Reprezentacja Rumunii w piłce nożnej mężczyzn

 

W okresie powojennym reprezentacja Rumunii nie należała do faworytów, przegrywała wszystkie eliminacje do kolejnych turniejów. W kwalifikacjach do mistrzostw świata ulegała kolejno Czechosłowacji (1954), Jugosławii (1958), Czechosłowacji i Portugalii (1966), a z udziału w grach o mundial 1962 zrezygnowała sama. Po raz pierwszy awansowała dopiero w 1970. Na turnieju w Meksyku wygrała tylko jeden mecz (2:1 z Czechosłowacją), pozostałe dwa przegrała, przez co zakończyła swoją przygodę z mundialem na fazie grupowej. Na kolejny awans czekała dwadzieścia lat. W tym czasie zbyt silne okazywały się: NRD (1974), Hiszpania (1978), Węgry i Anglia (1982) oraz Irlandia Północna (1986). Do tego doszły niepowodzenia w walce o awans do mistrzostw Europy. O słabości drużyny w tych latach dobrze świadczy fakt, że aż do 1997 najlepszym strzelcem reprezentacji był Iuliu Bodola, który ustanowił swój rekord (30 goli) jeszcze w okresie międzywojennym. Został on pobity dopiero przez Gheorghe Hagiego^[1].

Widoczne oznaki poprawy formy pojawiły się w drugiej połowie lat 80. Rumuni po raz pierwszy zagrali na mistrzostwach Europy (Euro 1984), gdzie wprawdzie zdobyli tylko jeden punkt (porażki z RFN i Portugalią oraz remis z Hiszpanią), ale w fazie eliminacji zdołali pokonać kilka wyżej notowanych zespołów: aktualnych mistrzów świata Włochów, brązowych medalistów ostatnich mistrzostw Europy Czechosłowaków oraz wyżej notowanych Szwedów. W drużynie tej, prowadzonej przez Mirceę Lucescu, grali m.in. Silviu Lung, Ioan Andone, Mircea Rednic, Ladislau Bölöni oraz dziewiętnastoletni Hagi. Po drugie zaś także w tym okresie rumuńska piłka klubowa zanotowała największe osiągnięcia. Zespół Steauy Bukareszt w sezonie 1985–1986, po wyeliminowaniu m.in. Honvédu Budapeszt, Anderlechtu oraz – w finale – FC Barcelony, zdobył Puchar Europejskich Mistrzów Krajowych. W następnym sezonie do kolekcji trofeów dołożył Superpuchar Europy, a trzy lata później także dotarł do finału PEMK, jednak tym razem przegrał w nim z A.C. Milanem.

Reprezentacja do europejskiej czołówki awansowała w latach 90. Po raz pierwszy tzw. złote pokolenie piłkarzy urodzonych w drugiej połowie lat 60., na czele z Gheorghe Hagim, Florinem Răducioiu, Gheorghem Popescu i Ioanem Lupescu, pojawiło się na mundialu w 1990. Prowadzeni przez trenera Emerica Jenei, który cztery lata wcześniej wygrał PEMK ze Steauą, we Włoszech dotarli do 1/8 finału. Jednak jeszcze lepszy wynik zanotowali cztery lata później, na mundialu w 1994. Szkoleniowcem był już 43-letni uczeń Jeneia, Anghel Iordănescu. Rumunia odpadła dopiero w ćwierćfinale (najlepszy i do dziś niepobity wynik w historii) po rzutach karnych w meczu ze Szwecją (2:2, k. 4:5). Wcześniej wyeliminowała Argentyńczyków (3:2). W kolejnych latach była obecna na każdym mistrzowskim turnieju: w 1996 po raz drugi w historii awansowała do mistrzostw Europy (faza grupowa), a na mundialu w 1998, który stanowił ostatni etap pracy z kadrą dla Iordănescu, dotarła do 1/8 finału, przegrywając w nim 0:1 z przyszłymi zdobywcami brązowego medalu, Chorwatami. Zamknięciem udanej dekady był udział w Euro 2000. Zespół ponownie prowadzony przez Jeneia w rozgrywkach grupowych wyprzedził obrońców trofeum Niemców (1:1) oraz Anglików (3:2) i awansował do ćwierćfinału. Uległ w nim Włochom (0:2). Skuteczna gra reprezentacji została odnotowana w rankingu FIFA: we wrześniu 1997 Rumunia awansowała w nim na trzecie miejsce (rekord), a w latach 1994–2000 nie spadła niżej niż na 23. pozycję (lipiec 1996), najczęściej pozostając w drugiej dziesiątce.

Rumuńscy piłkarze odnosili wtedy sukcesy nie tylko w drużynie narodowej, ale także w klubach. Gheorghe Hagi i Gheorghe Popescu z Galatasaray SK zdobyli Puchar UEFA, Miodrag Belodedici w barwach Crvenej zvezdy Belgrad sięgnął po Puchar Mistrzów i Puchar Interkontynentalny, Dan Petrescu wygrał Puchar Zdobywców Pucharów i Puchar Anglii z Chelsea F.C., Ioan Lupescu Puchar Niemiec z Bayerem 04 Leverkusen, Daniel Prodan dwukrotnie był mistrzem Szkocji z Rangers, a kilku (Hagi, Popescu i Belodedici) występowało przez jakiś czas w silnych zespołach z ligi hiszpańskiej (m.in. Real Madryt, FC Barcelona i Valencia CF)^[2]. Większość zakończyła kariery reprezentacyjne po Euro 2000, ale ich młodsi następcy nie dorównali im osiągnięciami, co przełożyło się na wyniki kadry. Na awans do kolejnego turnieju Rumunia czekała osiem lat. W międzyczasie przegrała eliminacje do mundialu w 2002 (w barażach ze Słowenią), Euro 2004 (trzecie miejsce w grupie kwalifikacyjnej za Danią i Norwegią) i mundialu w 2006 (podobnie, za Holandią i Czechami). Działo się tak mimo iż w kadrze grało kilku zawodników wyróżniających się w silnych klubach lig europejskich (m.in. Cosmin Contra, Răzvan Raț, Cristian Chivu, Adrian Mutu, Bogdan Lobonț), a trenerem w tym okresie został na jakiś czas ponownie Iordănescu.

 

Krótkotrwały okres powrotu do europejskiej czołówki miał miejsce w latach 2006–2008. W Pucharze UEFA 2005/2006 dobrze zaprezentowały się dwie drużyny rumuńskie. Rapid Bukareszt, prowadzony przez 37-letniego Răzvana Lucescu, po wyeliminowaniu m.in. Stade Rennais, Herthy Berlin, Hamburgera SV oraz Szachtara Donieck, dotarł do ćwierćfinału tych rozgrywek. Spotkał się w nim ze Steauą Bukareszt. Lepsza w dwumeczu (1:1 i 0:0) okazała się Steaua, która następnie w półfinale uległa Middlesbrough F.C. (1:0 i 2:4). Niedługo później także reprezentacja powróciła do wysokiej formy i po zwycięstwach m.in. nad Holandią i Bułgarią z pierwszego miejsca w grupie awansowała do Euro 2008. Był to pierwszy od ośmiu lat wielki turniej, na którym zagrała drużyna narodowa Rumunii. W Rankingu FIFA zespół zajmował w tym czasie miejsca w drugiej dziesiątce (od marca 2007 do sierpnia 2008: od 14. do 11.^[3]), czyli tak jak w najlepszym okresie.

Ponowny regres rozpoczął się wraz z szybkim odpadnięciem drużyny z mistrzostw Europy, na których po dwu remisach (z mistrzami i wicemistrzami świata, Włochami i Francją) oraz porażce z Holendrami, podopieczni Victora Pițurki zajęli trzecie miejsce w grupie. Kilka miesięcy później zanotowali słabe wyniki w eliminacjach do mundialu w 2010: 0:3 z Litwą, 2:3 i 0:5 z Serbią oraz 1:2 z Austrią. Wygrali tylko z Wyspami Owczymi, co skutkowało tym, że w grupie kwalifikacyjnej zajęli ostatecznie przedostatnie miejsce. Trenera Piţurkę zastąpił młody Răzvan Lucescu, jednak to nie przełożyło się na grę i skuteczność zespołu. W kolejnych kwalifikacjach, do Euro 2012, drużyna prowadzona przez Lucescu i ponownie Piţurkę zremisowała z Albanią (1:1) i Białorusią (0:0) oraz przegrała z Bośnią i Hercegowiną (1:2). W czym czasie spadła na 57. miejsce w rankingu FIFA (luty 2011), co jest jej najgorszym wynikiem w historii. Wyżej od niej sklasyfikowano m.in. drużyny Jamajki, Burkina Faso i Czarnogóry^[4]. Dodatkowo kilku kluczowych zawodników kadry (Cristian Chivu, Cosmin Contra i Mirel Rădoi) postanowiło w tym czasie zakończyć kariery reprezentacyjne.

Kolejne eliminacje (do Mistrzostw Świata 2014) zaowocowały ostatecznie zajęciem drugiego miejsca w grupie 4, gdzie oprócz Rumunów znalazły się także reprezentacje Holandii, Węgier, Turcji, Estonii, oraz Andory. Kończąc te eliminacje z 19 punktami na koncie, ustąpili miejsca jedynie Holendrom wygrywając sześć spotkań, raz remisując i trzy razy przegrywając. Jako że drugie miejsce nie dawało im bezpośredniego awansu, musieli oni grać w barażach. Trafili w nich na reprezentację Grecji, z którą przegrali i zremisowali (1:3 i 1:1), nie kwalifikując się ostatecznie do turnieju w Brazylii.

W połowie października 2014 roku, w trakcie trwania kwalifikacji do Euro 2016 selekcjonerem reprezentacji został Anghel Iordănescu. Zastąpił on na tym stanowisku Victora Pițurkę. Pod jego wodzą Rumuni zajęli ostatecznie drugie miejsce w grupie F (grali w niej razem z Irlandią Północną, Węgrami, Finlandią, Wyspami Owczymi i Grecją), co dało im bezpośredni awans na turniej we Francji. Po 10 meczach mieli na swoim koncie 20 punktów dzięki pięciu wygranym i pięciu remisom. Do pierwszego miejsca, które ostatecznie zajęła reprezentacja Irlandii Północnej zabrakło im jednego punktu.

Na Mistrzostwach Europy 2016, reprezentacja Rumunii trafiła do grupy A razem z gospodarzem turnieju Francją, Albanią i Szwajcarią. Po jednym remisie (ze Szwajcarią 1:1), oraz dwóch porażkach (z Francją 1:2 w meczu otwarcia oraz Albanią 0:1) pożegnali się z turniejem już po fazie grupowej. Niedługo później trener Anghel Iordănescu podał się do dymisji^[5]. Natomiast 7 lipca nowym selekcjonerem został Christoph Daum, który poprowadził rumuńską reprezentację podczas eliminacji do mistrzostw świata 2018 w Rosji^[6]. Rumunia grała w grupie z Polską, Danią, Czarnogórą, Armenią i Kazachstanem. W czasie kwalifikacji, po przegranej z Czarnogórą 0:1 Christoph Daum rozstał się z kadrą^[7]. Na tym stanowisku zastąpił go Cosmin Contra^[8]. Jednak Rumuni zajęli ostatecznie dopiero czwarte miejsce z trzynastoma punktami po trzech zwycięstwach, czterech remisach i trzech porażkach.

Indywidualnie Rumuni odnoszą sukcesy w Europie. Chociaż w reprezentacji grają głównie przedstawiciele ekstraklasy rumuńskiej, to kilku piłkarzy występuje na co dzień w ligach zachodnich: Cristian Săpunaru wygrał Ligę Europy 2010/2011 z FC Porto, Ștefan Radu gra w pierwszym składzie S.S. Lazio, a napastnicy Ciprian Marica i Adrian Mutu mają doświadczenia z lig niemieckiej, angielskiej i włoskiej. Także rumuńscy trenerzy cieszą się zaufaniem za granicą. Mircea Lucescu, szkoleniowiec Szachtara Donieck, w 2009 doprowadził ten klub do pierwszego w historii zwycięstwa w europejskich pucharach; Ladislau Bölöni od lat pracuje we Francji, Belgii i Grecji; Gavril Balint jest selekcjonerem reprezentacji Mołdawii, a Cosmin Olăroiu, trener, który dotarł ze Steauą do półfinału Pucharu UEFA, przez kilka sezonów prowadził kluby z Zatoki Perskiej. Kilku zawodników ze złotego pokolenia również rozpoczęło pracę szkoleniową: Dorinel Munteanu z Oțelul Galați zdobył w 2011 mistrzostwo Rumunii, kilka lat wcześniej podobne osiągnięcie zanotował Dan Petrescu z Unireą Urziceni. Jednak te wszystkie wyniki indywidualne nie przekładają się na razie na grę reprezentacji.

• Trener-selekcjoner:   Eduard Iordănescu
• Asystent selekcjonera:   Ionel Gane
• Asystent selekcjonera:   Adrian Mihalcea
• Trener bramkarzy:   Leontin Toader
• Trener przygotowania fizycznego:   Javi Reyes
• Trener przygotowania fizycznego:   Alfonso Villalobos

Kadra na Mistrzostwa Europy w Piłce Nożnej 2024

Nr	Imię i nazwisko	Data urodzenia	Występy	Gole	Obecny klub
Bramkarze
1	Florin Niță	03.07.1987	21	0	Gaziantep
12	Horațiu Moldovan	20.01.1998	11	0	Atletico Madryt
16	Ștefan Târnovanu	09.05.2000	1	0	FCSB
Obrońcy
2	Andrei Rațiu	20.06.1998	17	1	Rayo Vallecano
3	Radu Drăgușin	03.02.2002	17	0	Tottenham Hotspur
4	Adrian Rus	18.03.1996	20	1	Pafos FC
5	Ionuț Nedelcearu	25.04.1996	27	2	Palermo
11	Nicușor Bancu	18.09.1992	36	2	Universitatea Craiova
15	Andrei Burcă	15.04.1993	27	1	Dinamo Bukareszt
22	Vasile Mogoș	31.10.1992	7	0	Al Okhdood
24	Bogdan Racovițan	06.06.2000	2	0	CFR Cluj
Pomocnicy
6	Marius Marin	30.08.1998	18	0	Pisa
8	Alexandru Cicâldău	08.07.1997	37	4	Konyaspor
10	Nicolae Stanciu	07.05.1993	70	14	Damac
13	Valentin Mihăilă	02.02.2000	21	4	Parma
14	Ianis Hagi	22.10.1998	35	5	Alavés
17	Florinel Coman	10.04.1998	15	1	FCSB
18	Răzvan Marin	23.05.1996	55	3	Empoli
20	Dennis Man	26.08.1998	24	7	Parma
21	Darius Olaru	03.03.1998	18	0	FCSB
23	Deian Sorescu	29.08.1997	17	0	Gaziantep
26	Adrian Șut	30.04.1999	2	0	FCSB
Napastnicy
7	Denis Alibec	05.01.1991	47	5	Muaither SC
9	George Pușcaș	08.04.1996	42	11	SSC Bari
19	Denis Drăguș	06.07.1999	11	2	Gaziantep
25	Daniel Bîrligea	19.04.2000	2	0	CFR Cluj

Źródło: https://www.frf.ro/nationale/masculin/echipa-nationala/lotul-romaniei-pentru-euro-2024/

Stan na 21 listopada 2023^[12].
Ostatnim meczem, jaki uwzględniono w statystyce, jest mecz eliminacji Mistrzostw Europy 2024 ze Szwajcarią (1:0) z 21 listopada 2023.

• Gwiazdką oznaczono piłkarzy branych pod uwagę przy ustalaniu obecnej kadry.

Zdjęcie	Trener	Wiek1	Data zatrudnienia	Data rezygnacji	M	Z	R	P	%Z	Okoliczności rezygnacji
	Emeric Jenei	49	wrzesień 1986	czerwiec 1990	38	18	10	10	47,4%	Po mundialu 1990, na którym jego podopieczni doszli do 1/8 finału, przyjął propozycję prowadzenia Steauy Bukareszt.
	Gheorghe Constantin	58	lipiec 1990	październik 1990	4	2	0	2	50,0%	Został zwolniony po słabym początku eliminacji do Euro 1992: w dwu meczach zanotował dwie porażki, ze Szkocją (1:2) i Bułgarią (0:3).
	Mircea Rădulescu	49	listopad 1990	grudzień 1991	19	5	3	3	26,3%	Odszedł gdyż, mimo dobrych wyników w eliminacjach do Euro 1992, nie zdołał odrobić strat z okresu pracy swojego poprzednika i nie awansował do turnieju. Niedługo później podpisał kontrakt z Rapidem Bukareszt.
	Cornel Dinu	44	styczeń 1992	3 czerwca 1993	13	7	2	4	53,8%	Bezpośrednią przyczyną zwolnienia była porażka 2:5 z Czechosłowacją w eliminacjach do mundialu 1994[13].
	Anghel Iordănescu	43	lipiec 1993	1 lipca 1998	57	34	11	12	59,6%	Zgodnie z zapowiedziami ten najbardziej utytułowany trener-selekcjoner Rumunii zrezygnował po mundialu 1998. Już pół roku przed turniejem ogłosił, że po jego zakończeniu będzie opiekował się piłkarzami reprezentacji Grecji[14].
	Victor Pițurcă	42	14 lipca 1998	4 listopada 1999	16	9	6	1	56,2%	Został zwolniony miesiąc po wywalczeniu z reprezentacją awansu na Euro 2000. Przyczyną dymisji był jego konflikt z grupą starszych kadrowiczów. Jej lider, Gheorghe Hagi, przedstawił kierownictwu federacji ultimatum: odejdzie albo Pițurcă albo on[15].
	Emeric Jenei	63	1 stycznia 2000	25 czerwca 2000	11	5	1	5	45,4%	Po Euro 2000, na którym jego podopieczni zanotowali najlepszy wynik w historii występów w mistrzostwach Europy (ćwierćfinał), nie tylko zrezygnował z prowadzenia kadry, ale całkowicie zakończył karierę szkoleniową.
	Ladislau Bölöni	47	26 lipca 2000	7 czerwca 2001	13	8	2	3	61,5%	Po zwycięstwach nad Węgrami i Litwą w eliminacjach do mundialu 2002 złożył dymisję. Nie zdradził jej przyczyn. Najpewniej były nimi negocjacje z działaczami Sportingu, gdyż już kilka dni po rezygnacji podpisał kontrakt z tym klubem.
	Gheorghe Hagi	36	15 czerwca 2001	26 listopada 2001	4	1	2	1	25,0%	Po przegranych meczach barażowych do mundialu 2002 ze Słowenią (1:2 i 1:1) nie przedłużył swojej umowy[16].
	Gavril Balint	38	15 sierpnia 2001	15 sierpnia 2001	1	0	1	0	0%	Tymczasowo prowadził reprezentację w towarzyskim spotkaniu ze Słowenią (2:2). Nowy selekcjoner Hagi musiał poddać się w tym czasie operacji nerek[17].
	Anghel Iordănescu	52	10 stycznia 2002	19 listopada 2004	30	17	4	9	56,7%	Zrezygnował po remisie 1:1 z Armenią w eliminacjach do mundialu 2006. Mimo iż Rumunii zajmowali wtedy drugie miejsce w tabeli, trener podkreślał, że niezadowalający wynik i gra w ostatnim meczu wymagają od niego „honorowej decyzji”[18].
	Victor Pițurcă	49	8 grudnia 2004	12 kwietnia 2009	47	28	7	12	59,6%	Został zdymisjonowany na początku kwalifikacji do mundialu 2010 po tym, jak Rumuni w pięciu meczach wywalczyli tylko cztery punkty. Przegrali z Litwą (0:3), Serbią (2:3) i Austrią (1:2). W chwili zwolnienia trenera zajmowali przedostatnie miejsce w tabeli[19].
	Răzvan Lucescu	40	29 kwietnia 2009	4 czerwca 2011	21	9	5	7	42,8%	Złożył dymisję po zwycięstwie 3:0 z Bośnią i Hercegowiną w eliminacjach do Euro 2012. Dzięki temu meczowi jego podopieczni zachowali szanse na awans. Nie podał przyczyn odejścia, jednak już dzień później podpisał kontrakt z Rapidem Bukareszt[20].
	Emil Săndoi   Ștefan Iovan	46 51	5 czerwca 2011	15 czerwca 2011	2	0	0	2	0%	Po niespodziewanej dymisji Lucescu duet Săndoi-Iovan (czyli selekcjoner reprezentacji młodzieżowej i asystent poprzedniego trenera) tymczasowo prowadził kadrę w towarzyskich spotkaniach z Brazylią (0:1) i Paragwajem (0:2)[21].
	Victor Pițurcă	55	15 czerwca 2011	16 października 2014	35	17	10	8	48,5%	Otrzymał propozycję pracy w arabskim klubie Ittihad FC i zrezygnował ze stanowiska[22].
	Anghel Iordănescu	64	27 października 2014	30 czerwca 2016	19	7	9	3	36,8%	Po fatalnym dla Rumunii Euro 2016, kiedy to odpadli już po fazie grupowej zajmując ostatnie miejsce w grupie, zrezygnował ze stanowiska[23].
	Christoph Daum	62	7 lipca 2016	14 września 2017	10	3	3	4	30,0%	Po fatalnych dla Rumunii eliminacjach do MŚ 2018, które zakończyły się dla nich brakiem awansu, został zwolniony ze stanowiska[24].
	Cosmin Contra2	41	22 września 2017		0	0	0	0	0%

• ¹ W chwili obejmowania funkcji selekcjonera.
• ² Stan na 22 września 2017.

• najlepsze miejsce: 3. (wrzesień 1997)
• najgorsze miejsce: 57. (luty 2011 i wrzesień 2012)
• najwyższy awans: +11 (kwiecień 2011)
• największy spadek: -11 (lipiec 2002)

Źródło^[25]:

• Oficjalna witryna związku (rum.)
• RomaniaSoccer: wszystkie mecze reprezentacji (szczegóły) (ang.)
• RSSSF: archiwum wyników 1922–2003 (ang.)
• RSSSF: archiwum zawodników z największą liczbą występów i goli (ang.)
• RSSSF: archiwum trenerów 1922–1999 (ang.)
• NationalFootballTeams: Romania (ang.)
• FIFA: Romania. fifa.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-09-26)]. (ang.).