Rudno (powiat parczewski)
Rudno – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie parczewskim, w gminie Milanów[5][6]. Leży przy drodze wojewódzkiej nr 813.
| wieś | |
 Kościół pw. Przemienienia Pańskiego | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2021) | |
| Strefa numeracyjna |
83 |
| Kod pocztowy |
21-210[4] |
| Tablice rejestracyjne |
LPA |
| SIMC |
0016544[5] |
Położenie na mapie gminy Milanów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu parczewskiego  | |
 51°45′02″N 22°56′54″E/51,750556 22,948333[1]
| |
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 1023368 | Leonówka | część wsi |
| 0016550 | Rudno Drugie | część wsi (do 2023) |
| 0016567 | Rudno Pierwsze | część wsi (do 2023) |
| 0016573 | Rudno Trzecie | część wsi (do 2023) |
Wieś ekonomii brzeskiej w drugiej połowie XVII wieku[7]. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa bialskopodlaskiego.
Na terenie wsi utworzono trzy sołectwa Rudno I, Rudno II i Rudno III[8]. Według Narodowego Spisu Powszechnego z roku 2011 wieś liczyła 805 mieszkańców[9].
Historia
edytujNajstarsze ślady obecności człowieka na terenie dzisiejszego Rudna pochodzą z okresu kultury amfor kulistych. W 1550 roku król Zygmunt August zezwolił na wybudowanie w Rudnie cerkwi pw. Przemienienia Pańskiego. W tym mniej więcej czasie Rudno liczyło ponad 450 mieszkańców, było siedzibą wójtostwa i należało do dóbr królewskich w starostwie wohyńskim. Znajdowało się na obszarze sporów terytorialnych pomiędzy Koroną a Litwą. W latach 1874–1875 Rudno zamieszkiwało około 800 osób. Objęła je wówczas fala prześladowań władz carskich w związku z kasacją Unii brzeskiej. Miejscowi grekokatolicy w zdecydowanej większości nie chcieli przejść na prawosławie co spotkało się z konfiskatami majątków, karami bicia, więzienia i zsyłki na Syberię. 30 maja 1940 roku miała miejsce w Rudnie zbrodnia niemiecka. Grupa esesmanów aresztowała 49 mężczyzn[10] i rozstrzelała ich w pobliskim lesie. Spalili następnie wiele budynków mieszkalnych i gospodarczych[11]. Zginął m.in. ksiądz proboszcz Roman Ryczkowski.
W latach 1814–1816 w Rudnie wybudowano kościół katolicki, który w latach 1874–1915 zamieniono na cerkiew. Od 1919 roku służy on przywróconej parafii rzymskokatolickiej Przemienienia Pańskiego i św. Andrzeja Boboli[12]. W 1966 roku wpisano go rejestru zabytków[13]. W roku 1993[13] wpisano do rejestru zabytków także datowany na lata 1872-74[13] cmentarz zwany epidemicznym[14].
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 118179
- ↑ Wieś Rudno w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2023-05-19], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2023-05-19].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1114 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Stanisław Zawadzki, Gospodarowanie ekonomiami królewskimi w Wielkim Księstwie Litewskim w świetle kontraktów dzierżawnych z II poł. XVII w., Warszawa 2021, s. 167.
- ↑ Strona gminy, sołectwa
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ niekiedy podawana jest liczba 51
- ↑ Józef Fajkowski, Jan Religa, Zbrodnie hitlerowskie na wsi polskiej 1939-1945, Warszawa 1981, s. 21.
- ↑ Rudno, Parafia Przemienienia Pańskiego i Św. Andrzeja Boboli. [w:] Parafie diecezji [on-line]. Diecezja Siedlecka. [dostęp 2012-05-06]. (pol.).
- ↑ a b c Wykaz zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków - stan na 31 grudnia 2011 r.. [w:] Województwo lubelskie [on-line]. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 88. [dostęp 2012-05-06]. (pol.).
- ↑ Obwieszczenie nr 1/2013 Lubelskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z dnia 22 stycznia 2013 roku. Załącznik 1 - wykaz zabytków w rejestrze zabytków nieruchomych, s. 85 (2013-11-24)
Bibliografia
edytuj- Andrzej Gil, "Parafie Kościoła wschodniego w Wohyniu do początków XVIII wieku", Radzyński Rocznik Humanistyczny, tom3, 2005
- Ks. Franciszek Dzięga, "Prześladowanie za wiarę Unitów w Rudnie"
- Dr Józef Geresz, "Z dziejów Podlasia", Podlaskie Echo Katolickie 27/2006
- Jerzy Flisiński, "Starostwo brzeskie w XVI wieku", Rocznik Bialskopodlaski tom V 1997, Wojewódzka i miejska biblioteka publiczna w Białej Podlaskiej, ISSN 1230-7181
- Józef Ścibior, "Groby ludności kultury amfor kulistych w Rudnie, woj. bialskopodlaskie. Lub. Mat. Arch., Lublin 1985
- Historia parafii
- Sołectwa gminy Milanów