Primeira Liga
Primeira Liga (wym. [pɾiˈmejɾɐ ˈliɣɐ]) – najwyższa w hierarchii klasa męskich ligowych rozgrywek piłkarskich w Portugalii, będąca jednocześnie najwyższym szczeblem centralnym (I poziom ligowy), utworzona w 1934 roku i zarządzana przez LPFP (Zawodowa Liga Portugalskiej Piłki Nożnej), a wcześniej przez Portugalski Związek Piłki Nożnej (FPF). Zmagania w jej ramach toczą się cyklicznie (co sezon) i przeznaczone są dla 18 najlepszych krajowych klubów piłkarskich. Jej triumfator zostaje mistrzem Portugalii, zaś najsłabsze drużyny są relegowane do Liga Portugal 2 (II ligi portugalskiej).
2024/2025 | |
Państwo | |
---|---|
Dyscyplina |
piłka nożna |
Organizator rozgrywek | |
Data założenia |
1934 |
Założyciel | |
Przekształcona na zawodową |
1938 |
Partner TV |
SportTV, RTP |
Sponsor tytularny |
NOS |
Rozgrywki | |
Liczba drużyn |
18 |
Zwycięzca | |
Niższy poziom ligowy | |
Puchary | |
Zwycięzcy | |
Pierwszy zwycięzca |
FC Porto (1934/35) |
Obecny zwycięzca |
Sporting CP (2023/24) |
Najwięcej zwycięstw |
SL Benfica (38) |
Strona internetowa |
Historia
edytujLiga została założona w 1934, jako rozgrywki dodatkowe dla Campeonato de Portugal, rozgrywek pucharowych, wyłaniających mistrza kraju. Pierwsze cztery sezony ligowe były eksperymentalne, zwycięzca otrzymywał tytuł mistrza ligi a nie kraju. Dopiero w sezonie 1938/39 mistrz ligi został również uznany za mistrza kraju. Rozgrywki zawodowej Primera División zainaugurowano w sezonie 1978/79[1]. W 1999/2000 liga przyjęła obecną nazwę Primeira Liga.
W sezonie 1999/2000 liga otrzymała obecną nazwę Primeira Liga. W 2002 roku Galp Energia nabyła prawa do nadawania tytułu w lidze, w związku z czym liga otrzymała nazwę SuperLiga GalpEnergia. W 2005 sponsorem tytularnym ligi została firma Bwin i liga przyjęła nazwę Liga betandwin.com, w następnym sezonie zmieniła nazwę na BwinLiga. Na początku sezonu 2008/2009 po podpisania umowy z firmą Sagres liga zmieniła nazwę na Liga Sagres (wym. [ˈliɣɐ ˈsaɣɾɨʃ], uproszczona polska: liga sagrysz). W 2010, z racji podpisania kontraktu z firmą ZON Multimédia, oraz przedłużenia umowy z Sagres, liga po raz kolejny zmieniła nazwę – tym razem na Liga ZON Sagres (wym. [ˈliɣɐ ˌzɔn ˈsaɣɾɨʃ], uproszczona polska: liga zon sagrysz). W wyniku kolejnych umów sponsorskich od sezonu 2014/2015 tytularnym sponsorem została spółka NOS, która powstała wcześniej w wyniku połączenia firm ZON oraz Optimus. Nowy kontrakt nie przewidywał przedłużenia współpracy z Sagresem. Nową nazwą portugalskiej ligi została Liga NOS.
System rozgrywek
edytujObecny format ligi zakładający brak systemu pucharowego obowiązuje od sezonu 1934/35.
Rozgrywki składają się z 38 kolejek spotkań rozgrywanych pomiędzy drużynami systemem kołowym. Każda para drużyn rozgrywa ze sobą dwa mecze – jeden w roli gospodarza, drugi jako goście. Od sezonu 2014/15 w lidze występuje 18 zespołów. W przeszłości liczba ta wynosiła od 8 do 20. Drużyna zwycięska za wygrany mecz otrzymuje 3 punkty (do sezonu 1994/95 2 punkty), 1 za remis oraz 0 za porażkę.
Zajęcie pierwszego miejsca po ostatniej kolejce spotkań oznacza zdobycie tytułu Mistrzów Portugalii w piłce nożnej. Mistrz oraz wicemistrz Portugalii zdobywa prawo gry w fazie grupowej Ligi Mistrzów UEFA. Trzecia drużyna zdobywa prawo uczestniczenia w III rundzie eliminacji do Ligi Mistrzów. Ekipy z czwartego i piątego miejsca biorą udział w eliminacjach do Ligi Konferencji Europy UEFA (odpowiednio III i II runda eliminacji). Jeśli zdobywca Pucharu Portugalii zajmie miejsce w czołowej "trójce", czwarta drużyna uzyskuje prawo gry w fazie grupowej Ligi Europy UEFA (wówczas piąta drużyna gra od III rundy eliminacji do LKE, a szósta od II rundy). Zajęcie 2 ostatnich miejsc wiąże się ze spadkiem drużyn do LigaPro, natomiast 16. drużyna w końcowej tabeli rozgrywa dwumecz barażowy o pozostanie w lidze z trzecią drużyną drugiej ligi portugalskiej.
W przypadku zdobycia tej samej liczby punktów, klasyfikacja końcowa ustalana jest na podstawie wyniku dwumeczu pomiędzy drużynami, w następnej kolejności w przypadku remisu – na podstawie różnicy bramek w pojedynku bezpośrednim, następnie na podstawie ogólnego bilansu bramkowego osiągniętego w sezonie, większej liczby bramek zdobytych oraz w ostateczności z wykorzystaniem losowania.
Skład ligi w sezonie 2024/25
edytujUczestnicy poprzedniej edycji | |||
---|---|---|---|
SCP | Sporting CP | 1 | |
BEN | SL Benfica | 2 | |
POR | FC Porto | 3 | |
BRA | SC Braga | 4 | |
VGU | Vitória Guimarães | 5 | |
MOR | Moreirense FC | 6 | |
ARO | FC Arouca | 7 | |
FAM | FC Famalicão | 8 | |
CAS | Casa Pia AC | 9 | |
FAR | SC Farense | 10 | |
RAV | Rio Ave FC | 11 | |
GVI | Gil Vicente | 12 | |
EST | GD Estoril-Praia | 13 | |
EST | Estrela Amadora | 14 | |
BOA | Boavista FC | 15 | |
Awans z Ligi Portugal 2 | |||
SCL | CD Santa Clara | 1 | |
NAC | CD Nacional | 2 | |
po barażach | |||
AVS | AVS | 3 | |
Oznaczenia:
|
Lista sezonów
edytujStatystyka
edytujTabela medalowa
edytujMistrzostwo Portugalii zostało do tej pory zdobyte przez 5 różnych drużyn.
Stan na po sezonie 2023/2024.
Lp. | Drużyna | Miejsca na podium | ||
---|---|---|---|---|
1. | SL Benfica | 38 | 30 | 16 |
2. | FC Porto | 30 | 29 | 14 |
3. | Sporting CP | 20 | 22 | 26 |
4. | CF Os Belenenses | 1 | 3 | 14 |
5. | Boavista FC | 1 | 3 | 2 |
6. | Vitória Setúbal | 0 | 1 | 3 |
SC Braga | 0 | 1 | 3 | |
8. | Académica Coimbra | 0 | 1 | 0 |
9. | Vitória SC | 0 | 0 | 4 |
10. | Atlético Lizbona | 0 | 0 | 2 |
11. | CUF Barreiro | 0 | 0 | 1 |
FC Paços de Ferreira | 0 | 0 | 1 |
Przypisy
edytujBibliografia
edytuj- Oficjalna strona LPFP (Liga Portugal) (port.)
- Liga Sagres, [w:] baza Soccerway (liga) [dostęp 2021-01-02] .
- Tabele ligowe w bazie League321 (ang.)
- Oficjalna strona FPF (port.)
- Archiwum wyników meczów i tabel w bazie RSSSF (ang.)