[go: up one dir, main page]

Norbert Jokl (ur. 25 lutego 1877 w Bisenz, zm. 6 maja 1942[1][2]) – austriacki językoznawca i albanolog.

Norbert Jokl
Ilustracja
Norbert Jokl, fot. przed 1930 r.
Data i miejsce urodzenia

25 lutego 1877
Bisenz

Data i miejsce śmierci

6 maja 1942
Mały Trościeniec

Zawód, zajęcie

językoznawca

Narodowość

austriacka

Odznaczenia
Order Skanderbega I klasy (Monarchia)

Życiorys

edytuj

Pochodził z rodziny żydowskich kupców z południowych Moraw[2]. W 1895 ukończył niemiecką szkołę średnią w Uherské Hradiště[2]. W tym samym roku rozpoczął w Wiedniu studia z zakresu prawa i nauk politycznych, które zakończył obroną doktoratu w 1901[1]. Pracował w bibliotece uniwersyteckiej, a jednocześnie studiował językoznawstwo[1]. Studia ukończył w 1908 i rozpoczął pracę naukową, skupiając się na filologii słowiańskiej[1]. W 1913 rozpoczął wykłady na uniwersytecie jako Privatdozent, dotyczące filologii albańskiej, słowiańskiej i krajów nadbałtyckich[1].

Studia nad językiem albańskim rozpoczął dzięki współpracy ze środowiskiem Albańczyków, mieszkających w Wiedniu (pochodzili ze wsi Vrapçishti i Gostivari), a zwłaszcza dzięki Gjergji Pekmeziemu. Badał przede wszystkim dialekty odmiany gegijskiej języka albańskiego. 4 kwietnia 1914 zaprosił do Wiednia Albańczyka Mustafę Abdyliego z okolic Gostivaru, którego pięciominutowa wypowiedź została utrwalona przez firmę Phonogram - był to pierwszy w historii dźwiękowy zapis języka albańskiego[2].

W 1923 Jokl otrzymał tytuł profesorski. W 1938 został zwolniony z pracy z powodu swojego pochodzenia żydowskiego[1]. W 1937 za badania nad językiem albańskim został wyróżniony przez króla Zogu I najwyższym albańskim odznaczeniem, przyznawanym cudzoziemcom – Orderem Skanderbega. W 1941 Jokl starał się o zatrudnienie w Albanii. W liście z 6 października 1941 minister edukacji Ernest Koliqi zaproponował mu podjęcie pracy jako „organizatora bibliotek albańskich”. Mimo starań albańskich i włoskich, władze niemieckie nie pozwoliły Joklowi na opuszczenie Austrii[2]. 2 marca 1942 został aresztowany i umieszczony w obozie przejściowym, mieszczącym się przy ulicy Castellezgasse[1]. Stamtąd został deportowany do obozu zagłady Mały Trościeniec w okolicach Mińska, do którego dotarł prawdopodobnie 6 maja 1942. Okoliczności śmierci nie są dokładnie znane.

Dorobek naukowy Jokla, przechowywany w Bibliotece Narodowej w Wiedniu obejmuje ponad 60 prac poświęconych językowi albańskiemu, głównie w języku niemieckim. Największe spośród dzieł – Wprowadzenie do historycznej gramatyki porównawczej języka albańskiego (niem. Einführung in die vergleichende historische Grammatik des Albanischen), nad którym pracował 24 lata pozostało w rękopisie[2].

Dzieła

edytuj
  • 1911: Studien zur albanischen Etymologie und Wortbildung.
  • 1921: Voks albanesische Liedersammlung mit sprachwissenschaftlich-sachlichen Erläuterungen versehen
  • 1923: Linguistisch-kulturhistorische Untersuchungen aus dem Bereiche des Albanesischen.

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g Norbert Jokl, Pd. (ao. Prof.). = 2021-07-07 [online], geschichte.univie.ac.at (ang.).
  2. a b c d e f Robert Elsie: Historical Dictionary of Albania. Rowman & Littlefield, 2010, s. 215-216. ISBN 978-0-8108-6188-6.

Bibliografia

edytuj