Portal:Jidysz/pl/mainpage

[…] Mówcieże, dzieciaczki, zapamiętajcieże, moje drogie, czego się tu uczycie. Powtarzajcie, jeszcze raz i jeszcze raz: komec alef — o! […]

— „Na przypiecku” Mark Warszawski

ver. 0.77b

Autorzy niniejszego słownika dokładają wszelkich starań aby wszystkie znajdujące się w nim hasła były zgodne z językiem standardowym według norm ortograficznych i gramatyki opracowanej przez YIVO.

Aktualnie w słowniku znajdują się 8553 hasła, z których wszystkie zawierają romanizację YIVO, polską wymowę fonetyczną oraz zapis IPA. Prawie wszystkie rzeczowniki posiadają informacje o rodzaju oraz formę liczby mnogiej. Spora część haseł ma również podaną etymologię oraz wyrazy pochodne i synonimy. Niektóre hasła posiadają przykłady użycia słowa w zdaniu.

Docelowo planujemy uzupełnić słownik o brakujące przykłady oraz wszelkie możliwe odmiany. Na bieżąco dodawane są nowe hasła, a istniejące poszerzane są o brakujące elementy.

Obecnie nasz słownik jest największym nowoczesnym, powojennym słownikiem „wydanym” w Polsce, lecz nadal wiele pozostaje do zrobienia… Jeśli czujesz się na siłach Ty również możesz nam w tym pomóc. O tym jak zacząć współredagować słownik przeczytaj w działach dla redaktorów oraz pomoc.

Jednocześnie na Wikibooks tworzony jest podręcznik języka jidysz, który wraz ze słownikiem, docelowo, stanowić ma kompendium wiedzy do nauki języka i jego historii.

Zobacz też informację o języku jidysz na polskiej Wikipedii.

Chcąc znaleźć poszczególne hasła możesz skorzystać z indeksu przeglądając go litera po literze, tak jak w tradycyjnym słowniku. Opcja ta jest jest szczególnie przydatna jeśli interesują Cię słowa zaczynające się od tego samego rdzenia lub jeśli nie jesteś pewien ich poprawnej pisowni. Hasła ułożone są alfabetycznie w następującej kolejności (od prawej do lewej):

א ב ג ד ה ו ז ח ט י כ ל מ נ ס ע פ צ ק ר ש ת

Wybierając dowolną literę z powyższej listy zostaniesz przeniesiony do indeksu, w miejsce gdzie zaczynają się hasła od niej zaczynające.

Jeśli szukasz konkretnego słowa i wiesz jak się je poprawnie zapisuje, o wiele lepszym i szybszym rozwiązaniem będzie użycie wyszukiwarki. Znajduje się też ona na każdej stronie słownika, w lewej, szarej kolumnie pomiędzy sekcjami nawigacja a narzędzia. Aby z niej skorzystać nie musisz posiadać możliwości wprowadzania hebrajskich znaków. Hasła, równie dobrze, możesz wpisywać w polskiej transkrypcji fonetycznej (tak jak je słyszysz – np. ווערטערבוך → werterbuch), bądź według romanizacji YIVO (ווערטערבוך → verterbukh). Jeśli nie wiesz jakie łacińskie litery odpowiadają poszczególnym znakom alfabetu hebrajskiego, możesz zajrzeć do aneksu, który zawiera, między innymi, obydwa powyższe systemy. Jeśli szukasz słów pochodzenia hebrajskiego, wpisz je najlepiej według transkrypcji fonetycznej (np. שבת → szabes). Jeśli chcesz w tym celu użyć romanizacji YIVO pamiętaj aby tego typu hasła wpisywać bez samogłosek, dokładnie tak jak zapisuje się je po hebrajsku (np. שבת → shbs).

Jeżeli masz zainstalowaną hebrajską klawiaturę i chcesz wyszukiwać hasła podług ich oryginalnego zapisu, pamiętaj aby wpisywać je bez użycia ligatur takich jak: װ ,ױ ,ײ. W celu zapewnienia poprawnego sortowania, za wyjątkiem ײַ – pasech cwej judn, którego nie można uzyskać inaczej, wszystkie ligatury lub znaki prekombinowane zapisywane są przy użyciu liter składowych, np.: ו i י. To samo dotyczy znaków pasech, komec, chirek i innych.

O ile masz taką możliwość, w wyszukiwarce możesz też używać Międzynarodowego Alfabetu Fonetycznego IPA.

Jeszcze innym sposobem wyszukiwania słów jest szukanie ich pośród tłumaczeń znajdujących się w każdym haśle w języku polskim. Nie wszystkie polskie hasła są uzupełnione jeszcze odpowiednikami w jidysz, ale lista tych, które je posiadają, rośnie z dnia na dzień. W ten sposób nasz słownik jest słownikiem w obydwie strony.

Tu możesz sprawdzić poziom znajomości jidysz poszczególnych redaktorów Wikisłownika.

yi דער באַניצער רעדט ייִדיש אַלס מוטער־שפּראַך. yi-4 דער באַניצער האָט ייִדיש כּמעט ווי מוטער־שפּראַך. yi-3 דער באַניצער האָט זייער גוטע ידיעה פֿון ייִדיש. yi-2 דער באַניצער איז אַ ווײַטהאַלטער פֿון ייִדיש. yi-1 דער באַניצער האָט תּוך־ידיעה פֿון ייִדיש. yi-0 דער באַניצער רעדט נישט קיינ ייִדיש.

Zobacz jak rośnie słownik jidysz.

Wykresy sporządzone na podstawie danych ze strony statystyka Wikisłownika. Oś pionowa – data „comiesięcznego” zrzutu bazy danych, oś pozioma – ilość istniejących haseł.