Sokół maltański (film)
Sokół maltański (ang. The Maltese Falcon) – amerykański film kryminalny z 1941 roku w reżyserii i do scenariusza Johna Hustona na podstawie powieści Dashiella Hammetta pod tym samym tytułem, z Humphreyem Bogartem i Mary Astor w rolach głównych. Film jest debiutanckim dziełem reżyserskim i scenopisarskim Johna Hustona.
| |
| Gatunek | |
|---|---|
| Rok produkcji | |
| Data premiery |
3 października 1941 |
| Kraj produkcji | |
| Język | |
| Czas trwania |
101 min |
| Reżyseria | |
| Scenariusz |
John Huston |
| Główne role |
Humphrey Bogart |
| Muzyka | |
| Zdjęcia | |
| Scenografia | |
| Kostiumy | |
| Montaż | |
| Produkcja | |
| Wytwórnia | |
| Dystrybucja |
Warner Bros. |
| Budżet |
375 000 USD |
| Przychody brutto |
1 800 000 USD |
Film o tytule Sokół maltański był nakręcony dwa razy: w 1931 i 1941 roku. Fabuła filmu jest zbliżona do innego filmu z 1936 roku pt. Satan Met a Lady, w reżyserii Williama Dieterle z Bette Davis i Warrenem Williamem w rolach głównych, a także wielu filmów, które się wzorowały na Sokole maltańskim. Wersja z 1941 roku jest powszechnie znana i uważana za klasyczny film hollywoodzki tamtego okresu kina. Sam Spade, wiecznie zmęczony szary człowiek, cyniczny idealista w kapeluszu i płaszczu, z nieodłącznym papierosem w ustach, stał się pierwowzorem wielu innych bohaterów filmowych, jak i literackich.
Obraz zdobył trzy nominacje do Oscara, w kategoriach: najlepsze zdjęcia, najlepszy aktor drugoplanowy i najlepszy scenariusz adaptowany. Był pierwszym filmem noir i należy do klasyki tego gatunku[2]. Rola w tym filmie, a także w Casablance, uczyniła Humphreya Bogarta gwiazdą.
W 1989 roku film został jednym z pierwszych 25 filmów wprowadzonych do Narodowego Rejestru Filmowego Stanów Zjednoczonych jako „znaczących kulturowo, historycznie bądź estetycznie”[3].
Fabuła
edytujW biurze Samuela Spade’a i jego wspólnika Archera, prywatnych detektywów z San Francisco, zjawia się klientka i zleca im rozwiązanie banalnej, jak się wydaje, sprawy. Śledztwo prowadzi Archer i już pierwszej nocy zostaje zamordowany. Spade, pragnący wyjaśnić okoliczności śmierci współpracownika, bierze udział w niebezpiecznej grze, której reguł długo nie rozumie. Wokół niego pojawia się wiele dziwnych postaci, które łączy tylko jedno: obsesja zdobycia złotej statuetki, legendarnego sokoła maltańskiego.
Obsada
edytuj- Humphrey Bogart jako Sam Spade
- Mary Astor jako Brigid O’Shaughnessy
- Lee Patrick jako Effie Perine
- Sydney Greenstreet jako Kasper Gutman
- Peter Lorre jako Joel Cairo
- Elisha Cook Jr. jako Wilmer Cook
- Gladys George jako Iva Archer
- Barton MacLane jako detektyw Dundy
Nagrody i nominacje
edytuj| Nagroda | Kategoria | Nominowani | Wynik | Źródło |
|---|---|---|---|---|
| Nagroda Akademii Filmowej | Najlepszy aktor drugoplanowy | Sydney Greenstreet | Nominacja | [4] |
| Najlepszy scenariusz adaptowany | John Huston | Nominacja | ||
| Najlepsze zdjęcia (film czarno-biały) | Arthur Edeson | Nominacja |
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Dariusz Szymański: Filmy amerykańskie rozpowszechniane w polskich kinach w latach 1944-1989 (układ alfabetyczny). Na ekranach PRL-u. [dostęp 2021-12-22]. (pol.).
- ↑ Sokół maltański [online], Akademia Filmowa [dostęp 2023-11-19] (pol.).
- ↑ Chris Hicks: REGISTRY LETS NEGLECTED `SUNRISE' SHINE IN SPOTLIGHT AT LAST, FAN SAYS. Deseret News, 1989-09-24. [dostęp 2023-11-10]. (ang.).
- ↑ The 14th Academy Awards (1942) Nominees and Winners. Academy of Motion Picture Arts and Sciences. [dostęp 2023-11-19]. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Sokół maltański w bazie IMDb (ang.)
- Sokół maltański w bazie Filmweb