[go: up one dir, main page]

Rudolf Oskar Albert Kühn (ur. 29 lipca 1886 w Pirnie[1], zm. 3 kwietnia 1950 w Berlinie[2]) – niemiecki architekt, miejski radca budowlany w Altenburgu, w Forst[1] i we Wrocławiu.

Rudolf Oskar Albert Kühn
Data i miejsce urodzenia

29 lipca 1886
Pirna

Data i miejsce śmierci

3 kwietnia 1950
Berlin

Narodowość

niemiecka

Dziedzina sztuki

architektura

Epoka

modernizm

Życiorys

edytuj

Kühn studiował w Dreźnie i w roku 1909 zdobył tytuł inżyniera dyplomowanego. W roku 1912 obronił doktorat w dziale architektury[3] Politechniki w Dreźnie[4]. Po służbie wojskowej (walczył w I wojnie światowej) był miejskim radcą budowlanym w Altenburgu w Turyngii, a od 1920 w liczącym wówczas około 40 tys. mieszkańców Forst (Barść) na Łużycach[5]. Od roku 1935 (lub 1934) do 1937 pełnił analogiczną funkcję we Wrocławiu. Zrezygnował ze stanowiska ze względów zdrowotnych i przeniósł się do Berlina, gdzie zaczął pracować jako samodzielny architekt. W latach 1940‒1941 opracowywał plan przebudowy miasta Leszna[6].

Po II wojnie światowej działał jako architekt i rzeczoznawca w Berlinie.

Główne dzieła

edytuj
 
R. Kühn: Osiedle Jerusalem w Forst (ulica An der Malxe)
 
R. Kühn: Dawny gmach Nowego Urzędu Pracy we Wrocławiu, elewacja od strony Odry
 
R. Kühn: Dawny gmach Nowego Urzędu Pracy przy moście Pomorskim (na zdjęciu po prawej)
  • domy przy Teuplitzer Straße/Scheunoer Straße[7], zniszczone
  • Długi Most (Lange Brücke) w Forst, 1921[5] – obecnie jedynie zachowane filary przyczółki mostu w Forst i Zasiekach
  • przebudowa młyna miejskiego, Mühlenstraße[8], zachowany, obecnie ratusz
  • zabudowa Rathenauplatz w Forst[5]
  • budynek kasy chorych w Forst przy Promenade/Gerberstraße, 1924‒1925[5][9]
  • osiedle Jerusalem w Forst, 1925‒1926[5] – finansowane wspólnie przez prywatną spółkę i miasto osiedle o formach modernistycznych, obecnie chronione jako zabytek
  • gimnazjum realne przy Jahnstraße w Forst, 1928‒1929[5][10] – ekspresjonistyczne, zachowane
  • krematorium miejskie przy Frankfurter Straße w Forst, 1929[5] – ekspresjonistyczne, z ostrołukowymi oknami
  • projekt nowego ratusza dla Forst[5] (niezrealizowany)
  • urząd pracy, 1933[11], zburzony po zniszczeniach wojennych
  • gmach Nowego Urzędu Pracy (Neue Arbeitsamt) ul. Pomorskiej i Cybulskiego we Wrocławiu, zaczęty 1935, ukończony po 1939
Budynek łączy modernistyczne formy (narożne okna, pasy okienne, cztery przeszklone półkoliste klatki schodowe) ze spadzistym dachem i charakterystyczną dla okresu III Rzeszy potrzebą reprezentacji. Składa się z czterech dwuipółtraktowych, 4- do 6-kondygnacyjnych skrzydeł. Skrzydło południowe na planie łagodnego łuku rozciąga się na długości przeszło 200 m wzdłuż brzegu Odry (Bulwar Józefa Zwierzyckiego). Skrzydło wschodnie podkreśla północny przyczółek mostu Pomorskiego Północnego, zaś skrzydła zachodnie stanowią odcinek pierzei ul. Cybulskiego i południową kulisę pl. Maksa Borna.
  • projekt przebudowy centrum Wrocławia z przebiciem nowych ulic:
    • ulica Widok, zbudowana od 1935 – inwestycja obejmowała wyburzenie zabudowy dawnej słodowni na posesji Siehdichfür oraz poszerzenia Große Groschenstraße, czyli Wielkiej Menniczej, oraz budowę nowych domów mieszkalnych wzdłuż ulicy wedle projektów architektonicznych Heinricha Rumpa i Heinza Kempfera
    • trasa w kierunku wschód-zachód w miejscu obecnej ul. Kazimierza Wielkiego, zrealizowana później wedle innych planów
  • projekt kompleksowej przebudowy miasta Leszna – utworzenie nowych dróg przelotowych przez miasto oraz wyznaczenie stref pod przemysł, osiedla mieszkalne oraz tereny zielone

Przypisy

edytuj
  1. a b Stadtbaurat Rudolf Kühn w ArchINFORM. [dostęp 2009-04-07]. (niem.).
  2. Katalog der Deutschen Nationalbibliothek: Rudolf Kühn. [dostęp 2009-04-07]. (niem.).
  3. niem. Hochbauabteilung, co oznacza dosłownie dział budowli. Działy przekształcono w wydziały (Fakultät) dopiero w roku 1941.
  4. Spis doktorów Politechniki w Dreźnie (litera „K”). [dostęp 2009-04-07]. (niem.).
  5. a b c d e f g h Annett Kaiser, Ines Nareike, Petra Ploschenz, Kaija Voss: Forst – ein «deutsches Manchester» in der Lausitz. 2/2002. [dostęp 2009-04-07]. (niem.).
  6. Jerzy Bogdanowicz. Jak wyglądałoby Leszno, gdyby Hitler wygrał wojnę (cz. 1). „Odkrywca”. 07 (2013), s. 50. Wrocław: Instytut Badań Historycznych i Krajoznawczych. ISSN 1505-6104. 
  7. Ostdeutsche Bauzeitung 12/1925
  8. Ostdeutsche Bauzeitung 37/1926
  9. Ostdeutsche Bauzeitung 45/1926
  10. Ostdeutsche Bauzeitung 97/1927
  11. Ostdeutsche Bauzeitung 12/1933

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj