[go: up one dir, main page]

Płyta gramofonowa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Anulowanie wersji 44132289 autora 89.71.210.36 (dyskusja)Patrz sekcja "Rozmiary"
ilustracja
Linia 95:
 
=== Prędkość odtwarzania ===
[[Plik:Gramofon z czterema predkosciami ubt.jpeg|thumb|250px|Przenośny gramofon odtwarzający płyty z czterema prędkościami: 16, 33⅓, 45 i 78 [[Obrót na minutę|obr./min]]]]
Pierwsze płyty, odtwarzane za pomocą napędzanych ręcznie gramofonów nie miały znormalizowanej prędkości obrotowej. Dopiero po wprowadzeniu gramofonów z napędem sprężynowym, około roku 1918, przyjęto prędkość 78 obr./min (choć przez pewien czas pojawiały się jeszcze płyty odtwarzane przy innych prędkościach). Po wprowadzeniu płyt drobnorowkowych pojawiły się dwa nowe standardy 45 obr./min. (najczęściej w tak zwanych [[Singel (muzyka)|singlach]] z muzyką rozrywkową) oraz 33⅓ obr./min (w [[album (wydawnictwo muzyczne)|płytach długogrających]]). W latach 50. XX wieku przedsiębiorstwo Columbia w USA zaproponowało prędkość 16⅔ obr./minutę. Zdobyła ona pewną popularność (głównie nagrywano w ten sposób „[[Książka mówiona|książki dźwiękowe]]” dla niewidomych), wymagała jednak precyzyjnego i drogiego sprzętu odtwarzającego i nie odniosła znaczącego sukcesu komercyjnego<ref>E. Molloy, ''High Fidelity...'', s. 122.</ref><ref>M. Kominek, ''Zaczęło się...'', s. 47.</ref><ref>A. Fogg, ''Adaptery...'', s. 12.</ref>.
 
=== Wymiary ===
Linia 108:
Zastosowanie zamiast szelaku tworzywa sztucznego – polichlorku winylu – spowodowało znaczne zmniejszenie szumu i ograniczenie zużywania się igieł. Zastosowano igły z syntetycznego szafiru, w droższych wykonaniach ze szlifowanego w kształcie stożka diamentu o półkulistym ostrzu. Przy produkcji płyt proces zgniatania rozgrzanego tworzywa można było zastąpić wtryskiem.
 
Nadal jednak szumy i trzaski były istotną wadą płyt gramofonowych. W 1974 przedsiębiorstwo [[dbx]] zademonstrowało system redukcji szumów DBX-120, który redukował szumy o ponad 30 [[decybel|dB]], a dynamika nagrań osiągała nieomal 100 dB. System jednak się nie przyjął – aparatura była droga, a wkrótce pojawiły się rozwiązania cyfrowe, gwarantujące zapis o poziomie szumów poniżej granicy słyszalności<ref>M. Kominek, ''Zaczęło się...'', s. 160–162.</ref>.
 
=== Pasmo przenoszenia ===
Wraz z rozwojem technologii pasmo przenoszenia płyt gramofonowych bardzo się zmieniało. Wczesne gramofony mechanoakustyczne przenosiły wąski zakres częstotliwości (od około 600 [[herc|Hz]] do 4 kHz) z dużą nierównomiernością sięgającą kilkunastu dB<ref>A. Fogg, ''Adaptery'', s. 28.</ref>.
 
Postęp technologiczny powodował stopniową poprawę parametrów gramofonów mechanicznych, ale duża poprawa nastąpiła dopiero po wprowadzeniu technologii elektronicznych. Z jednej strony ówczesna radiofonia proponowała dźwięk o jakości lepszej od gramofonu, co powodowało konieczność poprawy parametrów płyt i sprzętu do odtwarzania. Z drugiej strony powstały elektryczne techniki nagrań i magnetyczne głowice odtwarzające. Uzyskano zakres odtwarzanych częstotliwości od 100 Hz do 5 kHz<ref>M. Kominek, ''Zaczęło się...'', s. 59–66.</ref>.