Parafia Narodzenia Maryi Panny w Orłowej

Orłowa została po raz pierwszy wzmiankowana w dyplomie papieża Grzegorza IX wystawionym 7 grudnia 1227 roku na Lateranie dla benedyktynów tynieckich jako Orlova^[1]. W dokumencie z 1260 pojawił się kapelan z Orłowej imieniem Marcin, a więc znajdował się tu już wówczas kościół^[2]. Prawdopodobnie po nadaniu wsi mnichom postawiono tu najpierw kaplicę służącą mnichom do odprawiania mszy podczas wizytacji swego majątku, a kiedy nastąpiły przygotowania do budowy klasztoru, kaplicę przebudowano i przekształcono w kościół klasztorny. Klasztor ten ufundowany został mocą dokumentu wystawionego 12 czerwca 1268 przez Władysława opolskiego^[a].

Kościół klasztorny nie pełnił jednak dla okolicznych miejscowości funkcji kościoła parafialnego^[3]. Funkcję taką przynajmniej dla części z nich pełniła starsza świątynia w Solcy, która wzmiankowana została prawdopodobnie już w 1223, a wkrótce przeszła na własność benedyktynów, a po utworzeniu klasztoru pod jego jurysdykcję.

W sprawozdaniu z poboru świętopietrza z 1335 w diecezji wrocławskiej na rzecz Watykanu sporządzonego przez nuncjusza papieskiego Galharda z Cahors wymienia się w archiprezbiteracie cieszyńskim również Item abbas de Orlovia, XVII sc., sumę taką miał opłacić opat orłowski z wiosek podlegających klasztornej jurysdykcji^[4]. Orłowa została ponownie wymieniona w podobnym spisie sporządzonym przez archidiakona opolskiego Mikołaja Wolffa w 1447^[5]. Na podstawie wysokości opłaty w owym sprawozdaniu liczbę ówczesnych parafian (we wszystkich podległych wioskach) oszacowano na 390^[6]. Działający w latach 60. XV wieku opat Jan (III) wzniósł w Orłowej nowy kościół pw. Wniebowzięcia NMP i Trójcy Przenajświętszej, poświęcony w 1466 w święto Wniebowzięcia NMP, w obecności biskupa Jodoka wrocławskiego, Jana krakowskiego i biskupa tytularnego Pawła^[7]. Kościół ten za sprawą przywileju odpustowego nadanego przez biskupa Rudolfa z Rüdesheimu stał się celem lokalnego ruchu pielgrzymkowego.

Gdy w 1545 do samodzielnych rządów doszedł w Księstwie Cieszyńskim Wacław III Adam, na podległym mu obszarze rozpoczęła się Reformacja, objawiająca się m.in. sekularyzacją dóbr zakonnych. Nie ominęła ona klasztoru w Orłowej, gdzie budynki klasztorne zostały później rozebrane.

W 1654 reorganizacji uległa struktura administracyjny miejscowego Kościoła, a parafia w Orłowej została podległa nowemu archiprezbiteratowi (dekanatowi) we Frysztacie^[8]. Benedyktyni nigdy już nie odzyskali swych dóbr, choć bardzo starał się o to wybrany w 1710 na ojca i opata orłowskiego ojciec Lambert Klöhn, a po tym jak nie uzyskał wsparcia tynieckich przełożonych i odsunięto go z urzędu w 1718 doprowadził do podporządkowania klasztoru orłowskiego czeskiej kongregacji benedyktynów w Broumovie. Odtąd proboszczów w Orłowej mianowano klasztorze broumovsko-břevnovskim^[9]. W 1769 powstał nowy dekanat w Karwinie, do którego przeniesiono parafię w Orłowej. Po wojnach śląskich i oddzieleniu granicą od diecezjalnego Wrocławia, będącego w odtąd w Królestwie Prus, do zarządzania pozostałymi w monarchii Habsburgów parafiami powołano w 1770 Wikariat generalny austriackiej części diecezji wrocławskiej.

W okresie industrializacji i przebudzenia narodowego najpierw czeskiego, potem polskiego, proboszczami parafii byli zawsze benedyktyni z Czech. Zmarły w 1880 proboszcz Emilián Kolář był jeszcze przychylny Polakom, ale pozostali wyjątkowo dążyli do czechizacji swoich wiernych. Np. W 1886 miejscowy proboszcz odmówił poświęcenia krzyża z polskim napisem^[10].

W latach 1903–1906 wybudowano na miejscu starego kościoła klasztornego nową świątynię w stylu pseudogotyckim, poświęconą 21 października 1906 roku.

Po I wojnie światowej i polsko-czechosłowackim konflikcie granicznym Orłowa znalazła się w granicach Czechosłowacji, wciąż jednak podległa była diecezji wrocławskiej, pod zarządem specjalnie do tego powołanej instytucji zwanej: Knížebiskupský komisariát niský a těšínský^[11]. Kiedy Polska dokonała aneksji tzw. Zaolzia, w październiku 1938 parafię jako jedną z 29 włączono do diecezji katowickiej, a 1 stycznia 1940 z powrotem do diecezji wrocławskiej. W 1947 obszar ten wyjęto ostatecznie spod władzy biskupów wrocławskich i utworzono Apostolską Administraturę w Czeskim Cieszynie podległą Watykanowi. W 1978 obszar Administratury podporządkowany został archidiecezji ołomunieckiej, a w 1996 wydzielono z niej nową diecezję ostrawsko-opawską.

W 2018 r. w kościele parafialnym w Orłowej nagrywane były niektóre sceny polskiego filmu obyczajowego w reżyserii Wojciecha Smarzowskiego "Kler".^[12]

• Oficjalna strona parafii. farnost-orlova.cz. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-04)]. (cz.)