Nowy Gierałtów
Nowy Gierałtów (po 1945 Nowy Miłobądz[5], niem. Neu Gersdorf) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie kłodzkim, w gminie Stronie Śląskie.
| wieś | |
 Kościół św. Jana Chrzciciela w Nowym Gierałtowie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Wysokość |
570-660[2] m n.p.m. |
| Liczba ludności (III 2011) |
104[3] |
| Strefa numeracyjna |
74 |
| Kod pocztowy |
57-550[4] |
| Tablice rejestracyjne |
DKL |
| SIMC |
0855612 |
Położenie na mapie gminy Stronie Śląskie  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kłodzkiego  | |
 50°17′57″N 16°58′42″E/50,299167 16,978333[1]
| |
Położenie
edytujNowy Gierałtów to wieś łańcuchowa o długości około 4 km, położona jest w dolinie Białej Lądeckiej, pomiędzy Górami Złotymi a Bialskimi, we wschodniej części Ziemi Kłodzkiej, na wysokości około 570–660 m n.p.m.[2]
Podział administracyjny
edytujW latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wałbrzyskiego.
Historia
edytujNowy Gierałtów został założony w roku 1581 przez cesarskiego nadleśniczego Leonhardta von Veldhammera jako osada dla drwali[6]. W roku 1619 wzniesiono tu zachowany do dzisiaj kościół[7]. W 1684 roku Nowy Gierałtów został kupiony przez Michała von Althanna[6]. W XVIII wieku wzrosła rola warstwy rzemieślniczej, rozwijał się także lokalny handel, przemysł na terenie wsi reprezentowały młyny i tartaki[6]. W roku 1840 wieś należała do Marianny Orańskiej, były w niej wtedy: szkoła, tartak i dwa młyny wodne[7]. Nowy Gierałtów był wtedy przystankiem dla turystów i kuracjuszy udających się do Puszczy Jaworowej[7].
Po 1945 roku wieś została zasiedlona ale w niewielkim stopniu co wynikało to z trudnych warunków glebowo-klimatycznych, z małej ilości gruntów rolnych oraz z upadku lokalnego przemysłu. W 1998 roku na terenie wsi funkcjonowało tylko 19 gospodarstw, a z pracy w rolnictwie utrzymywało się 21% populacji[6].
Zabytki
edytujDo wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[8]:
- Kościół św. Jana Chrzciciela Nowym Gierałtowie z 1619 r. Gruntownie przebudowany w roku 1715 i 1734. Stoi przy czerwonym szlaku turystycznym prowadzącym na Przełęcz Gierałtowską. Jest to budowla jednonawowa zakończona wielobocznym prezbiterium[7]. We wnętrzu zachowała się ambona z XVII wieku, chrzcielnica z początku XIX wieku i neobarokowy ołtarz z początku XX wieku, a także barokowe rzeźby[7].
Szlaki turystyczne
edytujPrzez Nowy Gierałtów przechodzi szlak turystyczny z Przełęczy Gierałtowskiej na Przełęcz Suchą[2].
Zobacz też
edytuj- Gierałtów — wieś w powiecie bolesławieckim w województwie dolnośląskim,
- Stary Gierałtów — wieś (sąsiednia) w powiecie kłodzkim w województwie dolnośląskim,
- Bielice — wieś (sąsiednia) w powiecie kłodzkim w województwie dolnośląskim,
- Stefan Witczak
Przypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 90015
- ↑ a b c Słownik geografii turystycznej Sudetów. redakcja Marek Staffa. T. 16: Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1993, s. 222-225. ISBN 83-7005-341-6.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 845 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ Mapa WIG z 1947
- ↑ a b c d Dolny-Śląsk.org. [dostęp 2016-10-04].
- ↑ a b c d e Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak: Ziemia Kłodzka. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, s. 389, 390. ISBN 978-83-89188-95-3.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 83. [dostęp 2012-08-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
Bibliografia
edytuj- Słownik geografii turystycznej Sudetów. Marek Staffa (redakcja). T. 16: Masyw Śnieżnika i Góry Bialskie. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1993, ISBN 83-7005-341-6
- Waldemar Brygier, Tomasz Dudziak, Iwona Chomiak, Ziemia Kłodzka, Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Rewasz", 2010, ISBN 978-83-89188-95-3, OCLC 751422625.