Syria (prowincja rzymska)

Syria – była ważną prowincją rzymską, podbitą w roku 64 p.n.e. przez Pompejusza. Pozostała pod panowaniem rzymskim (bizantyjskim) do roku 637, kiedy została podbita przez Arabów.

Rzymska mozaika z Antiochii, Musée du Louvre

W pierwszych wiekach n.e. Syria przeżywała rozkwit gospodarczy. Miała też duże znaczenie militarne – stanowiła bazę dla wypraw przeciwko Partom, a potem Persom. W I w. to wojska syryjskie umożliwiły Wespazjanowi zdobycie władzy. Syria była kluczowym strategicznie obszarem podczas kryzysu III wieku. Od IV-V w. wzrastał opór ludności syryjskiej przeciw hellenizacji, co znalazło wyraz w rozwoju piśmiennictwa w języku miejscowym i w opozycji do oficjalnego kościoła (monofizytyzm). W okresie bizantyjskim w VI i VII w. ulegała najazdom perskim. Pod panowanie arabskie dostała się w 637 r., gdy jej stolica - Antiochia została zdobyta przez armię kalifa Umara - drugiego spośród tzw. kalifów prawowiernych.

W okresie rzymskim była podzielona na 10 okręgów: Commagene, Cyrrhestice, Pieria, Seleucis, Chalcidice, Chalybonitis, Palmyrene, Apamene, Cassiotis, Laodicene. W 193 została podzielona na Syria Coele i Syria Phoenice. Konstantyn Wielki wydzielił 2 północne okręgi: Commagene i Cyrrhestice w oddzielną prowincję Euphratensis. Teodozjusz I pozostałą część Syrii podzielił na 2 prowincje: Syria Prima, ze stolicą w Antiochii i Syria Secunda, ze stolicą w Apamei. Syria Secunda była podzielona na Phoenicia Prima (ze stolicą w Tyrze) i Phoenicia Secunda (ze stolicą w Damaszku).

**Rzymscy namiestnicy Syrii**
Data	Namiestnik
63-61 p.n.e.	Marek Emiliusz Skaurus
61-60 p.n.e.	Lucius Marcius Philippus
59-58 p.n.e.	Gnaeus Cornelius Lentulus Marcellinus
57-55 p.n.e.	Aulus Gabiniusz
54-53 p.n.e.	Marek Licyniusz Krassus
53-51 p.n.e.	Gajusz Kasjusz Longinus
51-50 p.n.e.	Marcus Calpurnius Bibulus
50/49 p.n.e.	Veiento
49-48 p.n.e.	Scypion Metellus
47-46 p.n.e.	Sextus Iulius Caesar
46-44 p.n.e.	Caecilius Bassus
45 p.n.e.	Antistius Vetus
44 p.n.e.	Lucius Statius Murcus
44-42 p.n.e.	Gajusz Kasjusz Longinus
41-40 p.n.e.	Lucius Decidius Saxa
40-39 p.n.e.	okupacja przez Partów
39-38 p.n.e.	Publius Ventidius Bassus
38-35 p.n.e.	Gajusz Sosjusz
35 p.n.e.	Lucjusz Munacjusz Plankus
34/33-33/32 p.n.e.	Lucius Calpurnius Bibulus
30 p.n.e.	Quintus Didius
29 p.n.e.	Marek Waleriusz Messala Korwinus
28-25 p.n.e.	Cyceron Młodszy
25-23 p.n.e.	Terencjusz Warron
23-12 p.n.e.	Marek Wipsaniusz Agrypa
13/12-10/9 p.n.e.	Marek Titius
10/9-7/6 p.n.e.	Gajusz Sencjusz Saturninus
7/6-4 p.n.e.	Publiusz Kwinktyliusz Warus
4-1 p.n.e.	brak danych^[1]
1 p.n.e.-4 n.e.	Gajusz Juliusz Cezar Wipsanian
4-5	Lucjusz Woluzjusz Saturninus
6-9	Publiusz Sulpicjusz Kwiryniusz
12-17	Kwintus Cecyliusz Metellus Silan
17-19	Gnejusz Kalpurniusz Pizon
19-21	Gnejusz Sencjusz Saturninus
22-32	Lucjusz Eliusz Lamia
32-35	Pomponiusz Flakkus
35-39	Lucjusz Witeliusz
39-41/42	Publiusz Petroniusz
41/42-44/45	Gnaeus Vibius Marcus
45-49	Gajusz Kasjusz Longinus
50-60	Gaius Ummidius Quadratus
60-63	Gnejusz Domicjusz Korbulon
63-67	Cestius Gallus
67-69	Gaius Licinius Mucianus
70-72	Lucius Iunius Caesennius Paetus
73-78	Marcus Ulpius Traianus

Przypisy

↑ Niektórzy umieszczają tutaj Lucjusza Kalpurniusza Pizona Pontifexa powołując się na kamień tyburtyński.

Bibliografia

Emil Schürer, Geza Vermes, Fergus Millar, The history of the Jewish people in the age of Jesus Christ (175 B.C.-A.D. 135), tom I, Edinburgh 1973, str. 243-266 (Survey of the Roman Province of Syria from 63 B.C. to A.D. 70).

[1] Niektórzy umieszczają tutaj Lucjusza Kalpurniusza Pizona Pontifexa powołując się na kamień tyburtyński.

[1]