Rejon oktiabrskij (Jekaterynburg)

Na terenie rejonu oktiabrskiego w roku 2012 zamieszkiwało 136 079 ludzi, co sprawia, że była to najsłabiej zaludniona dzielnica w całym Jekaterynburgu^[1]. Historia obszaru wchodzącego obecnie w skład rejonu zaczyna się w XVII wieku, gdy na tym terenie umiejscowiony został jeden z fortów broniących dostępu do Jekaterynburga^[2]. W 1783 roku obszar ten zyskał znaczenie transportowe, gdy przez jego terytorium wytyczono tzw. syberyjski szlak handlowy, prowadzący z Moskwy przez Kazań i Perm do Tobolska^[2]. W 1798 roku umiejscowiono tu jeden z regimentów rosyjskiej armii, a w 1804 roku zbudowano dla nich baraki wojskowe^[2]. W 1834 roku zbudowano budynek stacji naukowo-badawczej^[2]. Po 1825 roku przez tereny dzisiejszej dzielnicy w drodze na zesłanie przeszło 107 dekabrystów, czego pamiątką jest nazwa jednej z głównych ulic rejonu - Dekabrystów^[2]. W 1824 roku rozpoczęto budowę starowierczej cerkwi Świętej Trójcy^[2]. W połowie XIX wieku rozpoczyna się dynamiczny rozwój terenu przyszłego rejonu^[3]. W 1853 roku otwarto pierwszy zakład przemysłowy, w 1885 roku pierwszą lokalną stację kolejową, która znacząco poprawiła warunki transportowe na tym obszarze^[3]. W 1915 roku otwarto fabrykę elementów hydraulicznych^[3]. Przewrót bolszewicki, a następnie okres wojny domowej doprowadziły do chwilowego załamania przemysłu w dzielnicy^[3]. Epoka wielkich inwestycji rusza wraz z umocnieniem się władzy sowieckiej. Dawne zakłady przemysłowe zostają znacjonalizowane, zakładane są też nowe. Do 1940 roku na terenie rejonu uruchomiono łącznie 28 dużych zakładów przemysłowych^[3]. Na terenie należącym do polskiej parafii, utworzonej przez polskich zesłańców po powstaniu styczniowym przy kościele św. Anny, powstał Hotel Centralny, przykład sowieckiej architektury przełomu lat dwudziestych i trzydziestych^[3]. W 1930 roku utworzony został Uralski Instytut Leśnictwa, a jeszcze w 1926 roku otwarto park wypoczynkowo-rekreacyjny, któremu nadano imię Fryderyka Engelsa^[3]. W 1933 roku oddano do użytku kolejny tego typu park, tym razem większy, którego patronem został Władimir Majakowski, było to jedno z największych tego typu miejsc w Swierdłowsku, zajmujące obszar 133 hektarów^[3].

16 marca 1934 roku sowieckie władze Swierdłowska zdecydowały o wyznaczeniu granic nowego podmiotu administracyjnego na mapie miasta, który został nazwany rejonem oktiabrskim^[4]. Nazwę dzielnicy nadano na cześć październikowej rewolucji^[5]. Po ataku III Rzeszy na Związek Radziecki w dzielnicy ulokowane zostały ewakuowane z zachodu zakłady przemysłowe oraz dwukrotnie zwiększyła się liczba mieszkańców rejonu^[6]. W 1943 roku na terenie rejonu zlokalizowano Swierdłowskie Studio Filmowe, zajmujące się produkcją filmów fabularnych i dokumentalnych^[3]. W czasach powojennych w dalszym ciągu rozwijano przemysłową sferę dzielnicy i otwierano nowe mniejsze i większe zakłady^[6]. 6 listopada 1955 roku na terenie rejonu otwarto swierdłowskie studio telewizyjne^[6]. W latach sześćdziesiątych XX wieku utworzono tu wielką kurzą formę, która rocznie wytwarzała 626 milionów jajek^[3]. W tym samym okresie powstał tu także zakład wytwarzający perfumy^[3]. W latach osiemdziesiątych uruchomiono fabrykę produkującej bieliznę^[6]. Koniec epoki sowieckiej, a następnie rozpad Związku Radzieckiego i kryzys jaki Federacja Rosyjska przechodziła w latach dziewięćdziesiątych zahamowały rozwój dzielnicy^[5]. Ożywienie gospodarcze nastąpiło po 2000 roku^[7].

Rejon oktiabrskij zajmuje obszar 157 kilometrów kwadratowych i położony jest w południowo-wschodniej części Jekaterynburga^[6]. Zauważalny jest wzrost liczby mieszkańców. W 1989 roku żyło tutaj 135 293 ludzi^[8]. Liczba ta spadła po kryzysach i rozpadzie Związku Radzieckiego i w 2002 roku wyniosła 119 286^[9]. W 2010 roku liczby te wyniosły 133 007 i 133 988 by w 2012 roku osiągnąć pułap 136 079 mieszkańców^[1]. Długość ulic na terenie dzielnicy liczy łącznie 184,12 kilometrów^[10]. Działa tu łącznie ponad 20 tysięcy małych i średnich przedsiębiorstw, a także kilka większych zakładów przemysłowych^[5][10]. Swe siedziby ma tu 13 placówek opieki zdrowotnej, w tym kilka szpitali i specjalistycznych klinik^[10]. Rejon utrzymuje 7 placówek kulturalnych, a także 20 szkół publicznych i 30 oddziałów opieki przedszkolnej^[10]. Rejon dysponuje własnym samorządem, który zajmuje się sprawami mieszkańców, a także dysponuje własnym budżetem i wybieralnymi władzami^[11]. Na terenie rejonu położony jest miejski ogród zoologiczny. Znajdują się tu także obiekty sakralne, m.in. rzymskokatolicki kościół św. Anny, prawosławny monaster Podwyższenia Krzyża Pańskiego wraz z cerkwią Podwyższenia Krzyża Pańskiego i sobór Świętej Trójcy, a także jekaterynburska synagoga.

Dzielnica znajduje się w strukturze jekaterynburskiej sieci tramwajowej, autobusowej i trolejbusowej. Na obszarze rejon oktiabrskiego nie została zlokalizowana żadna stacja miejskiego systemu metra.

• Jekaterynburg