Obeliks
Obeliks (fr. Obélix) – postać fikcyjna, stworzona przez Rene Goscinnego i Alberta Uderzo na potrzeby komiksu o Asteriksie z 1959. Obeliks jest najlepszym przyjacielem Asteriksa i towarzyszy mu we wszystkich jego przygodach (z wyjątkiem albumu Przygody Gala Asteriksa)[1].
Postać z Asteriks | |
Pierwsze wystąpienie | |
---|---|
Twórca | |
Grany przez |
Gérard Depardieu (1—4) Gilles Lellouche (5) |
Dubbing | |
Dane biograficzne | |
Pochodzenie | |
Płeć |
mężczyzna |
Data i miejsce urodzenia | |
Rodzina |
Żelatyna (matka) |
Inne informacje | |
Wiek |
ok. 35 lat |
Zajęcie |
twórca i dostawca menhirów |
Atrybuty |
wielka siła fizyczna |
Historia postaci
edytujDebiut w komiksie
edytujGoscinny i Uderzo, pracując nad pierwszym komiksem o Asteriksie, nie byli zgodni co do tego, kim ma być i jak ma wyglądać główny bohater. Uderzo chciał, by był on wysokim Celtem o blond włosach. Goscinny uważał natomiast, że pierwsze skrzypce winien grać mały, ale sprytny wojownik[2].
W Przygodach Gala Asteriksa (początkowo publikowanych w odcinkach na łamach francuskiego czasopisma Pilote) głównym bohaterem był, zgodnie z wizją Goscinnego, Asteriks – Gal o niewielkim wzroście, ale będący w stanie przechytrzyć przeciwników. Na drugim planie zaistniała narysowana przez Uderzo za zgodą Goscinnego postać wysokiego i silnego Gala o imieniu Obeliks. Ponieważ w wiosce istniały już postacie wojownika (Asteriks), kowala (Tenautomatiks) czy wodza (Asparanoiks), Uderzo uczynił z Obeliksa twórcę i dostawcę menhirów[3].
Pochodzenie imienia
edytujW języku francuskim imię Obeliksa jest nawiązaniem do obelisku (fr. obélisque) jako do pomnika[4] i obelisku (fr. obèle) jako znaku edytorskiego, który często towarzyszy asteryskowi[5].
Fikcyjna biografia
edytujObeliks urodził się w 85 r. p.n.e. jako syn dwójki Galów, Żelatyny (fr. Gélatine) i Onadobnodaliksa (fr. Obélodalix). Komiks W 35 r. p.C. z 1994 r. sugeruje, że Asteriks i Obeliks urodzili się tego samego dnia i o tej samej godzinie[6]; ta informacja przeczy jednak fabule komiksu Obeliks i spółka (1976 r.), gdzie świętuje się jedynie urodziny Obeliksa[7].
Jako dziecko Obeliks był nieśmiałym i tchórzliwym chłopcem, a jego jedynym przyjacielem był mały Asteriks. To właśnie on namówił Obeliksa, by wybrał się do chaty Panoramiksa i wypił trochę magicznego napoju, korzystając z nieobecności druida. Obeliks, próbując łyknąć napoju z kociołka, wpadł do naczynia i wypił wszystko, co się tam znajdowało. Po wyłowieniu go przez Panoramiksa okazało się, że młody Gal na stałe znalazł się pod wpływem napoju magicznego[8].
Jako dorosły Obeliks stał się wytwórcą i dostawcą menhirów.
Komiks Obélisc’h sugeruje, że Obeliks stał się protoplastą dynastii wojowników, która przetrwała aż do XX wieku[6].
Opis postaci
edytujObeliks jest korpulentnym mężczyzną o rudych włosach (zaplatanych w warkoczyki) i wąsach. Ubiera się w spodnie w pionowe, biało-niebieskie paski, ma na sobie także brązowe buty i niewielki hełm[3].
Od czasu wypadku z dzieciństwa znajduje się pod stałym działaniem magicznego napoju Panoramiksa i tym samym posiada nadludzką siłę. Mimo to Obeliks przy każdej okazji chce spróbować napoju raz jeszcze, choć Panoramiks prawie zawsze mu go odmawia[8].
Ulubioną rozrywką Obeliksa jest polowanie i zjadanie dzików, a także spuszczanie lania napotkanym Rzymianom[1].
Rodzina i przyjaciele
edytujRodzicami Obeliksa są Żelatyna (fr. Gélatine) i Onadobnodaliks (fr. Obélodalix). W okresie narodzin dziecka mieszkali w wiosce Galów. Jakiś czas później przenieśli się do Condate. Komiks Asteriks i Latraviata wskazuje, że ojciec Obeliksa (wraz z Astronomiksem, ojcem Asteriksa) prowadzi w Condate sklep z pamiątkami[9].
Na kartach komiksu Złoty sierp pojawiła się postać Ameriksa, dalekiego kuzyna Obeliksa, który mieszka w Lutecji i zajmuje się produkcją sierpów[10].
Najlepszymi przyjaciółmi Obeliksa są Asteriks oraz piesek Obeliksa, Idefiks[1].
Adaptacje
edytujPostać Obeliksa pojawiła się w każdej adaptacji przygód Asteriksa.
Filmy animowane
edytujFilm | Głos | Głos (w wersji polskiej) |
---|---|---|
Asterix Gall | Jacques Morel | Jan Prochyra |
Asterix i Kleopatra | Jacques Morel | Jan Prochyra |
Dwanaście prac Asteriksa | Jacques Morel | Czesław Mroczek (1979), Jan Prochyra (1995) |
Asterix kontra Cezar | Pierre Tornade | Cezary Julski (1987), Jan Prochyra (1995) |
Asterix w Brytanii | Pierre Tornade | Jan Prochyra |
Wielka bitwa Asteriksa | Pierre Tornade | Jan Prochyra |
Asterix podbija Amerykę | Pierre Tornade (wersja francuska),
Ottfried Fischer (wersja niemiecka), Howard Lew Lewis (wersja angielska), Carles Canout (wersja hiszpańska) |
Tomasz Grochoczyński |
Asterix i wikingowie | Jacques Frantz | Wiktor Zborowski |
Asteriks i Obeliks: Osiedle bogów | Guillaume Briat | Arkadiusz Jakubik |
Asteriks i Obeliks: Tajemnica magicznego wywaru | Guillaume Briat | Wiktor Zborowski |
Filmy aktorskie
edytujFilm | Aktor | Głos w wersji polskiej |
---|---|---|
Asterix i Obelix kontra Cezar | Gérard Depardieu | Wiktor Zborowski |
Asterix i Obelix: Misja Kleopatra | Gérard Depardieu | Wiktor Zborowski |
Asterix na olimpiadzie | Gérard Depardieu | Wiktor Zborowski |
Asterix i Obelix: W służbie Jej Królewskiej Mości | Gérard Depardieu | Wiktor Zborowski |
Asterix i Obelix: Imperium Smoka | Gilles Lellouche | Wiktor Zborowski |
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Tapidesourix, Obélix [online], Astérix – Le site officiel, 5 marca 2018 [dostęp 2021-08-16] (fr.).
- ↑ Numa Sadoul, Astérix et Cie: Entretiens avec Albert Uderzo, Vanves 2001, s. 116
- ↑ a b Olivier Andrieu, Le Livre d'Astérix le Gaulois, Paryż 1999, s. 18-21.
- ↑ Aymar du Chatenet, Olivier Andrieu, Alain David, Catherine Guillot, Christian Marmonnier, Jérôme Prévôt, Le dictionnaire Goscinny, Paryż 2003, s. 139.
- ↑ Olivier Andrieu, Le Livre d'Astérix le Gaulois, Paryż 1999, s. 19.
- ↑ a b Rene Goscinny, Alberto Uderzo, Galijskie początki, Warszawa 2006
- ↑ Rene Goscinny, Albert Uderzo, Obeliks i spółka, Warszawa 1995.
- ↑ a b Rene Goscinny, Alberto Uderzo, Jak Obeliks wpadł do kociołka druida, kiedy był mały, Warszawa 2013.
- ↑ Rene Goscinny, Albert Uderzo, Asteriks i Latraviata, Warszawa 2002.
- ↑ René Goscinny, Albert Uderzo, Złoty sierp, Warszawa 1991.