Primož Trubar
Primož Trubar (czasami także jako Primus Truber, ur. 9 czerwca 1508 w Rašicy, zm. 28 czerwca 1586 w Derendingen) – słoweński duchowny protestancki, uważany za twórcę piśmiennictwa słoweńskiego, autor pierwszej drukowanej książki w języku słoweńskim.
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
28 czerwca 1586 |
Miejsce pochówku | |
Wyznanie | |
Kościół |
Życiorys
edytujTrubar urodził się w miejscowości Rašica, w okolicach miasta Velike Lašče. W latach 1520–1521 uczęszczał do szkoły podstawowej w Rijece, a następnie, w latach 1522–1524 w Salzburgu. Stamtąd udał się do Triestu, gdzie miał okazję zetknąć się z wieloma twórcami i myślicielami renesansu, takimi jak np. Erazm z Rotterdamu. W 1528 r. rozpoczął studia na uniwersytecie wiedeńskim, ale nie ukończył ich. W 1530 r. wrócił w swe ojczyste strony, gdzie otrzymał probostwo w Kościele katolickim.
Stopniowo zbliżał się do protestantyzmu, co wywoływało silne rozdźwięki między nim a biskupem Lublany. W 1540 r. ponownie udał się do Triestu, gdzie objął probostwo w kościele św. Bartłomieja. Pracował tam do 1547 roku, kiedy to za sprawą biskupa lublańskiego został za swe poglądy obłożony ekskomuniką, wobec czego musiał opuścić swój urząd. Udał się do Niemiec i osiadł w Tybindze. Tam napisał książkę, która została opublikowana w 1551 r. pod niemieckim tytułem Catechismus in der windischen Sprach. Była to pierwszą drukowaną książką w języku słoweńskim, zawierająca utrzymany w duchu reformacji wykład wiary wraz z fragmentami Biblii, modlitwami, pieśniami kościelnymi. W tym samym roku nakładem własnym Trubara ukazał się Elementarz (Abecedarium), zawierający poza elementarzem także kalendarz. W sumie Trubar jest autorem ok. 25–30 książek słoweńskich, w tym m.in. przekładu Nowego Testamentu w trzech tomach (1557/1560/1577) na język słoweński z przekładu Marcina Lutra, przekładu fragmentów Psałterza (1566)[1].
W 1567 r. Trubar osiadł w miejscowości Deredingen pod Tybingą, gdzie zmarł w 1586 r. Jego grób znajduje się kościele św. Gawła w Deredingen i jest dziś często odwiedzany przez Słoweńców, uważających go za wielkiego pisarza, który dokonał także reformy języka.
Przypisy
edytuj- ↑ Primož Trubar [online], www.kns.us.edu.pl [dostęp 2022-04-03] .
Linki zewnętrzne
edytuj- ISNI: 0000000121259001
- VIAF: 67285215
- LCCN: n82028363
- GND: 118761005
- LIBRIS: 20dgk40l4tvtwnw
- BnF: 12065546k
- SUDOC: 067051103
- SBN: SBLV134580
- NLA: 35195932
- NKC: js20020925021
- BNE: XX1129565
- NTA: 071376607
- BIBSYS: 3418
- CiNii: DA18272543
- Open Library: OL1084842A
- PLWABN: 9810608418205606
- NUKAT: n97027442
- J9U: 987007304770505171
- NSK: 000001718
- CONOR: 1189475
- LIH: LNB:V*326695;=BR