Władysław Dunin-Borkowski

Pochodził z wywodzącej się z kieleckiego rodziny ziemiańskiej. Od 1905 do 1910 studiował na krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych w pracowni Józefa Mehoffera. W tej samej pracowni, uczył się Stanisław Ignacy Witkiewicz, z którym łączyły go przyjacielskie relacje. Żona Władysława, Eugenia Dunin-Borkowska była często portretowana przez Witkacego. Po ukończeniu studiów wyjechał do Paryża, aby doskonalić umiejętności malarskie. Przebywając tam zaangażował się w działalność Związku Strzeleckiego. Do historii przeszedł pojedynek na szable Władysława Dunin-Borkowskiego z Leonem Chwistkiem, którego narzeczoną Olgę Steinhaus artysta publicznie obraził. Świadkami pojedynku byli ze strony Dunin-Borkowskiego malarze Władysław Porankiewicz i Antoni Józef Kamiński, ze strony Chwistka Bolesław Wieniawa-Długoszowski i Jerzy Dubois. Dunin-Borkowski pojedynek przegrał, był ranny w skroń i omal nie stracił ucha. O tym zdarzeniu pisały wszystkie paryskie dzienniki, polski "Świat" z 10 kwietnia 1914, a nawet "The Times".

Po tym wydarzeniu Władysław Dunin-Borkowski wstąpił do Legii Cudzoziemskiej, ale wkrótce dowiedziawszy się o formowaniu Legionów Polskich wystąpił z Legii i w lipcu 1915 zgłosił się swoją gotowość, od sierpnia 1915 1 pułku ułanów Legionów Polskich. Przyłączono go do 3. plutonu 3. szwadronu, jako starszego ułana. Uczestniczył w kampanii wołyńskiej. Od 5 lutego do 31 marca 1917 roku był słuchaczem kawaleryjskiego kursu oficerskiego przy 1 pułku ułanów w Ostrołęce. Kurs ukończył z wynikiem dobrym. Posiadał wówczas stopień starszego ułana^[1]. Później został mianowany kapralem^[2] . Latem tego roku, po kryzysie przysięgowym, został internowany w Szczypiornie.

Po uwolnieniu był współorganizatorem 7 pułku ułanów w Lublinie, dowodząc plutonem brał udział w bitwach pod Słonimem i Sawiczami oraz tzw. zagonu na Lidę. W ramach doskonalenia umiejętności wojskowych ukończył szkołę jazdy w Starej Wsi. W 1920 brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej dowodząc szwadronem 7 pułku ułanów, a następnie był oficerem operacyjnym w 4 Brygadzie Jazdy. Uczestniczył w walkach nad rzeką Niemen w stopniu rotmistrza. Za udział w wojnie polsko-bolszewickiej został odznaczonym krzyżem Orderu Wojskowego Virtuti Militari V klasy^[3], pod koniec 1920 został przeniesiony do rezerwy. Przyczyną był pogarszający się stan zdrowia spowodowany postępującą gruźlicą. Od 1921 przebywał w sanatorium w Zakopanem, gdzie zmarł 27 marca 1922. W wielu źródłach (nawet w tworzonych przez jego dawnych znajomych), mylnie podawano, że zginął podczas I wojny światowej.

W dorobku artysty z czasów służby w Legionach pozostała liczna kolekcja portretów żołnierzy służących w pułku dowodzonym przez Władysława Belinę-Prażmowskiego. Jest autorem słów piosenki legionowej „Belinowe ułany”, która powstała podczas pobytu pułku na Wołyniu w 1916.

• Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari (1921)
• Odznaka Honorowa Polskiego Czerwonego Krzyża II stopnia (1935)^[4]

• Komenda Legionów (Dowództwo Polskiego Korpusu Posiłkowego). Centralne Archiwum Wojskowe. [dostęp 2017-11-07].
• Grażyna i Przemysław Witekowie "Artyści w strzeleckim zbrojnym ruchu niepodległościowym I wojny światowej", Oleandry nr. 16 (maj 2005). jozwa22.republika.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-11-25)].
• Marek Sołtysik "Naga prawda na ostrzu", Palestra 7-8/2005
• Cyfrowa Biblioteka Polskiej Piosenki
• Agaart, Portret Eugenii Dunin-Borkowskiej 1909
• Władysław Dunin-Borkowski. Muzeum Józefa Piłsudskiego w Sulejówku. [dostęp 2017-11-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-16)].