Stary Wielisław
Stary Wielisław (niem. Altwilmsdorf[5]) – wieś w Polsce, położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Kłodzko, w południowo-zachodniej części Kotliny Kłodzkiej, na pograniczu z Rowem Górnej Nysy.
| wieś | |
 Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Starym Wielisławiu | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
310-360[2] m n.p.m. |
| Liczba ludności (III 2011) |
900[3] |
| Strefa numeracyjna |
74 |
| Kod pocztowy |
57-313[4] |
| Tablice rejestracyjne |
DKL |
| SIMC |
0853027 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Kłodzko  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego  | |
 50°24′04″N 16°33′52″E/50,401111 16,564444[1]
| |
| Strona internetowa | |
Do wsi należy przysiółek Kolonia Stary Wielisław. Obecnie nazwa niestandaryzowana[6].
Położenie
edytujStary Wielisław to duża i luźno zabudowana wieś łańcuchowa o długości około 5,2 km, leżąca w południowo-zachodniej części Kotliny Kłodzkiej, w rozległej dolinie, wzdłuż dolnego biegu Wielisławki, na wysokości około 310–360 m n.p.m.[2]
Podział administracyjny
edytujW latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa wałbrzyskiego.
Nazwa
edytuj12 listopada 1946 nadano miejscowości polską nazwę Stary Wielisław[5].
Zabytki
edytujDo wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[7]:
- kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Starym Wielisławiu, parafialny z XV–XVIII wieku, powstał w miejscu starszego, drewnianego, w którym miał zatrzymać się św. Wojciech w drodze misyjnej z Czech do Polski[potrzebny przypis]. Mur obronny z ok. 1569 po wewnętrznej stronie posiada kryty krużganek, kaplica w kształcie baszty obronnej, wystrój późnobarokowy z XVIII w., w głównym ołtarzu drewniana figura Matki Bożej Wielisławskiej z XV w., ambona z ok. 1770, stalle, kute kraty w prezbiterium z 1650, obrazy procesyjne reprezentują barokową sztukę ludową[8],
- mur z obejściem podcieniowym i budynkami bramnymi z XVIII–XIX wieku,
- kaplica – w domniemanym miejscu śmierci księcia Jana ziębickiego, wzniesiona według projektu Ludwiga Schneidera z 1904 roku[2],
- zespół dworsko-folwarczny z pierwszej połowy XIX wieku:
- dwór
- oficyna,
- dwie obory z częścią mieszkalną,
- spichrz wschodni,
- spichrz zachodni,
- stajnia z wozownią,
- aleja kasztanowa na podwórzu gospodarczym,
- taras widokowy z balustradą,
- ogrodzenie, murowano-metalowe.
Koleje
edytujPrzez wieś przebiega linia kolejowa nr 309 z Kłodzka do Kudowy-Zdroju, z czynnym przystankiem kolejowym Stary Wielisław[2].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 130116
- ↑ a b c d Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 15: Kotlina Kłodzka i Rów Górnej Nysy. Wrocław: I-BiS, 1993, s. 419–426. ISBN 83-85773-06-1.
- ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1221 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
- ↑ Otwarte Dane [online], dane.gov.pl [dostęp 2023-08-02].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 68. [dostęp 2012-08-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- ↑ Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas: Dolny Śląsk – przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka, 1977, s. 157.
Bibliografia
edytuj- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 15: Kotlina Kłodzka i Rów Górnej Nysy. Wrocław: I-BiS, 1994, ISBN 83-85773-06-1.
Linki zewnętrzne
edytuj- Wilmsdorf, Alt 1.–3., [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XIII: Warmbrun – Worowo, Warszawa 1893, s. 492.