[go: up one dir, main page]

Widłak: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Kenraiz (dyskusja | edycje)
drobne redakcyjne
m MalarzBOT: przerabiam link na wywołania szablonu {{Mabberley2017}}
Linia 23:
|commons = Category:Lycopodium
}}
'''Widłak''' (''Lycopodium'' L.) – [[rodzaj (biologia)|rodzaj]] roślin z rodziny [[widłakowate|widłakowatych]]. W szerokim ujęciu obejmuje ok. 40 gatunków<ref name="mabb">{{Cytuj książkęMabberley2017 | autor = David J. Mabberley | tytuł = Mabberley's Plant-Book | wydawca = Cambridge University Press | data = 2017 | strony = 546 | isbn = 978-1-107-11502-6}}</ref><ref name="kramer">{{Cytuj książkę | autor = K.U.Kramer, P.S. Green (red.) | tytuł = The Families and Genera of Vascular Plants. I. Pteridophytes and Gymnosperms | wydawca = Springer-Verlag | miejsce = Berlin, Heidelberg, New York, London, Paris, Tokyo, Hongkong, Barcelona | data = 1990 | strony = 36-37 | isbn = 3-540-51794-4}}</ref>, a w wąskim około 15 gatunków{{r|ppgI}} lub nawet tylko 9<ref name="check"/>, z których w Polsce występuje jeden – [[widłak goździsty]] ''L. clavatum'' (tradycyjnie zaliczany tu też [[widłak jałowcowaty]] włączony został w 2016 roku do rodzaju ''[[Spinulum]]'')<ref name="checklist">{{Cytuj | autor = Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając | tytuł = Vascular plants of Poland. An annotated checklist | miejsce = Kraków | wydawca = W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences | data = 2020 | s=112 | isbn = 978-83-62975-45-7}}</ref>. W dawniejszych systemach klasyfikacyjnych zaliczano tu ok. 200 do nawet 400 gatunków (w tym 7 występujących w Polsce), jednak po poznaniu ich [[filogeneza|filogenezy]] zostały one podzielone na kilka różnych rodzajów, a nawet zaliczone do różnych podrodzin{{r|Zemanek}}{{r|ppgI}}.
 
Znaczenie użytkowe mają zarodniki widłaka goździstego – [[likopodium]]. Ze względu na dużą zawartość tłuszczy są łatwopalne, a zmieszane z powietrzem – wybuchowe. Wykorzystywane są podczas efektów specjalnych w [[Przemysł filmowy|przemyśle filmowym]]. Wykorzystywane były także jako posypka w wyrobach [[lateks]]owych ([[Prezerwatywa|prezerwatywach]], rękawiczkach chirurgicznych), w [[odlewnictwo|odlewnictwie]] do wysypywania form odlewów, stosowano je jako środek zapobiegający sklejaniu się pigułek i tabletek oraz w kosmetykach (proszki do [[makijaż]]u). Ograniczono jego wykorzystanie ze względu na reakcje uczuleniowe (od łagodnych stanów zapalnych po ostre ataki [[Astma oskrzelowa|astmy]])<ref name="maarten">{{Cytuj książkę | autor = Maarten J. M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase | tytuł = Plants of the World: An Illustrated Encyclopedia of Vascular Plants | wydawca = Kew Publishing, The University of Chicago Press | miejsce = Richmond, Chicago | data = 2017 | strony = 19 | isbn = 978-1842466346}}</ref>.