Turzyca lisia

Turzyca lisia
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	wiechlinowce
Rodzina	ciborowate
Rodzaj	turzyca
Gatunek	turzyca lisia
	Nazwa systematyczna
	Carex vulpina L.; Sp. Pl.: 973 (1753)
Synonimy
	Carex brotherorum Christ; Carex compacta Lam.; Carex glomerata Gilib. ex Bubani; Carex mertensis Weihe ex Kunth; Carex reflexa F.Dietr.; Carex spicata Thuill.; Edritria vulpina (L.) Raf.; Vignea vulpina (L.) Rchb.;
	Carex brotherorum Christ; Carex compacta Lam.; Carex glomerata Gilib. ex Bubani; Carex mertensis Weihe ex Kunth; Carex reflexa F.Dietr.; Carex spicata Thuill.; Edritria vulpina (L.) Raf.; Vignea vulpina (L.) Rchb.;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Multimedia w Wikimedia Commons

Turzyca lisia (Carex vulpina L.) – gatunek rośliny z rodziny ciborowatych. Występuje na rozległych obszarach Europy, bez jej południowych i zachodnich krańców, oraz w zachodniej Azji sięgając na wschodzie po Ałtaj i zachodnie Chiny^[3]. W Polsce jest rozpowszechniony, rzadszy w górach i na północnym wschodzie^[5].

Morfologia

Pokrój: Gęstodarniowa roślina o wysokości 30–90 cm.
Łodyga: Wzniesiona, o tej samej lub podobnej wysokości, co liście. Ma silnie oskrzydlone kanty i wyraźnie wklęsłe ściany. Roślina wytwarza kłącze.
Liście: Jasnozielone, dość szerokie (4–9 mm), o bardzo szorstkich brzegach. Dolne pochwy są ciemnobrunatne i silnie postrzępione. Języczki mają długość 2–5 mm, nieco większą szerokość i są tępo zakończone. Podsadki kłosów są szczeciniaste, mają wyraźne uszka i są nieco dłuższe od kłosów. Przysadki kwiatowe mają rdzawy kolor, są podłużnie jajowate, ostro zakończone i krótsze od pęcherzyków
Kwiaty: Zebrane w 5–8 kłosów tworzących podłużny, nieregularnego kształtu kłos zbiorowy. W dolnej części jest on luźny, górą gęściejszy. W szczycie kłosów znajdują się kwiaty męskie. Podłużnie jajowate pęcherzyki mają ciemnordzawy kolor, długość 4–5 mm, brzegi silnie i gęsto ząbkowane i 6–7 niewyraźnych nerwów. Są wypukłe z przodu a wklęsłe z tyłu i zakończone dwoma wyraźnymi ząbkami. Pod mikroskopem można dostrzec, że komórki skórki pęcherzyków mają długość podobną, jak i szerokość i ściany komórkowe silnie zgrubiałe. Słupki z dwoma znamionami.

Biologia i ekologia

Bylina, hemikryptofit, geofit. Kwitnie od maja do czerwca, czasami powtórnie zakwita w sierpniu. Występuje na mokrych łąkach, w rowach i na brzegach wód. Gatunek charakterystyczny dla związku (All.) Magnocaricion i zespołu (Ass.) Caricetum vulpinae^[6].

Zmienność

Tworzy mieszańce z t. najeżoną (Carex muricata), t. prosową (Carex paniculata), t. rozsuniętą (Carex divulsa), t. rzadkokłosą (Carex remota), t. ściśnioną (Carex spicata).

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-14] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Carex vulpina L., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-29] .
↑ Carex vulpina, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając, MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 140, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

Bibliografia

Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-14] (ang.).

[powo-3] Carex vulpina L., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-29] .

[iucn-4] Carex vulpina, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[5] Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, AdamA. Zając, MariaM. Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 140, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957 .

[Klucz-6] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[3]

[5]

[1]

[2]

[4]

[6]