Przyjaźń-84

Ten artykuł dotyczy międzynarodowych zawodów sportowych. Zobacz też: Przyjaźń.

Przyjaźń-84 (ros. Дружба-84, Drużba-84) – cykl międzynarodowych zawodów sportowych zorganizowanych w 1984 roku przez państwa socjalistyczne jako alternatywa dla XXIII Letnich Igrzysk Olimpijskich rozgrywanych w Los Angeles w Stanach Zjednoczonych. Związek Radziecki zbojkotował igrzyska w ramach retorsji za bojkot XXII Letnich Igrzysk Olimpijskich w Moskwie w 1980 roku. W ślad za Związkiem Radzieckim poszły inne państwa socjalistyczne, choć decyzja ta została narzucona niektórym narodowym komitetom olimpijskim. Jako powód organizacji zawodów „Przyjaźń-84” podawano umożliwienie:

Zawody rozgrywane były w dziewięciu państwach bloku wschodniego. Termin rozgrywania zawodów wybrano tak, by nie kolidowały ze zmaganiami olimpijczyków. Tym samym umożliwiono start również reprezentantom państw, które nie bojkotowały igrzysk w Los Angeles. Ogółem w zawodach udział wzięło 2300 sportowców z 50 państw. Mottem zawodów było hasło: „Sport, przyjaźń, pokój” (ros. Спорт, дружба, мир / Sport, drużba, mir). Ceremonia otwarcia odbyła się na stadionie Łużniki w Moskwie, podobnie jak to miało miejsce podczas XXII Letnich Igrzysk Olimpijskich w 1980 roku. Znicz zapalił dwukrotny mistrz olimpijski w biegu na 400 metrów Wiktor Markin. Pochodnia została zapalona od wiecznego ognia płonącego dla ofiar II wojny światowej znajdującego się na Kremlu.

Zawody były rozgrywane w następujących państwach:

•  Związek Radziecki: Moskwa – lekkoatletyka mężczyzn, koszykówka, hokej na trawie mężczyzn, wioślarstwo, strzelectwo, pływanie, kolarstwo torowe; Tallinn – żeglarstwo
•  Bułgaria: gimnastyka artystyczna, akrobatyka sportowa, podnoszenie ciężarów, zapasy w stylu wolnym, siatkówka kobiet
•  Czechosłowacja: gimnastyka sportowa, łucznictwo, lekkoatletyka kobiet, piłka ręczna kobiet
•  Korea Północna: tenis stołowy
•  Kuba: boks, siatkówka mężczyzn, piłka wodna
•  Mongolia: sambo^[2]
•  Niemcy Wschodnie: kolarstwo szosowe, piłka ręczna mężczyzn
•  Polska: jeździectwo, judo, tenis, hokej na trawie kobiet, pięciobój nowoczesny
•  Węgry: skoki do wody, szermierka, zapasy w stylu klasycznym

Poziom zawodów „Przyjaźń-84” był wysoki, a wyniki uzyskiwane w niektórych konkurencjach były lepsze niż te w Los Angeles. Przykładowo w 28 spośród 41 konkurencji lekkoatletycznych uzyskano lepsze wyniki (na przykład Marlies Göhr w biegu na 100 metrów czy Uwe Hohn w rzucie oszczepem). Podczas zawodów „Przyjaźń-84” sportowcy pobili łącznie 48 rekordów świata (z tego 22 sportowcy reprezentujący Związek Radziecki) w kolarstwie, lekkoatletyce, pływaniu i podnoszeniu ciężarów.

Polscy zawodnicy odnieśli zwycięstwa w judo, jeździectwie, lekkoatletyce (Bogusław Mamiński, Ryszard Ostrowski) i szermierce (drużyna szpadzistów). W 2006 pojawiła się propozycja przyznania polskim medalistom zawodów „Przyjaźń-84” takich samych uprawnień (tzw. emerytura olimpijska) jak medalistom olimpijskim^[3]. 19 lutego 2007 prezydent Lech Kaczyński podpisał ustawę przyznającą te uprawnienia^[4].