Wasyl Petrowicz
Wasyl Petrowicz[1] z plemienia Njeguši[2] (serb.: Василије Петровић Његош, Vasilije Petrović-Njegoš, zm. 21 marca 1766) – prawosławny biskup Cetynii, w latach 1750–1766 władyka Czarnogóry[3].
| |
| |
| Władyka Czarnogóry | |
| Okres | |
|---|---|
| Poprzednik | |
| Następca | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data śmierci | |
Wasyl[4] był bratankiem Daniły Petrowicza, władyki Cetynii w latach 1697–1735. Po śmierci Daniły godność władyki i związaną z nią władzę objął inny bratanek Daniły Sawa. W 1750 r. Sawa, przebywający w Rosji przekazał rządy Wasylowi, który został w Belgradzie wyświęcony na władykę przez patriarchę Arseniusza IV. Nowy władyka próbował początkowo porozumiewać się z Austrią. W następnych latach zbliżył się do Rosji, do której podróżował trzykrotnie snując często fantastyczne plany współpracy. Za swoim pierwszym pobytem w Rosji w 1753 r., proponował, aby car przybrał tytuł księcia Czarnogóry wraz z Primorjem i Brdami. W następnym roku wydał w Moskwie Historię Czarnogóry – rodzaj historyczno-politycznego memoriału, w którym przedstawiał swój program. Powtórnie udał się do Rosji 2 listopada 1756 r. w przededniu wielkiego najazdu wezyra bośniackiego Mehmeda-paszy, który według Wenecjan najechał Czarnogórę, bronioną przez namiestnika Stana Radonjicia, na czele 40-tysięcznej armii. Wyprawa turecka została odparta i na początku 1757 r. został zawarty rozejm w Nikšiciu. Wkrótce potem Wasyl powrócił do kraju. W 1763 r. wystąpił z programem zjednoczenia wszystkich ziem serbskich. W 1765 r. wyruszył po raz ostatni do Rosji. Zmarł w Petersburgu 21 marca 1766 r. Po jego śmierci do władzy powrócił Sawa Petrowicz[5].
Ambitny, ale nierealny w ocenach sił i możliwości Czarnogóry nie osiągnął swoich planów. Był jedną z najtragiczniejszych postaci Czarnogóry XVIII wieku.
Przypisy
edytuj- ↑ W literaturze występuje również wersja Petrović (L. Podhorodecki, Jugosławia, s. 189; T. Wasilewski, Historia Jugosławii, s. 223)
- ↑ Także Njegoš (L. Podhorodecki, Jugosławia, s. 162), w wersji spolszczonej Niegosz (J. Skowronek w Historia Słowian południowych i zachodnich, s. 256)
- ↑ Tadeusz Wasilewski: Historia Słowian południowych i zachodnich. s. 182.
- ↑ Także Vasilije (T. Wasilewski, Historia Jugosławii, s. 223)
- ↑ Tadeusz Wasilewski: Historia Jugosławii. s. 223.
Bibliografia
edytuj- Leszek Podhorodecki: Jugosławia. Zarys dziejów. Warszawa: Książka i Wiedza, 1979.
- Tadeusz Wasilewski: Słowianie pod panowaniem tureckim w wiekach XVI–XVIII. W: Jerzy Skowronek, Mieczysław Tanty, Tadeusz Wasilewski: Historia Słowian południowych i zachodnich. Warszawa: PWN, 1988. ISBN 83-01-07549-X.
- Tadeusz Wasilewski: Historia Jugosławii do XVIII wieku. W: Tadeusz Wasilewski, Wacław Felczak: Historia Jugosławii. Wrocław: Ossolineum, 1985. ISBN 83-04-01638-9.