[go: up one dir, main page]

Widłak: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Paweł Ziemian BOT (dyskusja | edycje)
m MalarzBOT: przerabiam link na wywołania szablonu {{Ruggiero}}
Linia 4:
| obrazek = Karukold 2010.jpg
| opis obrazka = [[Widłak goździsty]]
|systematyka_ref=<ref name=ruggiero>{{Cytuj pismo | autor = Michael A. Ruggiero, Dennis P. Gordon, Thomas M. Orrell, Nicolas Bailly, Thierry Bourgoin, Richard C. Brusca, Thomas Cavalier-Smith, Michael D. Guiry, Paul M. Kirk | tytuł = A Higher Level Classification of All Living Organisms | czasopismo = PLOS ONE | wolumin = 10(6): e0130114 | data = 2015 | urldostępu = https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0119248 | doi = 10.1371/journal.pone.01192482021-02-28}}</ref><ref name=ppgI>{{Cytuj pismo | autor = The Pteridophyte Phylogeny Group | tytuł = A community-derived classification for extant lycophytes and ferns | czasopismo = Journal of Systematics and Evolution | wolumin = 54 (6) | strony = 563–603 | data = 2016 | doi = 10.1111/jse.12229}}</ref>
| domena = [[eukarionty]]
| królestwo = [[rośliny]]
Linia 21:
'''Widłak''' (''Lycopodium'' L.) – [[rodzaj (biologia)|rodzaj]] roślin z rodziny [[widłakowate|widłakowatych]]. W szerokim ujęciu obejmuje ok. 40 gatunków<ref name="mabb">{{Cytuj książkę | autor = David J. Mabberley | tytuł = Mabberley's Plant-Book | wydawca = Cambridge University Press | data = 2017 | strony = 546 | isbn = 978-1-107-11502-6}}</ref><ref name="kramer">{{Cytuj książkę | autor = K.U.Kramer, P.S. Green (red.) | tytuł = The Families and Genera of Vascular Plants. I. Pteridophytes and Gymnosperms | wydawca = Springer-Verlag | miejsce = Berlin, Heidelberg, New York, London, Paris, Tokyo, Hongkong, Barcelona | data = 1990 | strony = 36-37 | isbn = 3-540-51794-4}}</ref>, a w wąskim około 15 gatunków{{r|ppgI}} lub nawet tylko 9<ref name="check"/>, z których w Polsce występuje jeden – [[widłak goździsty]] ''L. clavatum''{{r|checklist2002}} – zarazem [[gatunek typowy]] rodzaju{{r|A}}. W dawniejszych systemach klasyfikacyjnych zaliczano tu ok. 200 do nawet 400 gatunków (w tym 7 występujących w Polsce), jednak po poznaniu ich [[filogeneza|filogenezy]] zostały one podzielone na kilka różnych rodzajów, a nawet zaliczone do różnych podrodzin{{r|Zemanek}}{{r|ppgI}} (np. tradycyjnie tu zaliczany [[widłak jałowcowaty]] zaliczony został w 2016 roku do rodzaju ''[[Spinulum]]'').
 
Znaczenie użytkowe mają zarodniki widłaka goździstego – [[likopodium]]. Ze względu na dużą zawartość tłuszczy są łatwopalne, a zmieszane z powietrzem – wybuchowe. Wykorzystywane są podczas efektów specjalnych w [[Przemysł filmowy|przemyśle filmowym]]. Wykorzystywane były także jako posypka w wyrobach [[lateks]]owych ([[Prezerwatywa|prezerwatywach]], rękawiczkach chirurgicznych), w [[odlewnictwo|odlewnictwie]] do wysypywania form odlewów, stosowano je jako środek zapobiegający sklejaniu się pigułek i tabletek oraz w kosmetykach (proszki do [[makijaż]]u). Ograniczono jego wykorzystanie ze względu na reakcje uczuleniowe (od łagodnych stanów zapalnych po ostre ataki [[Astma oskrzelowa|astmy]])<ref name="maarten">{{Cytuj książkę | autor = Maarten J. M. Christenhusz, Michael F. Fay, Mark W. Chase | tytuł = Plants of the World: An Illustrated Encyclopedia of Vascular Plants | wydawca = Kew Publishing, The University of Chicago Press | miejsce = Richmond, Chicago | data = 2017 | strony = 19 | isbn = 978-1842466346}}</ref>.
 
== Morfologia ==
Linia 52:
{{Przypisy|
* <ref name="checklist2002">{{VascularPlantsPoland|2002}}</ref>
* <ref name=A>{{Cytuj stronę |url=http://botany.si.edu/ing/ |tytuł=Index Nominum Genericorum|data dostępu =2009-01-30}}</ref>
* <ref name=Zemanek>{{cytuj książkę|autor r=[[Bogdan Zemanek]] |rozdział=Widłak | inni=Zdzisława Otałęga (red. nacz.)|tytuł=Encyklopedia biologiczna| wydanie= | wydawca=Agencja Publicystyczno-Wydawnicza Opres| miejsce=Kraków |rok=2000}}</ref>
}}