Tyche
Tyche (także Przypadek; gr. Τύχη Týchē ‘ślepy przypadek’, ‘ślepy los’, łac. Tyche, Fortuna od fors, fortis ‘los’, ‘traf’) – w mitologii greckiej bogini i uosobienie przypadku, „ślepego” losu, szczęścia (pomyślności, powodzenia) i nieszczęścia; opiekunka miast; utożsamiana z rzymską Fortuną[1][2].
| bogini przypadku, „ślepego” losu, szczęścia (pomyślności, powodzenia) i nieszczęścia, opiekunka miast | |
 Tyche Antiochii (rzeźba Eutychidesa) | |
| Występowanie | |
|---|---|
| Atrybuty |
opaska na oczach, róg obfitości, ster, korona w kształcie murów obronnych lub wież (jako opiekunka miast) |
| Teren kultu | |
| Odpowiednik |
Fortuna (rzymski) |
Uchodziła za córkę boga Zeusa (lub Prometeusza) albo tytana Okeanosa i tytanidy Tetydy lub za siostrę Nereid[2][3].
W sztuce przedstawiana jest zwykle z zawiązanymi oczami oraz rogiem obfitości i sterem[1][2]. Na głowie często ma koronę w kształcie murów obronnych (lub wież), jako bóstwo opiekuńcze miast[1][3].
Wiele miast miało swoją własną Tyche[1][4].
Imieniem bogini została nazwana jedna z planetoid – (258) Tyche.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Pierre Grimal: Słownik mitologii greckiej i rzymskiej. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 2008, s. 354. ISBN 83-04-04673-3.
- ↑ a b c Vojtech Zamarovský: Bohovia a hrdinovia antických bájí. Bratislava: Perfekt a.s., 1998, s. 449. ISBN 80-8046-098-1. (słow.).; polskie wydanie: Bogowie i herosi mitologii greckiej i rzymskiej (Encyklopedia mitologii antycznej, Słownik mitologii greckiej i rzymskiej).
- ↑ a b Jan Parandowski: Mitologia. Wierzenia i podania Greków i Rzymian. Londyn: Wydawnictwo Plus, 1992, s. 386. ISBN 09-07-58785-2.
- ↑ Władysław Kopaliński: Słownik mitów i tradycji kultury. Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003, s. 1351. ISBN 83-7399-022-4.
Bibliografia
edytuj- Aaron J. Atsma: Tyche. theoi.com. [dostęp 2012-05-23]. (ang.).
- Mała encyklopedia kultury antycznej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1990, s. 770. ISBN 83-01-03529-3.
- Tyche. mythindex.com. [dostęp 2012-05-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-05-21)]. (ang.).
- Carlos Parada: Tyche. maicar.com. [dostęp 2012-05-23]. (ang.).
- William Smith: A Dictionary of Greek and Roman biography and mythology: Tyche. perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-05-23]. (ang.).
- Harry Thurston Peck: Harpers Dictionary of Classical Antiquities, 1898: Tyche1. perseus.tufts.edu. [dostęp 2012-05-23]. (ang.).