Ssakokształtne
Ssakokształtne, ssakopodobne (Mammaliaformes) – klad synapsydów obejmujący ssaki (Mammalia) oraz najbliżej z nimi spokrewnione taksony wymarłe. Został nazwany w 1988 roku przez Timothy'ego Rowe'a. Rowe zawęził znaczenie nazwy Mammalia jedynie do kladu obejmującego ostatniego wspólnego przodka stekowców i ssaków żyworodnych, natomiast szerszemu kladowi, zawierającemu taksony tradycyjnie uznawane za ssaki, nadał nazwę Mammaliaformes, którą zdefiniował jako klad obejmujący ostatniego wspólnego przodka ssaków i Morganucodontidae oraz wszystkich jego potomków[1]. Z kolei według definicji Kielan-Jaworowskiej, Luo i Cifelliego (2004) klad ten obejmuje ostatniego wspólnego przodka Sinoconodon, morganukodontów, dokodontów, stekowców, torbaczy, łożyskowców i wszystkich jego potomków (autorzy na określenie tej grupy używają nazwy Mammalia, przyznają jednak, że zawartość taksonomiczna takiego kladu byłaby identyczna jak Mammaliaformes w rozumieniu Rowe'a (1988)[1], choć różniłaby się od Mammaliaformes sensu Rowe 1993[2])[3]. Taki klad jest potwierdzany wieloma diagnostycznymi apomorfiami[4]. Definicja Rowe'a była używana przez niektórych późniejszych autorów (np. Rowe i Gauthier 1992[5]), jednak nie wszyscy zgadzają się z zastrzeżeniem nazwy Mammalia jedynie do kladu koronowego, ponieważ wówczas do Mammalia nie należałoby wiele taksonów tradycyjnie uznawanych za ssaki, takich jak morganukodonty[6][7].
| Mammaliaformes | |
| Rowe, 1988 | |
 Megazostrodon | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| (bez rangi) | ssakokształtne |
Najstarszym znanym przedstawicielem Mammaliaformes jest prawdopodobnie Adelobasileus sprzed około 205 mln lat, choć jego pozycja filogenetyczna jest niepewna[3].
- Uproszczony kladogram według Kielan-Jaworowskiej i współpracowników (2002)[4]
| Mammaliaformes |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b Timothy Rowe. Definition, diagnosis, and origin of Mammalia. „Journal of Vertebrate Paleontology”. 8 (3), s. 241–264, 1988. DOI: 10.1080/02724634.1988.10011708. (ang.).
- ↑ Timothy Rowe: Phylogenetic systematics and the early history of mammals. W: Frederick S. Szalay, Michael J. Novacek, Malcolm C. McKenna (red.): Mammal phylogeny: Mesozoic differentiation, multituberculates, monotremes, early therians, and marsupials. Nowy Jork: Springer Verlag, 1993, s. 129–145. ISBN 3-540-97854-2.
- ↑ a b Introduction. W: Zofia Kielan-Jaworowska, Richard L. Cifelli, Zhe-Xi Luo: Mammals from the age of dinosaurs. Nowy Jork: Columbia University Press, 2004, s. 1–2. ISBN 0-231-11918-6.
- ↑ a b Zofia Kielan-Jaworowska, Richard L. Cifelli, Zhe-Xi Luo. In quest for a phylogeny of Mesozoic mammals. „Acta Palaeontologica Polonica”. 47 (1), s. 1–78, 2002. (ang.). Streszczenie w języku polskim.
- ↑ Timothy Rowe, Jacques Gauthier. Ancestry, paleontology, and definition of the name Mammalia. „Systematic Biology”. 41 (3), s. 372–378, 1992. DOI: 10.1093/sysbio/41.3.372. (ang.).
- ↑ Spencer G. Lucas. Extinction and the definition of the class Mammalia. „Systematic Biology”. 41 (3), s. 372–378, 1992. DOI: 10.1093/sysbio/41.3.370. (ang.).
- ↑ Harold N. Bryant. Comments on the phylogenetic definition of taxon names and conventions regarding the naming of crown clades. „Systematic Biology”. 43 (1), s. 124–130, 1994. DOI: 10.1093/sysbio/43.1.124. (ang.).