Strupina
Strupina (niem. Stroppen) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie trzebnickim, w gminie Prusice. Dawniej miasto; uzyskała lokację miejską przed 1253 rokiem, zdegradowana w 1945 roku[4]. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wrocławskiego.
| wieś | |
 Kościół w Strupinie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (IV 2017) |
464[2] |
| Strefa numeracyjna |
71 |
| Kod pocztowy |
55-110[3] |
| Tablice rejestracyjne |
DTR |
| SIMC |
0879950 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu trzebnickiego  | |
Położenie na mapie gminy Prusice  | |
 51°23′18″N 16°48′39″E/51,388333 16,810833[1]
| |
Położenie
edytujPrzez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 339 oraz kończy bieg droga wojewódzka nr 342.
Toponimia
edytujW księdze łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) spisanej za czasów biskupa Henryka z Wierzbna w latach 1295–1305 miejscowość wymieniona jest w obecnej polskiej formie Strupina[5][6]. W roku 1613 śląski regionalista i historyk Mikołaj Henel z Prudnika wymienił miejscowość w swoim dziele o geografii Śląska pt. Silesiographia podając jej łacińską nazwę: Stroppavia[7].
Natomiast według niemieckiego językoznawcy Heinricha Adamy’ego nazwa miejscowości wywodzi się od polskiej nazwy stróży - posterunku strażniczego o obronnym charakterze[8]. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu jako najstarszą nazwę miejscowości wymienia Strossa podając jej znaczenie "Wachtplatz" czyli w języku polskim "Miejsce posterunku, stróży"[8]. Nazwa wsi została później fonetycznie zgermanizowana na Stroppen[8] i utraciła swoje pierwotne znaczenie.
Historia
edytujDokładna data nadania praw miejskich Strupinie nie jest znana. Po raz pierwszy jako miasto wymieniana jest w źródle z 1253 r. Jeszcze w 1500 r. miasto rządziło się na prawie polskim. Mieszkańcy trudnili się głównie rolnictwem. Miasteczko było jednym z najmniejszych na Śląsku. W 1733 r. Strupinę zniszczył wielki pożar. W 1787 r. było tutaj 532 mieszkańców i 93 domy. W 1861 r. miasto miało 903 mieszkańców, a w chwili wybuchu II wojny światowej 711 mieszkańców.
Silnie zniszczona w 1945 r. Strupina została włączona do Polski i utraciła prawa miejskie[9].
Zabytki
edytujDo wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[10]:
- kościół ewangelicki, obecnie rzymskokatolicki parafialny pw. Niepokalanego Serca NMP, z lat 1879-1881. W kościele m.in. epitafia, m.in.:
- Sebastiana von Nostitz (zm. 1587) z herbami:
- po lewej stronie, von: Nostitz, Zopterwolf, Lewen, Promitz;
- po prawej, von: Popschitz, Nostitz, Warkoschen, Rechenberg;
- Margarety von Buswoyen (zm. 1609), żony Antonia von Pusch z herbami:
- po lewej stronie, von: Buswoyen, X,
- po prawej, von: Kreckwitz, Seherr von Thoss
- Heleny von Schirnagern, (zm. 1610), żony Nickela Latufskes
- po lewej stronie, von: Schirnagern
- po prawej, von: Falkenhayn
- Kathariny von Nostitz (zm. 1606), żony Kaspara von Seidlitz und Mirschelwitz
- po lewej stronie, von: Nostitz, Loeben (?),
- po prawej, von: X, Promniz, Rothkirch (?)[11].
- Sebastiana von Nostitz (zm. 1587) z herbami:
Demografia
edytujEdukacja
edytujW roku 2007 w Strupinie zamknięto gimnazjum, a uczniowie poszczególnych wsi uczęszczają do szkoły w Prusicach. W roku szkolnym 2013/2014 w budynku dawnego gimnazjum, został otwarty oddział 0-3 szkoły podstawowej w Piotrkowicach.
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 132138
- ↑ Strupina - Urząd Miasta i Gminy w Prusicach [online], prusice.pl [dostęp 2018-04-03] (pol.).
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1228 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Robert Krzysztofik, Lokacje miejskie na obszarze Polski. Dokumentacja geograficzno-historyczna, Katowice 2007, s. 72-73.
- ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online
- ↑ H. Markgraf, J. W. Schulte, "Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis", Breslau 1889
- ↑ Detlef Haberland: Die „Silesiographia” und „Breslo-Graphia” von Nicolaus Henel von Hennenfeld. Arkadiusz Cencora, Diana Codogni-Łańcucka. Wrocław: Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu, 2011, s. 181. ISBN 978-83-910595-2-4.
- ↑ a b c Heinrich Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 87, OCLC 456751858 (niem.).
- ↑ przewodn. kom. red. Stanisław Pazyra: Miasta polskie w Tysiącleciu, Tom II. Wrocław - Warszawa - Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1965-1967, s. 587.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 176. [dostęp 2012-10-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- ↑ Strupina (niem. Stroppen), gm. Prusice, pow. Trzebnica. [dostęp 2023-09-21]. (pol.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Stróża, niem. Stroppen, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 411.