Republika Rosyjska
Republika Rosyjska (ros. Российская республика) – oficjalna nazwa Rosji w okresie od 1 września?/14 września 1917 do 26 października?/8 listopada 1917[2]. Republika została proklamowana przez Dyrektoriat Rządu Tymczasowego 14 września. Okres poprzedzający Republikę nazywany jest władzą Rządu Tymczasowego (ros. Временное правительство России) i trwał od 15 marca do 14 września 1917 roku[3].
| 14 września – 8 listopada 1917 | |||||
| |||||
| Hymn: Рабочая Марсельеза Marsylianka Robotnicza[1] | |||||
| Ustrój polityczny | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Stolica | |||||
| Data powstania | |||||
| Data likwidacji | |||||
| Premier | |||||
| Powierzchnia |
22 400 000 km² | ||||
| Populacja (1917) • liczba ludności |
| ||||
| Waluta | |||||
| Język urzędowy | |||||
| Religia dominująca | |||||
| |||||
Historia
edytujPo abdykacji cesarza Mikołaja II Romanowa 2 marca?/15 marca 1917, jego brat Michał II został de facto ostatnim carem Rosji[4][5]. Nie został koronowany, formalnie odmówił przyjęcia tronu, nie posługiwał się tytułem cesarskim, ani też nie sprawował rzeczywistej władzy. Z drugiej strony, to na jego rzecz abdykował Mikołaj II i to on wydał ostatni akt o znaczeniu państwowym sygnowany przez dom Romanowów. Dopiero jego abdykacja ostatecznie położyła kres rosyjskiej monarchii. Po abdykacji Michała II Rząd Tymczasowy ustanowił w kraju republikę, co też zostało wcześniej uzgodnione z Michałem II. W dzienniku Michała II widnieje taki oto zapis z dnia 15 marca 1917 roku:
Postanowiliśmy tego ranka, że wydamy deklarację o ustanowieniu Rosji republiką. Co znaczy, że ta forma rządów będzie trwać tak długo jak długo będzie panować tam porządek i sprawiedliwość[6].
Zajęcie przez bolszewików Pałacu Zimowego i aresztowanie członków Rządu Tymczasowego w czasie rewolucji październikowej położyło kres jego istnieniu i Republice[7]. W Rosji zdążyły jeszcze odbyć się listopadzie 1917 roku demokratyczne wybory do Konstytuanty, w których zwyciężyli eserowcy.
Po przejęciu władzy przez bolszewików, 12 lipca 1918 roku została podjęta decyzja o rozstrzelaniu rodziny cesarskiej. W nocy z 16 na 17 lipca Mikołaj II wraz z rodziną został rozstrzelany przez bolszewików w Jekaterynburgu na Uralu. Rozstrzelanie Mikołaja II miało na celu m.in. uniemożliwić ewentualny powrót do monarchii i stanu sprzed rewolucji październikowej.
Rząd Tymczasowy nie zdecydował się na wystąpienie z Ententy i jednostronne zakończenie wojny. Podjęte decyzje: zniesienie cenzury, zniesienie kary śmierci, rozwiązanie policji politycznej (Ochrany). Rząd Tymczasowy kierowany był początkowo przez konstytucyjnego demokratę, księcia Gieorgija Lwowa, a od 21 lipca przez trudowika Aleksandra Kiereńskiego.
Państwa, które powstały w wyniku kryzysu politycznego w Rosji w 1917 r.:
- Ukraińska Republika Ludowa
- Litewsko-Białoruska Socjalistyczna Republika Rad
- Królestwo Finlandii
- Mołdawska Republika Demokratyczna
- Kubańska Republika Ludowa z terytorium mniej więcej odpowiadającym krainie historycznej Kubań
- Idel-Ural
- Zakaukaska Demokratyczna Republika Federacyjna
- Republika Górska Północnego Kaukazu
- Ałasz Orda
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Archiwalna strona poświęcona historii hymnów rosyjskich
- ↑ Na podstawie proklamacji Dyrektoriatu z 14 września 1917 r.
- ↑ Announcement of the First Provisional Government, 3 March 1917
- ↑ Staffan Skott, Romanowowie wczoraj i dziś, Anna Węgleńska (tłum.), Warszawa: POLCZEK, 1994, s. 62 – 68, ISBN 83-85272-27-5, OCLC 749285980.
- ↑ Gudrun Ziegler – "Tajemnice rodu Romanowów", s. 282, Świat Książki, Warszawa 2000, ISBN 83-7227-440-1 Nr 2437
- ↑ Kyril Fitzlyon, Before the Revolution — A view of Russia under the last Tsar, Allan Lane Publication 1977, 256 stron, ISBN 0-7139-0894-7
- ↑ Nicholas Riasanovsky, A History of Russia (New York: Oxford University Press, 2000, str. 458)
Bibliografia
edytuj- Kiereński, Aleksander: The Catastrophe: Kerensky’s Own Story of the Russian Revolution (New York: D. Appleton and Company, 1927).
- Medvedev, Roy: The October Revolution (New York: Columbia University Press, 1979).
- Nabokov, Vladimir: V.D. Nabokov and the Russian Provisional Government, 1917 (New Haven: Yale University Press, 1976).
- Reed, John: Ten Days that Shook the World (New York: Boni & Liveright, 1919).
- Riasanovsky, Nicholas: A History of Russia (wydanie VI, New York: Oxford University Press, 2000).
- Trocki, Lew: Lessons of October (New York: Pioneer Publishers, 1937, oryg. 1924).