[go: up one dir, main page]

Organy Hammonda: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
niema
M.Tomma (dyskusja | edycje)
m Dodano kategorię "Rzeczy nazwane od osób" za pomocą HotCat + kat.
 
(Nie pokazano 24 wersji utworzonych przez 20 użytkowników)
Linia 1:
[[Plik:Hammond b3 con leslie 122.jpg|thumb|200px|right|Organy Hammonda]]
[[Plik:Tonewheel-p.svg|thumb|200px|right|Wirnik dyskowy obracający się w polu magnetycznym]]
'''Organy Hammonda''' – [[Elektryczne instrumenty muzyczneElektrofony|elektryczny instrument muzyczny]] wynaleziony przez amerykańskiego wynalazcę [[Laurens Hammond|Laurensa Hammonda]]. Pierwszy z tej grupy instrumentów, który wszedł do masowej produkcji i użytku. Produkowany i popularny wśród muzyków do dziś.
 
== Historia i budowa ==
Organy Hammonda zostały skonstruowane przez amerykańskiego [[Zegarmistrzostwo|zegarmistrza]] [[Laurens Hammond|Laurensa Hammonda]]<ref>{{encyklopedia PWN|id=3909819|tytuł=Hammonda organy|data dostępu=2022-03-07}}</ref>. PremieraPierwszy egzemplarz instrumentu nastąpiławyprodukowano w [[1935]] roku. Instrument był produkowany przez przedsiębiorstwo ''Hammond Organ Company'' mieszczące się w Evanston, [[Illinois]] w [[Stany Zjednoczone|USA]].
 
Działanie organów Hammonda opiera się na tej samej zasadzie, co o około 30 lat wcześniejszego instrumentu [[Telharmonium]]. Zespół dyskowych [[wirnik]]ów, na których powierzchni nacięte były różnego rodzaju żłobki obracał się w [[pole magnetyczne|polu magnetycznym]] generując [[prąd elektryczny]] o charakterystyce zawierającej szereg harmonicznych składowych. Organy produkowały wibrujący, intrygujący, ciepły i przyjemny dla ucha dźwięk. Wczesne instrumenty posiadały oddzielną konsolę i część wykonawczą. W późniejszych wersjach zintegrowano je w jedną całość. Najnowsza wersja instrumentu XE-1 jest wręcz miniaturowa, gdyż generator elektromagnetyczny zastąpiono cyfrowym.
Linia 13:
 
== Zastosowanie ==
Pierwotnie, organy Hammonda miały być alternatywą dla organów piszczałkowych w kościołach w USA. Niekiedy można ten instrument usłyszeć na filmach amerykańskich, w których akcja dzieje się wewnątrz kościoła podczas jakiejkolwiek ceremonii oraz śpiewania muzyki [[gospel]].
 
Organy Hammonda znalazły szerokie zastosowanie w muzyce [[rock]]owej [[lata 60. XX wieku|lat 60.]] pierwszymi muzykami, którzy zaczęli posługiwać się tym instrumentem w swoich zespołach, byli [[Georgie Fame]] i [[Graham Bond]]. Później były zwłaszcza używane przez zespoły nurtu zwanego [[brytyjska inwazja|brytyjską inwazją]] (m.in. [[The Nice]] i [[Procol Harum]]), a następnie w [[Rock psychodeliczny|rocku psychodelicznym]], w [[rock progresywny|rocku progresywnym]] [[lata 70. XX wieku|lat 70.]] i [[hard rock]]u (m.in. [[Pink Floyd]], [[Deep Purple]]). W Polsce używane były między innymi przez [[Czesław Niemen|Czesława Niemena]] i, [[Andrzej Zieliński (muzykwokalista)|Andrzeja Zielińskiego]] i [[Wojciech Karolak|Wojciecha Karolaka]] . W późniejszym okresie popularność tego instrumentu w muzyce rockowej zmalała.
 
Organy Hammonda znalazły także pewne zastosowanie w muzyce poważnej, między innymi [[Karlheinz Stockhausen]] wykorzystał je w swej kompozycji ''Mikrophonie II''. W muzyce rozrywkowej jednak królowały one przez całe lata pięćdziesiąte i sześćdziesiąte XX wieku. Znaczenie ich zmalało po wprowadzeniu [[syntezator]]ów, lecz nawet potem były i nadal są cenionym instrumentem.
 
Jedyne na świecie Muzeum Hammonda mieści się w Polsce w [[Kielce|Kielcach]] ([[Pałac Tomasza Zielińskiego w Kielcach|Pałac Tomasza Zielińskiego]])<ref>{{cytuj stronę |url = https://echodnia.eu/swietokrzyskie/muzeum-hammonda-w-kielcach-w-sobote-15-maja-otworzy-sie-w-nowej-siedzibie-w-palacyku-zielinskiego-bedzie-koncert-wideo-zdjecia/ar/c13-15605715 |tytuł = Muzeum Hammonda w Kielcach w sobotę 15 maja otworzy się w nowej siedzibie – w Pałacyku Zielińskiego. Będzie koncert |autor = Lidia Cichocka |opublikowany = Echo Dnia |data = 11 maja 2021 |data dostępu = 2021-05-15}}</ref>. Stała ekspozycja instrumentów prezentuje ponad 60 modeli [[Organy Hammonda|organów Hammonda]].
== Bibliografia ==
* Mała encyklopedia muzyki, Stefan Śledziński (red. naczelny), PWN, Warszawa 1981, {{ISBN|83-01-00958-6}}, hasło: ''Hammonda Organy''
 
== Zobacz też ==
{{commonscat|Hammond organs}}
{{wikisłownik|organy Hammonda}}
* [[organy]]
 
* [[syntezator Mooga]]
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
* Mała encyklopedia muzyki, Stefan Śledziński (red. naczelny), PWN, Warszawa 1981, {{ISBN|83-01-00958-6}}, hasło: ''Hammonda Organy''
 
{{Kontrola autorytatywna}}
 
[[Kategoria:Elektrofony elektromechaniczne]]
[[Kategoria:Rzeczy nazwane od osób]]