Mołnia 8K78
Mołnia 8K78 – pol. błyskawica – radziecka trzyczłonowa rakieta nośna. Zbudowana na bazie rakiety balistycznej R-7. Silnik 3. stopnia oparty na rakiecie balistycznej R-9. Projekt rakiety Mołnia ukończono 10 maja 1960. Wynosiła sondy Marsa i Księżyca, oraz satelity telekomunikacyjne Mołnia.
Rodzina rakiet nośnych R-7 | |
Producent | |
---|---|
Koszt wystrzelenia | |
Data pierwszego startu |
10 października 1960 |
Data ostatniego startu |
3 grudnia 1965 |
Statystyki | |
Wszystkie starty |
24 |
Udane starty |
10 (42%) |
Nieudane starty |
14 |
Zdolność wynoszenia |
900 kg na trajektorię międzyplanetarną |
Siła ciągu przy starcie |
4001,3 kN |
Wymiary | |
Długość |
40 m |
Średnica |
2,99 m |
Masa całkowita |
303 500 kg |
Stopnie rakiety | |
Stopień 0. | |
Stopień 1. | |
Stopień 2. | |
Stopień 3. |
Chronologia
edytuj- 10 października 1960, 14:27:49 GMT; s/n L1-4M; miejsce startu: Bajkonur (LC1), Kazachstan
Ładunek: Mars 1M 1; Uwagi: start nieudany – w 300,9 s lotu rakieta wymknęła się spod kontroli, a w 324,2 s została wydana komenda samozniszczenia – silnik stopnia trzeciego wyłączył się po 13,32 s pracy. Możliwą przyczyną były drgania rezonansowe stopnia 3. spowodowane pracą stopnia 2., które mogły uszkodzić żyrohoryzont. Rakieta nabrała przechyłu w kierunku Ziemi niemożliwego do skorygowania – przekroczył 7 stopni. Stopień 3. i ładunek osiągnął wysokość 120 km nim spłonął w atmosferze nad wschodnią Syberią - 14 października 1960, 13:51:03 GMT; s/n L1-5M; miejsce startu: Bajkonur (LC1), Kazachstan
Ładunek: Mars 1M 2; Uwagi: start nieudany – w 290 s lotu silnik stopnia 3. nie odpalił się. Powodem było zamrożenie nafty we wlocie do pompy przez wyciek ciekłego tlenu jeszcze na platformie startowej. Wyciek spowodowało złe uszczelnienie zaworu ciekłego tlenu - 4 lutego 1961, 01:18:03 GMT; s/n L1-6; miejsce startu: Bajkonur (LC1), Kazachstan
Ładunek: Sputnik 7; Uwagi: start nieudany – w 531 s lotu czwarta komora silnika stopnia 3. eksplodowała. Powodem było nieprawidłowe zamknięcie się zaworu ciekłego tlenu, które sprawiło, że wleciał on do rozgrzanej komory. Człon ucieczkowy i ładunek weszły na orbitę parkingową, ale główny silnik wyłączył się zaledwie 0,8 s po zapłonie, z powodu kawitacji i uszkodzenia pompy utleniacza. Ładunek i stopień ucieczkowy pozostały na orbicie - 12 lutego 1961, 00:34:36 GMT; s/n L1-7; miejsce startu: Bajkonur (LC1), Kazachstan
Ładunek: Wenera 1; Uwagi: start udany - 25 sierpnia 1962, 02:18:45 GMT; s/n T103-12; miejsce startu: Bajkonur (LC1), Kazachstan
Ładunek: Sputnik 19; Uwagi: start nieudany – w 60 min 50 s lotu jeden z czterech silników stopnia ucieczkowego nie odpalił się. Na skutek niesymetrycznego przyspieszania, stopień utracił kontrolę położenia i 3 s po zapłonie główny silnik zaczął źle pracować. Działał przez 45 s zamiast 240 s. Stopień pozostał na orbicie okołoziemskiej - 1 września 1962, 02:12:30 GMT; s/n T103-13; miejsce startu: Bajkonur (LC1), Kazachstan
Ładunek: Sputnik 20; Uwagi: start nieudany – w 61 min 30 s lotu, nie otworzył się zawór paliwa – nie doszło do zapłonu stopnia 4. - 12 września 1962, 00:59:13 GMT; s/n T103-14; miejsce startu: Bajkonur (LC1), Kazachstan
Ładunek: Sputnik 21; Uwagi: start nieudany – w 531 s lotu, czwarta komora silnika stopnia 3. eksplodowała. Powodem było nieprawidłowe zamknięcie się zaworu ciekłego tlenu, które sprawiło, że wleciał on do rozgrzanej komory - 24 października 1962, 17:55:04 GMT; s/n T103-15; miejsce startu: Bajkonur (LC1), Kazachstan
Ładunek: Sputnik 22; Uwagi: start nieudany – 16 s po zapłonie stopnia 4., silnik eksplodował. Utrata smarowania spowodowała zacięcie się wału w przekładni turbopompy i uszkodzenie turbiny - 1 listopada 1962, 16:14:16 GMT; s/n T103-16; miejsce startu: Bajkonur (LC1), Kazachstan
Ładunek: Mars 1; Uwagi: start udany - 4 listopada 1962, 15:35:15 GMT; s/n T103-17; miejsce startu: Bajkonur (LC1), Kazachstan
Ładunek: Sputnik 24; Uwagi: start nieudany – w 260 s lotu nastąpiła usterka w systemie ciśnieniowym. Spowodowała kawitację w rurociągu utleniacza i pompie ciekłego tlenu, oraz uszkodzenie pompy paliwa w 292 s lotu. Jakkolwiek ładunek i stopień ucieczkowy osiągnęły orbitę, silne wstrząsy stopnia 3. uszkodziły silnik stopnia ucieczkowego, który nie mógł się odpalić - 11 listopada 1963, 06:23:35 GMT; s/n G103-18; miejsce startu: Bajkonur (LC1), Kazachstan
Ładunek: Kosmos 21; Uwagi: start nieudany – utrata położenia przez stopień ucieczkowy, odpalenie się stopnia w niewłaściwym kierunku - 4 czerwca 1964,? GMT; s/n R103-34; miejsce startu: Bajkonur (LC1), Kazachstan
Ładunek: Mołnia 1 2; Uwagi: start nieudany – w 104 s lotu nastąpiła awaria serwomotoru przepustnicy i awaria obwodów silnika. Rakieta została zniszczona w wyniku upadku na ziemię, niedaleko od stanowiska startowego - 30 listopada 1964, 13:12 GMT; s/n?; miejsce startu: Bajkonur (LC1), Kazachstan
Ładunek: Zond 2; Uwagi: start udany - 12 marca 1965, 09:36 GMT; s/n R103-25; miejsce startu: Bajkonur (LC1), Kazachstan
Ładunek: Kosmos 60; Uwagi: start nieudany – w wyniku uszkodzenia transformatora w układzie zasilania systemu kontroli, nie odpalił się silnik stopnia ucieczkowego. - 23 kwietnia 1965, 01:55 GMT; s/n U103-35; miejsce startu: Bajkonur (LC1), Kazachstan
Ładunek: Mołnia 1-1; Uwagi: start udany – oficjalnie pierwszy radziecki satelita telekomunikacyjny - 18 lipca 1965, 14:38 GMT; s/n?; miejsce startu: Bajkonur (LC1), Kazachstan
Ładunek: Zond 3; Uwagi: start udany - 4 października 1965, 07:56:40 GMT; s/n U103-27; miejsce startu: Bajkonur (LC1), Kazachstan
Ładunek: Łuna 7; Uwagi: start udany - 14 października 1965, 19:40 GMT; s/n U103-37; miejsce startu: Bajkonur (LC1), Kazachstan
Ładunek: Mołnia 1-02; Uwagi: start udany - 3 grudnia 1965, 10:46:14 GMT; s/n U103-28; miejsce startu: Bajkonur (LC1), Kazachstan
Ładunek: Łuna 8; Uwagi: start udany
Mołnia 8K78/E6
edytujMołnia 8K78/E6 to modyfikacja rakiety Mołnia 8K78 zaadaptowana do wysyłania sond księżycowych typu E-6. Charakteryzowała się większym ciągiem startowym (4 054 kN), większą masą (306 200 kg), trochę mniejszą średnicą (2,95 m), ale była za to dużo dłuższa (44,40 m).
Chronologia
edytuj- 4 stycznia 1963, 08:49 GMT; s/n T103-09; miejsce startu: Bajkonur (LC1), Kazachstan
Ładunek: Sputnik 25; Uwagi: start nieudany – awaria stopnia ucieczkowego w wyniku uszkodzenie transformatora prądu stałego - 3 lutego 1963, 09:29:14 GMT; s/n G103-10; miejsce startu: Bajkonur (LC1), Kazachstan
Ładunek: E-6 2; Uwagi: start nieudany – uszkodzenia w obwodach czujników i żyroskopów systemu kierowania. Górne stopnie i ładunek spłonęły w atmosferze nad Pacyfikiem - 2 kwietnia 1963, 08:16:37 GMT; s/n G103-11; miejsce startu: Bajkonur (LC1), Kazachstan
Ładunek: Łuna 4; Uwagi: start udany - 22 sierpnia 1964, 07:12 GMT; s/n R103-36; miejsce startu: Bajkonur (LC1), Kazachstan
Ładunek: Kosmos 41; Uwagi: start udany - 10 kwietnia 1965, 09:36 GMT; s/n R103-26; miejsce startu: Bajkonur (LC1), Kazachstan
Ładunek: E-6 8; Uwagi: start nieudany – w wyniku utraty ciśnienia w przewodzie kwasu azotowego zawiódł silnik stopnia 3. Górne stopnie i ładunek spłonęły w atmosferze