Zbigniew Makarewicz

Ukończył Liceum Ogólnokształcące im Stanisława Dubois w Koszalinie^[1][2].

W latach 1958–1965 studiował na Wydziale Ceramiki w Państwowej Wyższej Szkole Sztuk Plastycznych we Wrocławiu, w pracowniach Xawerego Dunikowskiego i Apolinarego Czepelewskiego, gdzie w 1965 r. otrzymał dyplom z wyróżnieniem w zakresie rzeźby^[1][3][4].

W 1995 r. obronił doktorat w zakresie sztuki na Wydziale Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, zatytułowany Konstrukcje, rekonstrukcje, dekonstrukcje. W 1999 r. uzyskał na tym samym wydziale habilitację na podstawie rozprawy Specjalne Projekty Przestrzenne, a rok później został profesorem nadzwyczajnym na Wydziale Malarstwa i Rzeźby ASP we Wrocławiu. W 2009 r. został mianowany profesorem zwyczajnym^[3][4][5].

Jego żoną była artystka Barbara Kozłowska, ich ślub odbył się w 1970 r.^[5]

Odbył podróże do Austrii, Białorusi, Czech, Francji, Holandii, Litwy, Malty, Niemiec, Słowacji, Słowenii, Rosji, Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej, Węgier, Wielkiej Brytanii i Włoch^[5].

W 1979 r. uległ wypadkowi podczas szkolenia oficerów rezerwy i od 1984 r. otrzymuje rentę inwalidzką z powodu utraty zdrowia^[3].

W latach 1964–1965 pracował jako technik plastyk w Muzeum Zoologicznym Uniwersytetu Wrocławskiego^[3]. Rok później został asystentem na Wydziale Rzeźby PWSSP we Wrocławiu (1966–1967). Następnie rozpoczął pracę jako nauczyciel rzeźby we Wrocławskim Państwowym Ognisku Kultury Plastycznej, gdzie pozostał zatrudniony do 1971 r.^[3]

W latach 1970–1972 pracował jako projektant we wrocławskim „Miastoprojekcie”. Następnie pełnił funkcję instruktora ds. dokumentacji sztuki w Wydziale Kultury Powiatowej Rady Narodowej we Wrocławiu (1972–1973), w ramach zainicjowanego przez Jerzego Ludwińskiego Centrum Badań Artystycznych – Ośrodka Dokumentacji Sztuki, mającego na celu gromadzenie informacji i źródeł na temat wymykającej się instytucjom sztuki neoawangardowej, niejednokrotnie efemerycznej^[1][3][5][6].

W latach 1973–1975 pracował ponownie jako pedagog – był instruktorem plastyki w Dzielnicowym Domu Kultury Dzieci i Młodzieży we Wrocławiu^[3].

Od 1976 do 1979 był zawodowo związany z Zieloną Górą: pracował jako dziennikarz dwutygodnika „Nadodrze”, a także jako wykładowca w Wyższej Szkole Pedagogicznej (1977–1978)^[3].

W latach 1978–1983 oraz 1989–1994 pełnił funkcję kierownika Galerii X w zaułku Stare Jatki we Wrocławiu, która w pewnym stopniu kontynuowała działalność Ośrodka Dokumentacji Sztuki^[1][2][3][5]. Od 1983 pozostawał bez stałego zatrudnienia i utrzymywał się z pomocy podziemnych struktur „S”, prac zleconych czy opracowań dla Instytutu Sztuki PAN. Współpracował z mieszczącą się w podziemiach kościoła św. Marcina we Wrocławiu Galerią Na Ostrowie jako krytyk^[3][5].

Od 1990 r. kierował Studium Nauk Humanistycznych na PWSSP we Wrocławiu, w latach 1995–2000 był kierownikiem Zakładu Historii Sztuki i Filozofii. Od 1994 r. był wykładowcą rzeźby na Wydziale Architektury Wnętrz i Wzornictwa Przemysłowego, a następnie od roku 2000 na Wydziale Malarstwa i Rzeźby, gdzie od 2001 r. prowadzi dyplomującą pracownię rzeźby oraz wykłady z przedmiotów teoretycznych^[3][5].

Juror w konkursach plastycznych i przeglądach artystycznych^[7][8][9].

Główne kierunki jego aktywności artystycznej to z jednej strony formy przestrzenne (rzeźby, instalacje, projekty), z drugiej rysunek, a z trzeciej tzw. sztuka pojęciowa, pokrewna konceptualizmowi, w tym sztuka kolekcji czy poezja konkretna. Czwartym nurtem jego twórczości są performatywne praktyki parateatralne, takie jak happening czy performans^[4]. Jak charakteryzuje jego twórczość Maria Matuszkiewicz:

Sięgając po różne środki wyrazu: rzeźbę, instalację, happening i komentarz słowny, Makarewicz tworzy wielowarstwowe prace, łączące różne formuły stylistyczne i gatunki, jak sztuki plastyczne i teatr. Instalacjom zbudowanym z niepotrzebnych przedmiotów towarzyszą odczyty i happeningi. Twórczość Makarewicza cechuje szczególne nawarstwianie znaczeń. Poszczególne realizacje czy samodzielne prace funkcjonują w obrębie większej całości, należą do rozciągniętego w czasie procesu artystycznego. Raz wyodrębnione zgrupowania przedmiotów, nie są skończonymi dziełami, lecz mają charakter otwarty – Makarewicz przekształca je i tworzy z nich nowe konfiguracje. Działania artysty mają często charakter ironiczny, są prześmiewczym komentarzem do oficjalnych form kultury i sztuki^[1].

Swoją aktywność artystyczną rozpoczął w obszarze teatru – w 1957 r. współtworzył Klub Młodych i Teatr Eksperymentalny przy Wojewódzkim Domu Kultury w Koszalinie, w 1958 r. założył w tym samym mieście amatorską grupę Stowarzyszenie Bezczelników Polskich, a następnie był aktywny we Wrocławiu w teatrach studenckich: w Kalamburze (1958–1961), teatrze Turoń (1963–1965) czy kabarecie „Kalamburek”^[1][2].

Zadebiutował w 1968 r. wystawą Kompozycja Przestrzeni Emocjonalnej „Ciągłe spadanie”, zorganizowaną wraz z Barbarą Kozłowską, Ernestem Niemczykiem, Wiesławem Rembielińskim i Ryszardem Zamorskim. Jak pisze Matuszkiewicz, ekspozycja „miała charakter instalacji zbudowanej z nagromadzonych przedmiotów, m.in. pudeł, opakowań oraz fragmentów architektonicznych, pochodzących z wykopalisk archeologicznych. Ważnymi elementami pokazu były światło i dźwięk oraz odbywające się w tak zaaranżowanej przestrzeni happeningi”^[1].

W tym samym roku odbyła się jego indywidualna wystawa w Galerii Pod Moną Lizą pt. Rozbiór dramatyczny przedmiotu. Ekspozycja miała charakter environmentu złożonego z kilku rzeźb o charakterze asamblaży, tj. wykonanych z gotowych przedmiotów, m.in. prace Łaźnia, Die Heldenbrust (Pierś bohatera) czy Soldaten Kammeraden (Towarzysze broni). Łaźnia składała się z pnia, rury od piecyka, spłuczki toaletowej, ręcznika oraz kawałka szarego mydła^[1], a sam artysta tak komentował wymowę dzieła:

Tematem była zbrodnia ludobójstwa, a nie poczciwe instalacje higieniczne. Łaźnia stąd, że takimi napisami oznaczano wejścia do komór gazowych w niemieckich obozach koncentracyjnych dla zmylenia ofiar. W języku polskim funkcjonuje też metaforyczne określenie ‘krwawa łaźnia’ oznaczające szczególnie mordercze starcia między przeciwnymi stronami konfliktu^[1].

 

Przedmioty te Makarewicz nazywał później „psychoprzedmiotami” czy „przedmiotami intencjonalnymi”^[1]. Jak wskazuje Matuszkiewicz, „Noszący ślady zużycia przedmiot jako ślad przeszłości, zdolny przywoływać pamięć, nabierał dla artysty cech psychicznych. Psychiczne treści przypisywał Makarewicz nie tylko przedmiotom, ale też przestrzeniom lub miejscom” – w następnych latach w jego twórczości pojawiały się „kompozycje przestrzeni emocjonalnej”^[1]. Posługiwanie się objets trouvés wiąże się w jego tworczości z zainteresowaniami archeologicznymi, przepracowywaniem pamięci oraz oficjalnych narracji, czy z zawłaszczeniami historii przez propagandę. „Potrzeba archeologii związana była z doświadczeniem nieciągłości, braku tradycji, systematycznego wymazywania i zawłaszczania pamięci. Takiego wydobywania z niepamięci wymagało zdaniem artysty nie tylko to, co ginęło w wyniku historycznych katastrof, ale też teraźniejszość, poddawana nieustannej ideologicznej obróbce,” jak pisze Matuszkiewicz^[1]. Konsekwencją tych zainteresowań było także podjęcie przez Makarewicza pracy w Ośrodku Dokumentacji Sztuki (zob. Praca zawodowa i organizacyjna), a po jego zamknięciu w 1973 r. kontynuował pracę dokumentacyjną za pomocą licznych tekstów o sztuce (zob. Działalność krytyczna, naukowa i popularyzatorska)^[1].

W 1969 r. artysta zaprezentował Cybernetyczny Układ Sterujący, na który składały się lampa połączona z kałamarzem za pomocą drutu, słoiki oraz schowana w pokrowcu "pała". Praca ta w ironiczny sposób wykorzystywała motyw postępu cywilizacyjnego: "W tym absurdalnym zestawieniu: nazwy – odnoszącej się do najnowszych zdobyczy techniki, ze stertą rupieci przywołującą zgrzebną rzeczywistość PRL-u, krytyk Andrzej Kostołowski odczytał kpinę z języka propagandy, jakim posługiwały się władze"^[1]. W tym samym czasie artysta zaprezentował za pomocą enigmatycznych plansz i wykresów Formułę X – konceptualną pracę umożliwiającą rozmaite formy realizacji, np. w postaci projekcji filmowej, koncertu na skrzypce, pudła czy kija i dyrygenta^[1].

 

Makarewicz był uczestnikiem i współorganizatorem Sympozjum Plastycznego Wrocław ’70 (Wrocław, 1970), a także współredaktorem (wraz z Danutą Dziedzic) wydanego w 1983 r. katalogu dokumentującego to wydarzenie^[10]. Jako uczestnik Sympozjum zaproponował we współpracy z Ernestem Niemczykiem artystyczno-badawczą pracę Archeologia Festung Breslau, na którą składać się miały badania archeologiczne przeprowadzone przez zespół naukowy z Uniwersytetu Wrocławskiego i Politechniki Wrocławskiej oraz instalacja „Muzeum Archeologiczne” – kompozycja przestrzeni emocjonalnej^[11]. Na pracę tę składały się pozostałości życia codziennego i zniszczeń wojennych, wydobyte z gruzowiska przy ul. Ślężnej^[1]. Częścią tej propozycji była również instalacja Zdjęcie, składająca się z zestawu fotografii oraz odlewów gipsowych wybranych powierzchni ulic Wrocławia^[11]. Makarewicz i Niemczyk byli też członkami zespołu powołanego przez Barbarę Kozłowską, który zaproponował projekt Kompozycja Przestrzeni Emocjonalnej „Miasto – Kosmos”^[12]. Makarewicz jest twórcą określenia „Ostatni Zjazd Awangardy”^[13] oraz propagatorem upamiętnienia tego wydarzenia w przestrzeni publicznej Wrocławia (wraz z Wojciechem Stefanikiem) – inicjatorem konferencji Sympozjum Wrocław '70 czterdzieści lat później w Muzeum Architektury we Wrocławiu w 2010 r., rekonstrukcji Żywego Pomnika „Arena” Jerzego Beresia czy realizacji monumentalnej rzeźby Krzesło, zaprojektowanej przez Tadeusza Kantora^[14][15][16].

Brał udział w licznych plenerach i sympozjach, m.in. plenerze osieckim w 1970 r., IV Biennale Form Przestrzennych w Elblągu „Zjazd Marzycieli” w 1971 r. czy w toruńskim plenerze rzeźbiarskim z okazji 500. rocznicy urodzin Mikołaja Kopernika w 1973 r., gdzie był jedynym twórcą z kręgów neoawangardy^[2][17].

Jego aktywność opozycyjna (zob. Działalność opozycyjna) spowodowała represje ze strony władz PRL, w konsekwencji czego w latach 1981–1989 Makarewicz miał ograniczoną możliwość publicznej prezentacji swoich prac. Współpracował więc z galeriami alternatywnymi w Polsce, z Richard Demarco Gallery prowadzoną przez Richarda Demarco w Edynburgu czy z Museum Modern Art, założoną przez Gerarda Kwiatkowskiego w niemieckim Hünfeld^[2][4][5].

Od 2007 roku organizuje Mały Festiwal Makarewicza (w sezonie 2010/2011 odbyła się Edycja Światowa), czyli serię wydarzeń artystycznych – wystaw, pokazów i spotkań – prezentujących twórczość własną artysty oraz zaproszonych przez niego gości z kraju i z zagranicy^[2][4][5].

Twórczość Makarewicza prezentowana była na ok. 30 wystawach indywidualnych i 70 zbiorowych^[4][5].

Jego prace znajdują się w zbiorach: Muzeum Narodowego w Warszawie, Muzeum Narodowego we Wrocławiu, Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Niepołomicach, Museum Modern Art Hünfeld, Centro Cultural w Sao Paolo w Brazylii oraz są w posiadaniu osób prywatnych^[5].

• Ciągłe spadanie, 1968, instalacja multimedialna (z Barbarą Kozłowską, Ernestem Niemczykiem, Wiesławem Rembielińskim i Ryszardem Zamorskim),
• Rozbiór dramatyczny przedmiotu, 1968, instalacja,
• Paradoksalne Pamięciowe Pojemniki Pojęciowe, 1968–1988,
• Cybernetyczny Układ Sterujący,1969-2007, cykl instalacji,
• Psychoprzedmioty, cykl asamblaży, m.in.: Pralnia, 1969–1998; Łaźnia, 1969–2003; Towarzysze broni,
• projekt Muzeum Archeologiczne – Festung Breslau, 1970 (Ernestem Niemczykiem),
• Dzień po dniu, 1976 i 1996 („multimedialne działanie procesualne w interakcji z publicznością”^[4]),
• Hand painting, 1978 i 1979 („multimedialne działanie procesualne w interakcji z publicznością”^[4]),
• X – Totalna wizualizacja, 1978, wideoinstalacja,
• Przedstawienia Wykładu Formuły X, 1968–2003,
• Niebieskie jest niebo, 1968,
• Pomnik Stu Milionów Ofiar Komunizmu, 1999–2005,
• Motywy szkockie, 1983–1989, seria rysunków^[4].

• 1965 – Natura rzeźby, Galeria Piwnica Świdnicka, Wrocław,
• 1968 – Rozbiór dramatyczny przedmiotu, Galeria Pod Moną Lizą, Wrocław,
• 1969 – Wystawa sztuki, Galeria BWA, Wrocław,
• 1973 – Galeria PI, Kraków,
• 1976 – Dzień po dniu, Galeria Awangarda, BWA, Wrocław,
• 1977 – Salon BWA, Zielona Góra,
• 1979 – Galeria Akumulatory 2, Poznań; Galeria X, Wrocław,
• 1981 – Galeria Autorska, Wrocław,
• 1988 – Ośrodek Działań Plastycznych, Wrocław,
• 1989 – Galeria Działań, Warszawa,
• 1990 – Pokątny Podział Przestrzeni, Galeria Piwna 20/26, Warszawa,
• 1991 – Paradoksalne Pamięciowe Pojemniki Pojęciowe, Galeria Labirynt 2, Lublin; Galeria Na Piętrze, Toruń,
• 1996 – Przedmioty intencjonalne, Galeria Sztuki Współczesnej, Opole; Trzy przestrzenie, Galeria Działań, Warszawa
• 1998 – Rzeźby i nie-rzeźby, Muzeum Rzeźby Współczesnej, Orońsko; Psychoprzedmioty 1968-1998, Bałtycka Galeria Rzeźby, Ustka^[1],
• 2012 – Formuła X i motywy szkockie, Muzeum w Koszalinie^[18],
• 2013 – Keep level/Trzymaj poziom, Galeria Sztuki Współczesnej w Opolu^[2].

• 1968 – Kompozycja Przestrzeni Emocjonalnej „Ciągłe spadanie”, Muzeum Architektury, Wrocław (z Barbarą Kozłowską, Ernestem Niemczykiem, Wiesławem Rembielińskim i Ryszardem Zamorskim),
• 1970 – Sympozjum Plastyczne Wrocław '70, Wrocław; VIII Międzynarodowe Spotkania Artystów, Naukowców i Teoretyków Sztuki, Osieki; Sztuka Pojęciowa, Galeria Pod Moną Lizą, Wrocław,
• 1971 – IV Biennale Form Przestrzennych „Zjazd Marzycieli”, Galeria EL, Elbląg,
• 1972 – Atelier 72, Richard Demarco Gallery, Edynburg,
• 1974 – Kontrapunkt, Galeria Sztuki Informacji Kreatywnej, Wrocław; The Students Cultural Center Gallery, Belgrad,
• 1975 – To Callanish from Hagar Quim, Richard Demarco Gallery, Edynburg,
• 1978 – Plener pytań, Miastko,
• 1979 – Sztuka i konkret, Centrum Kultury Nad Fosą, Galeria Katakumby, Galeria X, Wrocław
• 1980 – Punkt, Toruń,
• 1988 – Struna, Galeria Działań, Warszawa,
• 1990 – Galeria X, Wrocław,
• 1991 – Redukta, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa,
• 1992 – Sztuka konkretna nieograniczona, Galeria Miejska, Wrocław,
• 1996 – Jeder Meter für die Kunst, Muzeum Okręgowe, Koszalin,
• 1997 – Treib-Buch-Orbit, Gesamthochschule Bibliothek, Kassel,
• 1999 – Refleksja konceptualna w sztuce polskiej. Doświadczenia dyskursu: 1965-1975, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa,
• 2000 – Polska poezja konkretna, Galeria Bielska BWA, Bielsko-Biała,
• 2001 – Wokół znaku. Polska poezja konkretna i sztuka konceptualna, Galeria Sztuki Współczesnej BWA, Katowice,
• 2003 – Bookmorning, Galeria Działań, Warszawa^[1].

Od 1972 r. aktywnie publikuje teksty z zakresu krytyki, historii i teorii sztuki – jest autorem przeszło 200 artykułów, w tym 70 naukowych, poświęconych historii sztuki nowoczesnej^[2][3][5]. Publikował w takich czasopismach jak m.in. „Wiadomości”, „Odra”, „Sigma”, „Nadodrze”, „Tygodnik Powszechny”, „Nowe Życie”, „Że”, „Projekt”, „Format”, „Rzeźba Polska”, „Orońsko”, „Parergon”, „Pryzmat”, ”The Medal” czy „Neues Glass”^[5]. W latach 2003–2006 był uczestnikiem prac Komisji Programowej i współredaktorem wydawnictwa Środowisko akademickie Wrocławia – Twórcy i ich uczniowie 1945-2005^[3].

W latach 1990–1992 popularyzował wiedzę o sztuce we wrocławskiej telewizji, gdzie prowadził programy Człowiek i przestrzeń (z Michałem Jędrzejewskim) oraz Nocny Marszand, a także w ramach wykładów i publikacji Dolnośląskiego Festiwalu Nauki w latach 2003–2005^[3][5]. Był konsultantem i współpracownikiem Barbary Maroń w ramach wyreżyserowanego przez nią filmu dokumentalnego Artystyczne awangardy Wrocławia lat 60. i 70 XX wieku: śladami absolwentów Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych (2014)^[19].

• Plastyka – zawód i powołanie. Dynamika rozwoju środowiska na Dolnym Śląsku w latach 1945–1975, [w:] Kultura na Dolnym Śląsku, red. J. Trzynadlowski, Wrocław 1977.
• Rozwój i rozpad środowiska twórczego: Wrocław 1945-95, Wrocław: Galeria „X”, 1994.
• Borys Michałowski (1905–1995): rzeźba nadmiaru, Wrocław: Akademia Sztuk Pięknych, 1997.
• Pochwała archeologii (w sztuce), Rzeźba Polska, t. 5 (1990–1991), s. 19–25.
• Nowa duchowość nowej sztuki, Rzeźba Polska, t. 12 (2006), s. 29–31.

• Wrocławskie galerie sztuki 1945-1978, red. Wiesław Geras, Zbigniew Makarewicz, Wrocław: Towarzystwo Miłośników Wrocławia, 1978.
• Sympozjum Plastyczne Wrocław '70, red. Danuta Dziedzic, Zbigniew Makarewicz, Wrocław: Ośrodek Teatru Otwartego „Kalambur”, 1983.
• Kiedy artysta był tworzywem historii: wybór źródeł do historii Akademii Sztuk Pięknych we Wrocławiu 1946-1989, wybór i oprac. Krzysztof Popiński ; red. nauk. Zbigniew Makarewicz, Wrocław: Akademia Sztuk Pięknych, 2006
• Wrocławskie środowisko akademickie: twórcy i ich uczniowie 1945-2005, zespół red. Adam Chmielewski et al., Wrocław [etc.]: Zakład Narodowy im. Ossolińskich – Wydawnictwo, cop. 2007.

• 10xTak: Grupa Tkactwa Artystycznego, red. Elżbieta Łubowicz, Wrocław: Ośrodek Kultury i Sztuki, [ca 1980].
• Joanna Czerwińska: siatka: wystawa prac, Warszawa: Stołeczne Biuro Wystaw Artystycznych, 1987.
• Wielki jubileuszowy otwarty Salon malarstwa ZPAP: wystawa w ramach obchodów 80-lecia ZPAP, oprac. red. Adam Brincken, Janusz Feliński, Adam Wsiołkowski, Kraków: ZPAP. Okręg Krakowski, 1992.
• Ludwika Ogorzelec, Warszawa: Centrum Sztuki Współczesnej, 1994.
• Mandzios, Ogorzelec, Hirakawa, La Roze, Wrocław: Biuro Wystaw Artystycznych, 1994.
• Polska Abstrakcja Analityczna, 1994–1999 = Polish Analitical Abstraction, 1994-1999, red. Jan Chwałczyk, Wrocław: BWA Wrocław – Galerie Sztuki Współczesnej, 1999.
• Doświadczenia: Tomasz Domański, Barbara Fus, Grażyna Jaskierska, Wrocław: BWA Wrocław – Galerie Sztuki Współczesnej, 2001.
• Ceramika = Ceramics, [Jelenia Góra]: Moniatowicz Foto Studio, cop. 2010.
• Tomasz Tomaszewski: Skulptur = rzeźba, Wrocław: Eugeniusz-Geppert-Akademie der Schönen Künste, [2016].
• 25 / 25 : 25 Autorów na 25-lecie Galerii = 25 Artists on the 25th anniversary of the Gallery, Wrocław: Galeria Miejska, 2016.
• Iain Patterson – Out West, Ostrava: Kabinet architektury: Galerie výtvarného umění ; Wrocław: Muzeum Architektury, 2016.
• A my po ESK*...: ekspresja, struktura, kolor, red. Beata Głowala, Wrocław: Związek Polskich Artystów Plastyków. Okręg Wrocławski, 2018.

W czasie studiów był członkiem Związku Młodzieży Wiejskiej, w tym przewodniczącym Zarządu Uczelnianego oraz wiceprzewodniczącym Okręgowej Rady Studenckiej ZMW. W tym samym czasie był także członkiem Zrzeszenia Studentów Polskich, w tym w latach 1960–1961 przewodniczącym Rady Uczelnianej^[3].

Od 1966 r. jest członkiem ZPAP. Od 1979 r. pełnił funkcję skarbnika, a w roku następnym objął również funkcję rzecznika prasowego Zarządu Okręgu i Zarządu Głównego ZPAP. W latach 1989–1993 prezes Zarządu Głównego ZPAP^[3].

W latach 1976–1979 był członkiem grupy Oriens, która udzielała pomocy Kościołowi na Wschodzie oraz Polakom w ZSRS. Był także współpracownikiem Centralnego Ośrodka Duszpasterstw Akademickich^[3]. W 1988 r. był uczestnikiem Tygodni Kultury Chrześcijańskiej we Wrocławiu – 25 października wygłosił prelekcję w kościele Opieki św. Józefa^[3].

W latach 1990–2008 był członkiem Rady Programowej Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku, gdzie w latach 2003–2005 pełnił funkcję przewodniczącego. Był też współzałożycielem i w latach 2004–2009 członkiem Rady Artystycznej Dolnośląskiego Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych. W latach 2007–2008 członek Zespołu Sterującego w Narodowym Centrum Kultury w Warszawie, w Programie Operacyjnym Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego „Znaki Czasu”^[3][5].

W latach 1996–2002 był przewodniczącym Ruchu Odbudowy Polski we Wrocławiu^[3].

Członek Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich oraz Towarzystwa im. Św. Brata Alberta^[5].

W latach 1979–1981 – w kierowanej przez siebie Galerii X na wrocławskich Jatkach – prowadził punkt kolportażu wydawnictw niezależnych, takich jak „Robotnik”, „Biuletyn Informacyjny” czy „Gazeta Polska”, wydawanych m.in. przez KSS KOR czy KPN^[3].

W sierpniu 1980 był redaktorem projektu uchwały ZPAP popierającej wydarzenia na Wybrzeżu, która została przyjęta i przedstawiona delegacji partyjno-rządowej przed podpisaniem Porozumień w Gdańsku. We wrześniu 1980 r. został działaczem „Solidarności”. W latach 1980–1992 był reprezentantem ZPAP w Komitecie Porozumiewawczym Stowarzyszeń Twórczych i Naukowych: w latach 1980–1981 był członkiem Komisji ds. Cenzury, odpowiedzialnej za społeczny projekt Ustawy o kontroli publikacji i widowisk z 31 VII 1981, a także członkiem zespołu ds. negocjacji kształtu tejże ustawy z rządem. Był gościem I Krajowego Zjazdu Delegatów NSSZ „Solidarność”, a w grudniu 1981 r. był współorganizatorem i uczestnikiem obrad IV Kongresu Kultury Polskiej^[3][5].

Po wprowadzeniu stanu wojennego został współpracownikiem Regionalnego Komitetu Strajkowego „S” Dolny Śląsk, – był łącznikiem pomiędzy RKS a Tymczasową Komisją Koordynacyjną „S” i grupą doradców oraz pomiędzy członkami tajnych struktur „S” we Wrocławiu i osobami z Warszawy (m.in. z Ewą Szemplińską, łączniczką Zbigniewa Romaszewskiego)^[3].

Był inwigilowany, przeszukiwany i podsłuchiwany zarówno w mieszkaniu prywatnym, w pracowni, jak i w lokalu Galerii X. Został zatrzymany 9.11.1982 r., a dwa dni później internowany w Ośrodku Odosobnienia w Strzelinie. Od 29.11.1982 r. przebywał na przepustce, a w dn. 3.12.1982 został zwolniony. Ponieważ kontynuował działalność podziemną został ponownie zatrzymany 23.02.1983 r. i następnie aresztowany jako podejrzany o zdradę tajemnicy państwowej. Ze względu na stan jego zdrowia w dn. 28.07.1983 areszt został uchylony przez Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieście. Następnie 11.02.1984 r. został skazany wyrokiem tego samego sądu na karę roku pozbawienia wolności w zawieszeniu na 2 lata oraz grzywnę. Makarewicz odwołał się od tego wyroku i w efekcie toczące się przeciw niemu śledztwo zostało umorzone na podstawie ustawy o amnestii przez Sąd Wojewódzki we Wrocławiu w dn. 25.07.1984 r.^[3]

W okresie 28.11.1980–29.03.1983 r. był rozpracowywany przez Wydział III A i Wydział V Komendy Wojewódzkiej MO we Wrocławiu w ramach SOR o kryptonimie Sum-2. Od 12.08 do 20.12.1982 rozpracowywany przez Wydział IV Departamentu III MSW w ramach SOS o kryptonimie Protest. Od 18.06.1983 r. do 6.12.1988 r. ponownie przez Wydział III KW MO/WUSW we Wrocławiu – SOR „Filozof”^[3].

• 2008 – nagroda Kolegium Rektorów Uczelni Wrocławia i Opola za działalność na rzecz integracji środowiska akademickiego (publikacja Środowisko akademickie Wrocławia – Twórcy i ich uczniowie 1945-2005)^[5].
• 2020 – stypendium artystyczne Prezydenta Wrocławia^[20].
• 2022 – Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”^[21]

• Strona internetowa artysty
• Biogram w Encyklopedii Solidarności
• Biogram w portalu Culture.pl
• Kandydatura do Wrocławskiej Rady Kultury