Stanisław Stefanek

Urodził się 7 maja 1936 w Majdanie Sobieszczańskim. W latach 1949–1951 kształcił się w Niższym Seminarium Duchownym księży Chrystusowców w Ziębicach. W 1951 przeniósł się do Bydgoszczy, gdzie rozpoczął nowicjat, a 8 września 1952 złożył pierwszą profesję w Towarzystwie Chrystusowym. Studia filozoficzno-teologiczne odbył w Wyższym Seminarium Duchownym księży Chrystusowców, studiując w latach 1954–1956 filozofię w Ziębicach, a w latach 1956–1960 teologię w Poznaniu^[1]. 8 września 1958 złożył w Poznaniu śluby wieczyste^[2]. Tamże 28 czerwca 1959 Antoni Baraniak, arcybiskup metropolita poznański, udzielił mu święceń prezbiteratu. Od 1961 do 1965 studiował na Sekcji Biblijnej Wydziału Teologicznego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, otrzymując w 1965 magisterium z teologii. Dalsze studia specjalistyczne odbył na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w latach 1972–1973. Doktorat z teologii biblijnej uzyskał w 1980 na Wydziale Teologicznym Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie na podstawie dysertacji Wyrocznia Balaama (Lb. 22–24) i ich relektura w tradycjach prorockich^[1].

Do października 1960 pomagał w pracy duszpasterskiej w Sarbi, Pyrzycach i Goleniowie. Następnie był wikariuszem w parafiach Najświętszego Serca Pana Jezusa w Szczecinie i św. Józefa w Stargardzie Szczecińskim. Aktywnie zajmował się popularyzacją wiedzy biblijnej. Wygłaszał wykłady i prelekcje w Klubach Inteligencji Katolickiej w Poznaniu, Toruniu i Wrocławiu. Współpracował z duszpasterstwem akademickim w Poznaniu i Szczecinie. W latach 1976–1980 pełnił funkcję wikariusza generalnego (zastępcy generała) Towarzystwa Chrystusowego. Został członkiem Komisji ds. Misji i członkiem Konsulty przy Konferencji Wyższych Przełożonych Zakonów Męskich w Polsce^[1].

W latach 1965–1980 prowadził wykłady z egzegezy Starego Testamentu w Wyższym Seminarium Duchownym księży Chrystusowców w Poznaniu, w latach 1968–1972 pełniąc równocześnie funkcje asystenta dyrektora studiów filozoficzno-teologicznych i wicerektora^[1]. W 1972 rozpoczął prowadzenie zajęć zleconych z zakresu teologii biblijnej, małżeństwa i rodziny na Wydziale Teologicznym Akademii Teologii Katolickiej w Warszawie^[1][3]. Tamże w 1976 objął stanowisko asystenta, a w 1980 starszego wykładowcy^[1]. Od 1980 był zastępcą dyrektora, a w latach 1993–2008 dyrektorem Instytutu Studiów nad Rodziną, mieszczącego się w strukturach Akademii Teologii Katolickiej (od 1999 Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie)^[4].

Decyzją papieża Jana Pawła II 4 lipca 1980 został prekonizowany biskupem pomocniczym diecezji szczecińsko-kamieńskiej ze stolicą tytularną Forum Popilii. Święcenia biskupie otrzymał 24 sierpnia 1980 w katedrze św. Jakuba w Szczecinie. Udzielił mu ich Kazimierz Majdański, biskup diecezjalny szczecińsko-kamieński, któremu asystowali Bolesław Pylak, biskup diecezjalny lubelski, i Jan Gałecki, biskup pomocniczy szczecińsko-kamieński^[1]. Jako zawołanie biskupie przyjął słowa „In omnibus Christus” (We wszystkim Chrystus)^[2]. W latach 1980–1996 był wikariuszem generalnym diecezji. W kurii biskupiej zajmował się sprawami duszpasterskimi i zakonnymi. Należał do rady kapłańskiej (jako jej wiceprzewodniczący) oraz rady duszpasterskiej (w latach 1993–1996 jej przewodniczący)^[1].

26 października 1996 został przeniesiony na urząd biskupa diecezjalnego diecezji łomżyńskiej. 28 października 1996 kanonicznie przejął diecezję, zaś 17 listopada 1996 odbył ingres do katedry św. Michała Archanioła w Łomży^[1]. Przeprowadził I synod diecezjalny^[5]. Utworzył Katolicki Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy, Centrum Duchowej Adopcji Dziecka Poczętego oraz okno życia. Promował ruchy prorodzinne, jak Ruch Rodzin Nazaretańskich, Domowy Kościół i wspólnoty Focolari. Zainicjował otwarte studium dla małżonków, a także marsze dla życia i dni młodzieży^[6]. Założył Radio Nadzieja^[7] i muzeum diecezjalne^[5]. Przeprowadził renowację kościoła katedralnego^[5]. 11 listopada 2011 papież Benedykt XVI przyjął jego rezygnację z obowiązków biskupa diecezjalnego diecezji łomżyńskiej^[8][9].

W ramach Episkopatu Polski został członkiem Komisji (od 1996 Rady) ds. Rodziny, w latach 1994–2007 pełnił w niej funkcję przewodniczącego^[1][3]. Ponadto wszedł w skład Komisji ds. Misji (1980–1989), Komisji ds. Zakonnych (1980–1994) i Komisji ds. Liturgii (1989–1994). W styczniu 1993 został członkiem Papieskiej Rady ds. Rodziny^[1].

W 2006 konsekrował biskupa pomocniczego łomżyńskiego Tadeusza Bronakowskiego, a w 2011 był współkonsekratorem podczas sakry biskupa diecezjalnego łomżyńskiego Janusza Stepnowskiego^[10].

Zmarł 17 stycznia 2020 w Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej^[11] w Lublinie^[12]. 23 stycznia 2020 został pochowany w katedrze św. Michała Archanioła w Łomży^[13], w krypcie biskupów łomżyńskich^[14].

W 2009 prezydent RP Lech Kaczyński nadał mu Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski^[15].

W 2016 nadano mu honorowe obywatelstwo Łomży^[16], a w 2018 przyznano mu Odznakę Honorową Województwa Podlaskiego^[17]. W 2008 otrzymał Medal za Zasługi dla Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego^[18].

W 2011 został laureatem Nagrody im. Sługi Bożego Jerzego Ciesielskiego, przyznawanej przez Tygodnik Rodzin Katolickich „Źródło” i Fundację Źródło^[19].

W 2007 został włączony do konfraterni zakonu paulinów^[20]. W 2013 otrzymał stopień patriotyczny w ruchu Rycerzy Kolumba^[21].

W 2022 jego imię nadano Studium Życia Rodzinnego w Łomży^[22].

• Nota biograficzna Stanisława Stefanka na stronie diecezji łomżyńskiej (arch.). [dostęp 2021-09-25].
• Stanisław Stefanek na stronie Konferencji Episkopatu Polski [dostęp 2016-10-08].
• Stanisław Stefanek [online], catholic-hierarchy.org [dostęp 2010-10-21]  (ang.).
• Stanisław Stefanek, [w:] baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2011-10-17] .