Twardziak tygrysi
Twardziak tygrysi (Lentinus tigrinus (Bull.) Fr.) – gatunek grzybów z rodziny żagwiowatych (Polyporaceae)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Twardziak tygrysi |
| Nazwa systematyczna | |
| twardziak tygrysi (Bull.) Fr. Syst. orb. Veg. (Lundae) 1: 78 (1825) | |
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Neolentinus, Polyporaceae, Polyporales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1782 r. Jean Baptiste Bulliard nadając mu nazwę Agaricus tigrinus. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1825 r. Elias Fries, przenosząc go do rodzaju Lentinus[1].
- Agaricus dunalii DC. 1815
- Agaricus dunalii var. dichotomus Brond. ex Pers. 1828
- Agaricus dunalii DC. 1815 var. dunalii
- Agaricus tigrinus Bull. 1782
- Clitocybe tigrina (Bull.) P. Kumm. 1871
- Lentinus dunalii (DC.) Fr. 1825
- Lentinus fimbriatus Curr. 1863
- Lentinus tigrinus (Bull.) Fr. 1825 f. tigrinus
- Lentinus tigrinus var. dunalii (DC.) Rea 1922
- Lentinus tigrinus var. dunalii (DC.) Romagn. ex Bon 1985
- Lentinus tigrinus (Bull.) Fr. 1825 var. tigrinus
- Omphalia tigrina (Bull.) Gray 1821
- Panus tigrinus (Bull.) Singer 1951
- Pleurotus tigrinus (Bull.) Kühner 1980
- Pocillaria dunalii (DC.) Kuntze 1891
- Pocillaria fimbriata (Curr.) Kuntze 1891
- Pocillaria tigrina (Bull.) Kuntze 1891
- Polyporus gerdai D. Krüger 2004
Polską nazwę nadał mu Władysław Wojewoda w 1998 r. W polskim piśmiennictwie mykologicznym gatunek ten opisywany był również jako skórzak pstrokaty i łyczak pstrokaty (F. Błoński 1888, 1889), łuszczak pstrokaty (F. Błoński, 1896), łyczak pstry, łyczak pstrokaty (J. Chełchowski 1898), łyczak tygrysowaty (Zaleski i in. 1948), boczniak pstrokaty (S. Domański 1955), łyczak tygrysowy (B. Gumińska i W. Wojewoda, 1983)[3].
Morfologia
edytujŚrednica 2–9 cm, za młodu łukowaty, potem wgłębiony, na koniec lejkowaty. Powierzchnia w stanie suchym o barwie jednolicie siwobrązowej, oliwkowobrązowej lub czarniawej. U starszych okazów skórka pęka, wskutek czego powstają koncentrycznie ułożone poletka kontrastujące z białym, lub kremowoochrowym tłem[4].
Szerokie, gęste, głęboko zbiegające na trzon. Mają delikatnie ząbkowane ostrza. Początkowo są białawe, potem kremowe, na koniec żółtawe[4].
Wysokość 3–7 cm, grubość 4–8 mm, kształt walcowaty. Jest centralny lub ekscentryczny, łuskowaty, w górnej części białawy, w środku żółtawy, u nasady siwobrązowy. Czasami posiada w górnej części błoniasty pierścień, jednak z reguły szybko zanikający[4].
Biały lub żółtawy, sprężysty, a u dojrzałych owocników sprężysto-skórzasty. Smak niewyraźny, zapach intensywny[4].
Występowanie i siedlisko
edytujJest szeroko rozprzestrzeniony w Ameryce Północnej, Europie i Azji. Na półkuli południowej notowany tylko w Urugwaju i na wyspie Zachodnia Karolina w Oceanii[5]. W Europie Środkowej jest pospolity na niżu, gdzie indziej jednak rzadki[6]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski podano wiele jego stanowisk, jednak jest rzadki[3]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status R – gatunek potencjalnie zagrożony z powodu ograniczonego zasięgu geograficznego i małych obszarów siedliskowych[7].
Saprotrof występujący na martwym drewnie w lasach, parkach, przy drogach. Rozwija się na opadłych gałęziach, pniakach i martwych pniach drzew liściastych, zwłaszcza olszy szarej, brzóz, wiśni, jabłoni domowej, topoli, wierzb, dębów i wiązów. Owocniki wytwarza od kwietnia do października[3].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2017-10-01] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2017-10-01] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d Pavol Škubla, Wielki atlas grzybów, Poznań: Elipsa, 2007, ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2017-10-01].
- ↑ Andreas Gminder: Atlas grzybów. Jak bezbłędnie oznaczać 340 gatunków grzybów Europy Środkowej. Warszawa: Weltbild, 2011. ISBN 978-83-258-0588-3.
- ↑ Zbigniew Mirek: Red list of plants and fungi in Poland = Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany. Polish Academy of Sciences, 2006. ISBN 83-89648-38-5.