[go: up one dir, main page]

Oliver Lodge: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m MalarzBOT: regeneracja szablonu {{Biogram infobox}}
 
(Nie pokazano 25 wersji utworzonych przez 8 użytkowników)
Linia 1:
{{Biogram infobox
|imię i nazwisko = Oliver Joseph Lodge
|grafika = Oliver Joseph Lodge2.jpg
|imię i nazwisko org =
|pseudonimopis grafiki =
|grafikaalt grafiki = Oliver Joseph= Lodge2.jpg
|opisdata urodzenia grafiki = 12 czerwca 1851
|podpismiejsce urodzenia = =[[Stoke-on-Trent|Penkhull]]
|data urodzeniaśmierci = 1222 czerwcasierpnia 18511940
|miejsce urodzeniaśmierci = [[Lake (Wiltshire)|Lake]]
|zawód = fizyk, wynalazca, pisarz
|imię przy narodzeniu =
|dataodznaczenia śmierci = 22 sierpnia 1940 =
|miejscecommons śmierci =
|przyczyna śmierci =
|miejsce spoczynku =
|zawód = fizyk, wynalazca, pisarz
|odznaczenia =
|commons =
|wikiźródła =
|wikicytaty =
|www =
}}
'''Sir Oliver Joseph Lodge''' (ur. [[12 czerwca]] [[1851]] w [[Stoke-on-Trent|Penkhull]], zm. [[22 sierpnia]] [[1940]] w [[Lake (Wiltshire)|Lake]]<ref name="epwn">{{Encyklopedia PWN | id = 3933490 | tytuł = Lodge Oliver | data dostępu = 2021-10-05}}</ref>) – brytyjski fizyk, wynalazca i pisarz. Jeden z pionierów radia, autor kilku patentów kluczowych dla rozwoju telegrafii bez drutu. Pomysłodawca idei [[wzór Lorentza|skrócenia Lorentza]].
 
== Życie i działalność ==
=== Młodość ===
OliverBył Lodge urodził się w 1851 w Penkhull (obecnie [[Stoke-on-Trent]] jako najstarszynajstarszym z ośmiu synów w rodzinie kupca Olivera Lodge'aLodge’a (1826–1884) i Grace Heath (1826–1879). Obydwaj dziadkowie Lodge'aLodge’a byli nauczycielami i duchownymi, a w jego bardzo licznej rodzinie znajdowałoznajdowali się wielupoważani znanych i poważanych przedstawicieli różnychprzedstawiciele nauk, między innymim.in. historycy [[Sir Richard Lodge]] i [[Eleanor Constance Lodge]], matematycy [[Percy Heawood]] i [[Alfred Lodge]], kartograf [[Edward Heawood]]. Po ukończeniu szkoły w wieku lat 14 rozpoczął pracę w przedsiębiorstwie ojca. Pracując nie zaniedbał swojego wykształcenia: brał udział w wykładach w [[Royal Institution]] w Londynie oraz w lokalnym [[Wedgwood Institute]].
 
=== Kariera akademicka ===
W wieku 22 lat Lodge opuścił przedsiębiorstwo ojca i rozpoczął studia na [[University College of London|Kolegium Uniwersyteckim w Londynie]]. Natychmiast też został zatrudniony przez jednego z profesorów fizyki (Careya Fostera) jako asystent. W 1875 ukończył studia, a w 1877 otrzymał stopień doktora. Tu rozpoczął swoje prace naukowe. Pierwsza z nich, zaprezentowana w 1875 przed [[Physical Society]] dotyczyła rozkładu pola elektrycznego, następnie Lodge zajmował się przewodnictwem cieplnym, elektrycznym i termoelektrycznością.
 
W roku 1881 został profesorem matematyki i fizyki na University College w Liverpoolu. Tutaj przeprowadził większość swoich prac doświadczalnych, w tym prace dotyczące fal elektromagnetycznych.
 
W 1900 został pierwszym rektorem nowo założonego [[University of Birmingham|Uniwersytetu w Birmingham]]. Położył duże zasługi dla jego rozwoju.
 
=== ZycieŻycie rodzinne ===
W 1877 Lodge ożenił się z Mary Fanny Alexander Marshall Newcastle-under-Lyme w 1877. Byli równolatkami i znali się już od dzieciństwa. Mieli dwanaścioro dzieci, sześciu synów i sześć córek, kolejno byli to: Oliver William Foster (1878–1955), Francis Brodie (1880–1967), Alec (1881–1938), Lionel (1883–1948), Noel (1885–1962), Violet (1888–1924), Raymond (1889–1915), Honor (1891–1979), Lorna (1892–1987), Norah (1894–1990), Barbara (1896–1983) oraz Rosalynde (1896–1983). Czterech z synów założyło przedsiębiorstwa wykorzystujące wynalazki ojca. Brodie i Alec założyli Lodge Plug Company, które produkowało świece zapłonowe do spalinowych silników samochodowych i lotniczych. Lionel i Noel założyli w 1913 fabrykę produkującą filtry elektrostatyczne do oczyszczania dymu pod nazwą Lodge Fume Deposit Company Limited.
 
Po odejściu na emeryturę Sir Oliver i Lady Lodge osiedlili się w 1920 w Normanton House niedaleko [[Stonehenge]], tu w 1927 obchodzili złote gody, a dwa lata później Lady Lodge zmarła. Oliver Lodge zmarł 22 sierpnia 1940.
Linia 40 ⟶ 32:
== Osiągnięcia naukowe ==
=== Badania nad elektrycznością ===
Wczesne badania Lodge'aLodge’a nad elektrycznością dotyczyły akumulatorów ołowiowych, przewodnictwa jonowego i fotoelektryczności. Odkrył możliwość zastosowania pola elektrostatycznego do oczyszczania powietrza z pyłów i dymów. Idea [[elektrofiltr|filtrów elektrostatycznych]] została zaprezentowana na wykładach w Montrealu w roku 1884. Synowie Lodge'aLodge’a Lionel i Noel wraz z W.F. Newmanem dla ich produkcji założyli firmę Lodge Fume Deposit Co. Ltd., która po kilku zmianach nazwy jest aktywna do dziś<ref name=wilson />.
 
Lodge rozpoczął prace nad wyładowaniami elektrycznymi w 1881 pod wpływem apeli [[William Preece|Williama Preece'aPreece’a]], głównego inżyniera brytyjskiej poczty, dotyczących uszkodzeń urządzeń telegraficznych pod wpływem wyładowań atmosferycznych. Później Lodge zauważył, że opracowany w trakcie tych badań iskrownik nadaje się doskonale do inicjowania zapłonu w silnikach spalinowych. Wraz z synem Alecem w 1903 opatentował urządzenie zapłonowe, którego produkcja została podjęta przez firmę założoną przez Aleca i drugiego syna Lodge'aLodge’a Brodiego. Produkcja układów zapłonowych (a w szczególności [[świeca zapłonowa|świec]]) przynosiła znaczące profity<ref name=wilson />.
 
=== Fale elektromagnetyczne ===
Linia 48 ⟶ 40:
 
=== Telegraf bez drutu ===
Po śmierci [[Heinrich Hertz|Hertza]] 1 stycznia 1894 Lodge został poproszony o wygłoszenie przed [[Royal Institution]] wykładu poświęconego jego pracom. W trakcie tego wykładu Lodge zademonstrował [[koherer]] użyty jako czuły odbiornik "fal„fal Hertza"Hertza”. Zainspirowało to znanego konstruktora sprzętu telegraficznego [[Alexander Muirhead|Alexandra Muirheada]] do zaproponowania wykorzystania fal do transmisji sygnałów telegraficznych. W trakcie następnego podobnego wykładu, przeprowadzonego w sierpniu 1894 w Oxfordzie dla British Association do odbiornika został podłączony telegraf Morse'aMorse’a dostarczony przez Muirheada i Lodge zaprezentował bezprzewodową łączność nawiązaną pomiędzy salą wykładową a niedalekim laboratorium<ref name=burns />. Lodge jednak nie opatentował swojego rozwiązania, a później sam stwierdził, że początkowo nie był zainteresowany jego komercyjnym wykorzystaniem. Uważał, że jest nieopłacalne technicznie, a fale radiowe poruszają się prostoliniowo (podobnie jak światło), co uniemożliwi łączność na znaczące odległości<ref name=antentor /><ref name=kinzie />.
 
W 1896 do Wielkiej Brytanii przyjechał [[Guglielmo Marconi]]. Uzyskał wsparcie Preece'aPreece’a i poczty, a 2 czerwca 1896 wystąpił o patent na konstrukcję bardzo podobną do prezentowanej dwa lata wcześniej przez Lodge'aLodge’a. Sam Lodge został tym zmotywowany i w 1897 uzyskał pięć patentów na różne aspekty radiotelegrafii, w tym kluczowy patent na użycie strojonych obwodów rezonansowych. Razem z Muirheadem i za jego namową założył w 1901 roku firmę [[Lodge-Muirhead Company]]. Jej produkty były na bardzo dobrym poziomie technicznym, ale inicjatywa okazała się spóźniona, gdyż Marconi już praktycznie zmonopolizował główne rynki zbytu. Około roku 1911 w większości krajów pojawiły się zdania, że główny radiowy patent Marconiego narusza patent Lodge'aLodge’a dotyczący obwodów strojonych. Reakcją Marconiego było wykupienie patentów zagrażających jego pozycji<ref name=burns />.
 
== Nagrody ==
=== Doktoraty honorowe ===
W 1887 Lodge został członkiem [[Royal Society]], w latach 1894-1894 zasiadał w jego prezydium, a w 1898 został przez nie odznaczony najwyższym wyróżnieniem [[Medal Rumforda|Medalem Rumforda]]. W 1919 otrzymał od Royal Society of Arts [[Medal Alberta]], a w 1932 [[Medal Faradaya]] od [[Institution of Electrical Engineers]].
[[Doktor honoris causa|Doktoraty honorowe]] przyznało mu kilkanaście uczelni:
{{Układ wielokolumnowy |szerokość=15em <!-- od 8 do 15 --> |liczba=4 |
* [[Uniwersytet Oksfordzki]],
* [[University of Cambridge]],
* [[The University of Manchester]],
* [[University of Liverpool]],
* [[University of Sheffield]],
* [[University of Leeds]],
* [[University of Adelaide]],
* [[University of Toronto]],
* [[University of St Andrews]],
* [[University of Glasgow]],
* [[University of Aberdeen]],
* [[Uniwersytet Edynburski]],
* [[University of Birmingham]].
}}
 
=== Inne wyróżnienia ===
W 1887 Lodge został członkiem [[Royal Society]], w latach 1894-18941894–1894 zasiadał w jego prezydium, a w 1898 został przez nie odznaczony najwyższym wyróżnieniem [[Medal Rumforda|Medalem Rumforda]]. W 1919 otrzymał od Royal Society of Arts [[Medal Alberta]], a w 1932 [[Medal Faradaya]] od [[Institution of Electrical Engineers]].
 
W 1902 otrzymał za swoje osiągnięcia tytuł szlachecki.
 
== Przypisy ==
Doktoraty [[honoris causa]] przyznały mu [[University of Oxford]], [[University of Cambridge]], [[University of Manchester]], [[University of Liverpool]], [[University of Sheffield]], [[University of Leeds]], [[University of Adelaide]], [[University of Toronto]], [[University of St Andrews]], [[University of Glasgow]], [[University of Aberdeen]], [[University of Edinburgh]] i [[University of Birmingham]].
<references responsive>
 
<ref name=antentor>Leonid Kryzhanovsky, James P. Rybak, ''Recognizing some of the many contributions to the early development of wireless telegraphy'', Antentop 1, 2003, strs. 76-8576–85.</ref>
{{Przypisy|1|przypisy=
<ref name=kinzie>P.A. Kinzie, ''Marconi was not alone'', Arizona Antique, strs. 4-134–13.</ref>
<ref name=antentor>Leonid Kryzhanovsky, James P. Rybak, ''Recognizing some of the many contributions to the early development of wireless telegraphy'', Antentop 1, 2003, str. 76-85</ref>
<ref name=burns>{{cytuj pismo|autor = R.W. Burns | tytuł = Lodge and the birth of radio communications |autor = R.W. Burns | czasopismo = IEE Reviev | data = May 1994 | strony = 131-133131–133 | doi = 10.1049/ir:19940312}}</ref>
<ref name=kinzie>P.A. Kinzie, ''Marconi was not alone'', Arizona Antique, str. 4-13</ref>
<ref name=wilson>J P Wilson; ''Oliver Lodge And The Origins Of Spark Transmission'', IEE Conference Publication 411, 100 Years of radio, 5-7 September 1995.</ref>
<ref name=burns>{{cytuj pismo| tytuł = Lodge and the birth of radio communications |autor = R.W. Burns | czasopismo = IEE Reviev | data = May 1994 | strony = 131-133 | doi = 10.1049/ir:19940312}}</ref>
</references>
<ref name=wilson>J P Wilson; ''Oliver Lodge And The Origins Of Spark Transmission'', IEE Conference Publication 411, 100 Years of radio, 5-7 September 1995</ref>
}}
 
== Bibliografia ==
#* {{Cytuj pismo | autor = Gregory, R. A.; Ferguson, A. | czasopismo = Obituary Notices of Fellows of the Royal Society | tytuł = Oliver Joseph Lodge. 1851-1940 | url = http://rsbm.royalsocietypublishing.org/content/obits/3/10/550 | czasopismo = Obituary Notices of Fellows of the Royal Society | wolumin=3 | data = 1941 | strony= 551-574551–574 | doi=10.1098/rsbm.1941.0022}}
 
{{Laureaci Medalu Rumforda}}
 
{{Kontrola autorytatywna}}
 
{{DEFAULTSORTSORTUJ:Lodge, Oliver}}
[[Kategoria:AngielscyAbsolwenci fizycyUniversity College London]]
[[Kategoria:LaureaciAngielscy Medalufizycy RumfordaXIX wieku]]
[[Kategoria:Angielscy fizycy XX wieku]]
[[Kategoria:Brytyjscy elektrodynamicy]]
[[Kategoria:Brytyjscy laureaci Medalu Rumforda]]
[[Kategoria:Członkowie Royal Society]]
[[Kategoria:Doktorzy honoris causa Uniwersytetu Oksfordzkiego]]
[[Kategoria:Doktorzy honoris causa Uniwersytetu w Cambridge]]
[[Kategoria:Elektrodynamicy klasyczni]]
[[Kategoria:Ludzie urodzeni w Stoke-on-Trent]]
[[Kategoria:Pionierzy radia]]
[[Kategoria:Rektorzy uczelni w Wielkiej Brytanii]]
[[Kategoria:Wykładowcy University College London]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1851]]
[[Kategoria:Zmarli w 1940]]