Syderyt
Syderyt – minerał z gromady węglanów, pospolity i szeroko rozpowszechniony.
 Syderyt | |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Skład chemiczny |
węglan żelaza(II) (FeCO3) |
|---|---|
| Twardość w skali Mohsa |
3,5–4,5 |
| Przełam |
muszlowy bądź nierówny |
| Łupliwość |
doskonała |
| Układ krystalograficzny |
trygonalny |
| Gęstość |
3,83–3,96 g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
białóżółta, żółtobrunatna, brunatna, szara |
| Rysa |
biała, jasnożółta |
| Połysk |
szklisty czasami perłowy |
Nazwa tego minerału pochodzi od gr. σίδηρος, sídēros ‘żelazo’, gdyż głównym jego składnikiem jest ten właśnie pierwiastek. Pierwotna nazwa – sferosyderyt (J.F.L. Hausmann, 1813), skrócona została następnie do syderytu.
Właściwości
edytujTworzy kryształy o pokroju izometrycznym, tabliczkowym i słupkowym. Zazwyczaj przyjmuje postać romboedrów i skalenoedrów. Niekiedy występują zbliźniaczenia. Występuje też w skupieniach ziemistych, zbitych, ziarnistych, nerkowatych, kulistych. Tworzy naskorupienia i żyły. Jest izostrukturalny z kalcytem, magnezytem i rodochrozytem.
Występowanie
edytujJest częstym składnikiem żył kruszcowych. Powszechnie tworzy się w wodnym, beztlenowym środowisku. Krystalizuje w środowiskach redukcyjnych w niskich temperaturach. Osadza się także na szelfach kontynentalnych. Powstaje w jeziorach klimatu umiarkowanego.
Miejsca występowania: Australia – Brooken Hill, Nowa Południowa Walia, Austria – Eisenerz, Erzberg, Karyntia, Niemcy – Nadrenia, Harz, Schwarzwald, Las Turynski, Wielka Brytania – Kornwalia, Hiszpania – Somorrosto, Bilbao, Rosja – Ural, Zabajkale, USA.
W Polsce – w rejonie Łęczycy, Częstochowy, Kłobucka (Częstochowski Obszar Rudonośny), Wielunia, w Górach Świętokrzyskich, na fliszu karpackim.
Zastosowanie
edytujWykorzystywany głównie jako ruda żelaza (zawiera 47,98% Fe), czasami jako kamień jubilerski.
Zobacz też
edytujBibliografia
edytuj- J. Żaba: Ilustrowany słownik skał i minerałów. Videograf II, 2003.