Wielka Synagoga w Budapeszcie
Wielka Synagoga[1] (węg. Nagy zsinagóga) – synagoga w Budapeszcie, największa synagoga w Europie i trzecia co do wielkości na świecie, po synagodze chasydów z Bełza w Jerozolimie i synagodze Emanu-El w Nowym Jorku[2]. Jest centrum judaizmu neologicznego, mieści 3000 osób.
 nr rej. 827
| |
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Budulec |
murowana |
| Architekt | |
| Data budowy |
1854–1859 |
| Data zburzenia |
3 lutego 1939 |
| Tradycja | |
| Obecnie |
odbudowana, czynna |
Położenie na mapie Budapesztu  | |
Położenie na mapie Węgier  | |
 47°29′45″N 19°03′39″E/47,495833 19,060833
| |
Synagoga ma 75 metrów długości i 27 metrów szerokości. Została zbudowana w latach 1854–1859 w stylu mauretańskim, na bazie zasadniczo muzułmańskiego stylu ukształtowanego w Afryce Północnej i Hiszpanii. Projekt synagogi wykonał Ludwig Förster, a wnętrza częściowo zaprojektował Frigyes Feszl. W synagodze na organach grali m.in. Franciszek Liszt oraz Camille Saint-Saëns.
Jeszcze przed II wojną światową, 3 lutego 1939 roku, synagoga została wysadzona w powietrze przez pronazistowskie ugrupowanie strzałokrzyżowców.
Trzyletni program odbudowy synagogi (w znacznym stopniu fundowany przez Estée Lauder, która przeznaczyła na odbudowę 5 milionów dolarów) został ukończony w 1996 roku.
Plac przed synagogą został nazwany na cześć Theodora Herzla, który urodził się w sąsiednim domu w 1860 roku.
-
Wnętrze synagogi (2004)
-
Zewnętrze synagogi (2009)
Przypisy
edytuj- ↑ Polski egzonim przyjęty na 111. posiedzeniu KSNG.
- ↑ Paweł Osmólski: Wielka Synagoga w Budapeszcie. Trzecia synagoga świata. osmol.pl, 2013-08. [dostęp 2014-11-13]. (pol.).