[go: up one dir, main page]

Wyżyna Tyrnawska (541.4; rum. Podișul Târnavelor) – makroregion fizycznogeograficzny Wyżyny Transylwańskiej w centralnej Rumunii (Siedmiogród).

Wyżyna Tyrnawska
Megaregion

Region Karpacki

Prowincja

Góry Zachodniorumuńskie i Wyżyna Transylwańska

Podprowincja

Wyżyna Transylwańska

Makroregion

Wyżyna Tyrnawska

Zajmowane
jednostki
administracyjne

Rumunia
okręg Alba
okręg Marusza
okręg Harghita
okręg Sybin
okręg Braszów

Wyżyna Tyrnawska leży w południowej części Wyżyny Transylwańskiej – między Doliną Środkowej Maruszy a obniżeniami Kotliny Sybińskiej i Fogaraskiej. Na wschodzie przechodzi w pasma górskie Łańcucha Kelimeńsko-Hargickiego Karpat Wschodnich. Na południowym zachodzie dolina rzeki Șecas dzieli je od Gór Sybińskich w Karpatach Południowych.

Wyżyna Tyrnawska jest zbudowana z młodych osadów jeziora, które istniało w jej miejscu w dolnym plejstocenie. Powierzchnia wyżyny opada od 700 m n.p.m. na wschodzie do 500 m n.p.m. na zachodzie. Zgodnie z tym nachyleniem na zachód płyną największe rzeki Mała i Wielka Tyrnawa oraz Hârtibaciu. Względna wysokość grzbietów wododziałowych sięga 200-250 m. Wśród osadowych iłów występują wysady soli kamiennej (skały solne koło Praid) i gipsu, a na wysokościach powyżej 500 m n.p.m. zdarzają się piaski. Na piaskach reliktowe lasy bukowe, doliny zajęte pod intensywne rolnictwo. Doliną Wielkiej Tyrnawy biegnie szlak komunikacyjny z Braszowa do Arad.

Bibliografia

edytuj
  • Krystyna Jawecka (red.) Mapa przeglądowa Europy. Rumunia. Skala 1:1 000 000, PPWK Warszawa-Wrocław 1983/84.
  • Jerzy Kondracki Fizycznogeograficzna regionalizacja Czech, Słowacji, Węgier i Rumunii w układzie dziesiętnym, „Przegląd Geograficzny”, tom LXVIII, z. 3–4, 1996, s. 457–466.
  • Jerzy Kondracki Karpaty, wydanie drugie poprawione, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa 1989, ISBN 83-02-04067-3.
  • Andrzej Maryański Rumunia, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1973.