Pieczarka płaska
Pieczarka płaska (Agaricus placomyces Peck) – gatunek grzybów z rodziny pieczarkowatych[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
pieczarka płaska |
| Nazwa systematyczna | |
| Agaricus placomyces Peck Nov. sist. Niz. Rast. 13: 77 (1976) | |
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Agaricaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1976 r. Charles Horton Peck[1]. Synonimy naukowe:
- Agaricus placomyces var. flavescens Thiers 1960
- Agaricus placomyces var. microsporus A.H. Sm. 1940
- Agaricus placomyces Peck 1878 var. placomyces
- Fungus placomyces (Peck) Kuntze 1898
- Psalliota placomyces (Peck) Lloyd 1899[2].
Polską nazwę podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1983 r.[3]
Morfologia
edytujŚrednicy 5–12 cm, od szaropopielatego do ciemnego, prawie czarnego na jego wierzchołku. Brzeg kapelusza bywa niekiedy całkowicie biały. Okryty jest drobnymi łuseczkami do złudzenie przypominającego łuseczki innego grzyba – jadalnej czubajki kani (Macrolepiota procera). Łuseczki niekiedy przybierają odcień brązowy[4].
Za młodu niekiedy przez krótki czas różowo „rozkwitające”, przeważnie jednak tylko szaroróżowe[4].
Biały, wysmukły, bez bulwki lub z płaską, odsadzoną bulwką. Pierścień zwisający, od spodu z charakterystycznym, dookoła biegnącym kantem[4].
Po ugnieceniu, szczególnie w bulwce trzonu, żółknący. Zapach charakterystyczny, przypominający zapach środka dezynfekcyjnego karbolu lub atramentu[4].
Występowanie i siedlisko
edytujWystępuje w Ameryce Północnej, Południowej, Europie, Azji i Australii[5]. W Polsce jest rzadka. W piśmiennictwie naukowym do 2003 r. na terenie Polski podano tylko jedno jej stanowisko (w Ojcowskim Parku Narodowym). Ma status E – gatunek wymierający[6]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Niemczech, Danii, Finlandii[3].
Naziemny grzyb saprotroficzny. Owocniki tworzy od sierpnia do października w lasach liściastych i iglastych, parkach[4].
Znaczenie
edytujGrzyb trujący, powoduje (chociaż nie u wszystkich ludzi) silne zaburzenia w trawieniu, połączone z mdłościami i wymiotami. Alkohol może wzmacniać działanie trujące, zależnie od stanu zatrutej osoby[4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05] (ang.).
- ↑ System Fungorum [online] [dostęp 2012-01-02] (ang.).
- ↑ a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 36, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e f g E. Gerhardt, Grzyby: wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie – Bauer-Weltbild Media, 2006, s. 72, ISBN 83-7404-513-2.
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2016-01-10].
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, s. 60, ISBN 83-89648-38-5.