Zofia Majewska (neurolog)

Urodziła się 13 stycznia 1907 roku w Warszawie jako Aniela Gelbard^[1], w rodzinie o żydowskich korzeniach, deklarującej wyznanie ewangelicko-reformowane. Jej ojciec, Henryk, był chirurgiem, matka, Helena z Lichtenfeldów, dentystką^[2]. W 1915 roku wyjechała w głąb Rosji wraz ze Szpitalem Czerwonego Krzyża, którego lekarzem naczelnym był jej ojciec. Do Warszawy powróciła wraz z rodziną po rewolucji październikowej^[3]. Od 1918 roku była uczennicą Szkoły Średniej Związku Zawodowego Nauczycieli w Warszawie, w 1924 roku rozpoczęła studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Warszawskiego^[2]. Sześć lat później uzyskała dyplom doktora wszechnauk lekarskich^[3]. Po okresie pracy jako wolontariusz na oddziale wewnętrznym oraz neurologicznym (kierowanym przez doktora Stefana Mozołowskiego) Szpitala Ujazdowskiego, w 1932 roku została zatrudniona w Klinice Neurologii Uniwersytetu Warszawskiego, kierowanej przez profesora Kazimierza Orzechowskiego^[1].

Pracowała w Klinice Neurologii do wybuchu II wojny światowej, gdy ze względu na żydowskie pochodzenie została zmuszona do odejścia^[1]. W tym czasie zmieniła nazwisko^[2]. Do 1943 roku pracowała na oddziale zakaźnym szpitala na Czystem, uczestnicząc jednocześnie w tajnym nauczaniu studentów medycyny, po likwidacji getta musiała się ukrywać^[3]. Jej matka i siostra zostały zamordowane przez hitlerowców w 1944 roku (ojciec zmarł przed wybuchem wojny)^[2]. Po upadku powstania warszawskiego została wywieziona w głąb Rzeszy, do Polski powróciła w maju 1945 roku^[3]. Podjęła pracę w Klinice Neurologii Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, kierowanej przez profesora Zygmunta Kuligowskiego^[1]. Od września 1946 roku była starszym asystentem Kliniki Neurologicznej Akademii Lekarskiej w Gdańsku, pod kierownictwem profesora Władysława Jakimowicza^[3].

W 1947 roku uzyskała specjalizację w zakresie neurologii^[2], w 1948 habilitację (jako pierwsza kobieta w dziejach gdańskiej uczelni^[1]), na podstawie pracy O rozwoju układu ruchowego dziecka między 1 a 10 dniem życia^[3]. Rok później wyjechała na staż specjalizacyjny do Państwowego Instytutu Pediatrii w Leningradzie, gdzie otrzymała stopień kandydata nauk^[1]. Po powrocie, w 1950 roku uzyskała specjalizację w zakresie neurologii dziecięcej^[2]. W tym samym roku została kierownikiem pierwszego w Polsce Oddziału Neurologii Dziecięcej im. Janusza Korczaka Kliniki Neurologicznej w Gdańsku, na stanowisku docenta^[1][3]. W 1951 roku zastąpiła profesora Jakimowicza na stanowisku kierownika Katedry i Kliniki Neurologii Akademii Medycznej w Gdańsku, w 1954 roku została profesorem nadzwyczajnym a w 1960 profesorem zwyczajnym^[2] (także jako pierwsza kobieta w historii Akademii Medycznej w Gdańsku^[1]). W 1970 roku, po podziale Kliniki Neurologicznej, została kierownikiem Kliniki Neurologii Rozwojowej, którą prowadziła do przejścia na emeryturę w 1977 roku^[3].

Uczestniczyła w licznych stażach, zjazdach i konferencjach naukowych, także zagranicznych^[2]. Była przewodniczącą Komisji Neurologii Rozwojowej Komitetu Nauk Neurologicznych Polskiej Akademii Nauk, członkiem Komisji Rehabilitacji oraz Komisji Wad Rozwojowych PAN, Polskiego Towarzystwa Neurologicznego i innych towarzystw naukowych^[3]. Jej dorobek obejmuje 177 publikacji, głównie z zakresu neuropediatrii. Była promotorką 18 doktoratów i opiekunem ośmiu habilitacji^[1]. Została odznaczona między innymi Krzyżami Kawalerskim (1954) i Oficerskim (1956) Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi (1953), Medalami 10-lecia i 40-lecia Polski Ludowej, wyróżniona tytułem „Zasłużony Nauczyciel PRL” i dyplomem „Przyjaciel Dziecka” oraz honorowym obywatelstwem miasta Gdańska^[2]. W 1988 roku (ponownie jako pierwszej kobiecie^[1]) nadano jej doktorat honorowy Akademii Medycznej w Gdańsku^[3].

Od 1948 roku należała do Polskiej Partii Robotniczej i Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Była zastępcą posła na Sejm PRL w latach 1952–1953^[2].

Zmarła w Gdańsku 19 listopada 1997 roku^[2].