Stepnica

 

 

Stepnica znajduje się w północnej części Doliny Dolnej Odry przy granicy z Równiną Goleniowską. Miasto i port są położone nad Zatoką Stepnicką, częścią Roztoki Odrzańskiej, która jest południową zatoką Zalewu Szczecińskiego. Miejscowość leży na południe od ujściowego odcinka rzeki Gowienicy – pomiędzy rzeką kanałem Krępą a Łąckim Rowem.

Zabudowę Stepnicy stanowi układ 32 ulic, osiedle Akacjowe, a także osiedla zwane Bogusławie i Czerwonak (obejmuje obszar zabudowań w ciągu ulicy Krzywoustego).

Przez Stepnicę prowadzi droga wojewódzka nr 111 z Goleniowa do Recławia (trasa alternatywna nad morze i znad morza) oraz kolej wąskotorowa z Golczewa i Gryfic (nieczynna od 1996). Na szlaku od portu do drogi wojewódzkiej nr 111 przebudowano ulicę, natomiast od drogi wojewódzkiej nr 111 do Babigoszczy utworzono ścieżkę rowerową.

 

Stara słowiańska osada rybacka, pierwsza wzmianka w XIII w. W 1739 wieś zniszczył pożar, od XIX w. rozwijała się jako podszczecińskie wczasowisko^[5]. W okresie międzywojennym Stepnica rozwinęła się jako ośrodek turystyczny. Przybywali tutaj mieszkańcy Szczecina i Goleniowa. Znajdowała się tutaj plaża, przystań jachtowa, baza noclegowa, do molo przypływały statki białej floty. Na zachodni brzeg Odry, do Polic, kursował prom „Randow”^[6]. Działała również kolej wąskotorowa do Gryfic.

W trakcie II wojny światowej wieś nie uległa znacznym zniszczeniom. Miejscowość została zajęta 7 marca 1945 r. przez Armię Czerwoną i została przekazana administracji polskiej. Tego samego dnia gen. Popławski wydał rozkaz marszu 1 i 2 dywizji piechoty oraz 3 brygady artylerii 1 Armii Wojska Polskiego na Łukęcin.

Ze Stepnicy pochodził słynny niemiecki żeglarz Robert Hilgendorf, kapitan największych i najszybszych żaglowców ostatnich dekad XIX wieku, znany z rekordowej ilości okrążeń przylądka Horn, współtwórca nowoczesnej meteorologii morskiej. Jego imię nosi port jachtowy w Stepnicy.

Po II wojnie światowej Stepnicę przyłączono do Polski. W latach 1945–1946 miejscowość nosiła przejściowo nazwę Stobnica^[7][8], obecną nazwę wprowadzono rozporządzeniem ministrów Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 roku^[9]. Wtedy także włączono do niej wieś Czerwonak.

W 1973 r. odsłonięto pomnik ku czci żołnierzy 1 Dywizji Piechoty im. T. Kościuszki walczących w 1945 roku na wybrzeżu Zalewu Szczecińskiego^[10]

W latach 1975–1998 miejscowość była częścią województwa szczecińskiego.

W 1996 roku zawieszone zostały kursy kolei wąskotorowej, a na początku XXI wieku linia została rozebrana.

We wtorek 3 czerwca 2008 r. w porcie w Rotterdamie odbyło się uroczyste nadanie statkowi duńskiej firmy Maersk imienia „MS Maersk Stepnica”^[11][12].

1 stycznia 2014 roku Stepnica uzyskała prawa miejskie^[13].

Przynależność polityczno-administracyjna Stepnicy^[14][15][16]

	Okres	Jednostki podziału terytorialnego
	1815 – 1866	Związek Niemiecki, Królestwo Prus, prowincja Pomorze
	1866 – 1871	Związek Północnoniemiecki, Królestwo Prus, prowincja Pomorze
	1871 – 1918	Cesarstwo Niemieckie, Królestwo Prus, prowincja Pomorze
	1919 – 1933	Republika Weimarska, kraj związkowy Prusy, prowincja Pomorze
	1933 – 1945	III Rzesza, prowincja Pomorze
	1945–1950	Rzeczpospolita Polska (Polska Ludowa), województwo szczecińskie
	1950–1957	Rzeczpospolita Polska (Polska Ludowa), województwo szczecińskie
	1957–1975	Polska Rzeczpospolita Ludowa, województwo szczecińskie
	1975–1989	Polska Rzeczpospolita Ludowa, województwo szczecińskie
	1989–1998	Rzeczpospolita Polska, województwo szczecińskie, gmina Stepnica
	od 1999	Rzeczpospolita Polska, województwo zachodniopomorskie, powiat goleniowski, gmina Stepnica

 

Oficjalny status zabytku na terenie Stepnicy posiada jedynie kościół parafialny pw. św. Jacka (1741), ryglowy i otynkowany, wpisany do rejestru zabytków, styl klasycystyczny.

W ewidencji konserwatorskiej znajdują się także inne obiekty o wartości kulturowej i historycznej. Są to m.in.:

• domy mieszkalne murowane i ryglowe z przełomu XIX i XX w.
• budynek dawnej tawerny „Standhalle Sak” (restauracja „Panorama”), lata 40. XIX w., konstrukcja drewniana, oryginalna dekoracja, obiekt unikatowy^[17]
• młyn z lat 1910–1919
• plebania murowana z lat 20. XX w.
• cmentarz katolicki, założony na dawnym cmentarzu ewangelickim

 

W miejscowości zlokalizowany jest port morski Stepnica o znaczeniu lokalnym, pełniący funkcje rybacką, żeglarską, a także handlowo-przeładunkową. W mieście znajdują się także zakłady drzewne szwedzkiej kompanii Sweedwood. Stepnica nastawiona jest na usługi turystyczne (smażalnie ryb, restauracje, bary).

 

Stepnica położona przy alternatywnej trasie nad morze prowadzącej bezpośrednio do Wolina, stanowi niewielki ośrodek turystyki wypoczynkowej. Stepnica ma plażę oraz przystań jachtową. Plaża posiada zaplecze gastronomiczne, obok niej znajduje się również plac, na którym odbywają się cykliczne imprezy plenerowe, np. wybory „Miss Lata Nad Zalewem” czy „Jarmark Rybacki”. Po zalewie można popływać łódką lub surfować. W samej Stepnicy znajdują się miejsca noclegowe dla turystów.

W Stepnicy nad Zalewem Szczecińskim ustalono letnie kąpielisko^[18].

W centrum znajduje się początek znakowanego   zielonego turystycznego Szlaku Stepnickiego do Wolina (długość 31,0 km)^[19].

Przez Stepnicę biegnie zielony   Międzynarodowy szlak rowerowy wokół Zalewu Szczecińskiego R-66^[19].

Planowana jest organizacja szlaku wodnego Berlin – Szczecin – Bałtyk.

Na południu rezerwat przyrody „Olszanka”, leśno-torfowiskowy, o powierzchni 1354,40 ha.

• parafia św. Jacka w Stepnicy

• Stepnica
• Architektura w Stepnicy
• Mapa Turystyczna Gminy Stepnica [3]
• Stopnica, nem. Stepenitz II (1), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XI: Sochaczew – Szlubowska Wola, Warszawa 1890, s. 374 .