Maylandia

	Maylandia
	Meyer & Foerster, 1984
	; Typowy przedstawiciel rodzaju – Maylandia greshakei
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Rząd	okoniokształtne
Podrząd	wargaczowce
Rodzina	pielęgnicowate
Podrodzina	Pseudocrenilabrinae
Plemię	Haplochromini
Rodzaj	Maylandia
Synonimy
	Metriaclima Stauffer, Bowers, Kellogg, & McKaye, 1997;
	Metriaclima Stauffer, Bowers, Kellogg, & McKaye, 1997;
	Zasięg występowania
	; Jezioro Malawi
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Maylandia – rodzaj słodkowodnych, roślinożernych ryb okoniokształtnych z rodziny pielęgnicowatych (Cichlidae), wyłoniony z rodzaju Pseudotropheus.

Głównymi cechami wyróżniającymi są: obecność charakterystycznych zębów w przedniej części zewnętrznego rzędu w szczęce i w żuchwie, odchylenie żuchwy oraz brak dwóch poziomych pasów wzdłuż boków ciała, co odróżnia je od ryb z pokrewnego rodzaju Melanochromis.

Przedstawiciele Maylandia są gatunkami endemicznymi – zamieszkują litoral piaszczysto skalny Jeziora Malawi (Niasa) w Afryce. Rodzaj obejmuje ponad 30 gatunków pyszczaków zaliczanych do grupy mbuna, a dokładniej do tzw. „kompleksu Pseudotropheus zebra”. Są to ryby niewielkich rozmiarów – długość ich ciała nie przekracza 20 cm. Intensywne ubarwienie oraz silnie zaznaczony u wielu gatunków dymorfizm płciowy przyczyniły się do tego, że stały się one przedmiotem handlu na potrzeby akwarystyki.

Taksonomia

Nazwa Maylandia honoruje niemieckiego autora książek akwarystycznych Hansa J. Maylanda. Została zaproponowana w 1983^[2] (opublikowana w 1984^[3]^[4]) roku przez M.K. Meyera i W. Foerstera jako nazwa podrodzaju w obrębie rodzaju Pseudotropheus^[4]. Za gatunek typowy tego podrodzaju autorzy przyjęli Pseudotropheus (Maylandia) greshakei.

W 1997 roku Stauffer i jego współpracownicy opisali naukowo rodzaj Metriaclima, uznając jednocześnie nazwę Maylandia za niespełniającą wymogów nazwy naukowej^[5]. Ich stanowisko zostało zakwestionowane 2 lata później przez Condé i Géry’ego^[6], którzy stwierdzili, że w oryginalnym opisie Maylandia zostały dostarczone wystarczające cechy wyróżniające, nazwę należy traktować jako poprawnie opisaną, a Metriaclima uznali za jej synonim. Podobne stanowisko zajął Ufermann w 2001^[7]. Do sporu o poprawność nazwy rodzaju przyłączyli się inni autorzy, m.in. duński pisarz i ichtiolog Ad Konings i amerykański ichtiolog Michael K. Oliver. Największe bazy danych taksonomicznych o rybach (Catalog of Fishes^[3] i FishBase^[8]) posługują się nazwą Maylandia, a Metriaclima uznają za jej synonim, natomiast w literaturze spotykane są obydwie nazwy.

Klasyfikacja

Do rodzaju Maylandia zaliczane są następujące gatunki^[3]:

Maylandia aurora (Burgess, 1976)
Maylandia barlowi (McKaye & Stauffer, 1986)
Maylandia benetos (Stauffer, Bowers, Kellogg & McKaye, 1997)
Maylandia callainos (Stauffer & Hert, 1992)
Maylandia chrysomallos (Stauffer, Bowers, Kellogg & McKaye, 1997)
Maylandia cyneusmarginata (Stauffer, Bowers, Kellogg & McKaye, 1997)
Maylandia emmiltos (Stauffer, Bowers, Kellogg & McKaye, 1997)
Maylandia estherae (Konings, 1995)
Maylandia fainzilberi (Staeck, 1976)
Maylandia flavicauda (Li, Konings & Stauffer, 2016)
Maylandia flavifemina (Konings & Stauffer, 2006)
Maylandia gallireyae (Miller, Konings & Stauffer, 2021)
Maylandia glaucos (Ciccotto, Konings & Stauffer, 2011)
Maylandia greshakei (Meyer & Förster, 1984)
Maylandia hajomaylandi (Meyer & Schartl, 1984)
Maylandia koningsi (Stauffer, 2018)
Maylandia lanisticola (Burgess, 1976)
Maylandia lombardoi (Burgess, 1977) – pyszczak lombardzki^[9]
Maylandia lundoensis (Stauffer, Black & Konings, 2013)
Maylandia mbenjii (Stauffer, Bowers, Kellogg & McKaye, 1997)
Maylandia melissa (Stauffer & Konings, 2023)
Maylandia midomo (Stauffer, Black & Konings, 2013)
Maylandia mossambica (Ciccotto, Konings & Stauffer, 2011)
Maylandia ngarae (Miller, Konings & Stauffer, 2021)
Maylandia nigrodorsalis (Stauffer, Black & Konings, 2013)
Maylandia nkhunguensis (Ciccotto, Konings & Stauffer, 2011)
Maylandia pambazuko (Stauffer, Black & Konings, 2013)
Maylandia phaeos (Stauffer, Bowers, Kellogg & McKaye, 1997)
Maylandia pulpican (Tawil, 2002)
Maylandia pyrsonotos (Stauffer, Bowers, Kellogg & McKaye, 1997)
Maylandia sciasma (Ciccotto, Konings & Stauffer, 2011)
Maylandia tarakiki (Stauffer, Black & Konings, 2013)
Maylandia usisyae (Li, Konings & Stauffer, 2016)
Maylandia xanstomachus (Stauffer & Boltz, 1989)
Maylandia xanthos (Ciccotto, Konings & Stauffer, 2011)
Maylandia zebra (Boulenger, 1899) – pyszczak zebra^{[potrzebny przypis]}

Galeria

Przypisy

↑ Maylandia, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ M. K. Meyer, W. Foerster. Un nouveau Pseudotropheus du lac Malawi avec des remarques sur le complexe Pseudotropheus-Melanochromis (Pisces, Perciformes, Cichlidae). „Revue française d'Aquariologie Herpétologie”. 10 (1983) (4), s. 107–112, 1984. (fr.).
↑ ^a ^b ^c RonR. Fricke RonR., William NeilW.N. Eschmeyer William NeilW.N., Richard van derR. Laan Richard van derR. (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer’s Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 6 września 2023 [dostęp 2023-09-14] (ang.).
↑ ^a ^b Pseudotropheus (Maylandia) Meyer & Foerster 1984. ZooBank. [dostęp 2012-05-02]. (ang.).
↑ Stauffer et al. A revision of the blue-black Pseudotropheus zebra (Teleostei: Cichlidae) complex from Lake Malawi, Africa, with a description of new genus and ten new species. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 148, s. 189–230, 1997. (ang.).
↑ B. Condé, J. Géry. Maylandia Meyer et Foerster, 1984, un nom générique disponible (Teleostei, Perciformes, Cichlidae). „Revue française d'Aquariologie Herpétologie”. 26 (1–2), s. 21–22, 1999. (fr.).
↑ A. Ufermann. Maylandia Meyer & Foerster, 1984 versus Metriaclima Stauffer Jr., Kellog & McKay, 1997. „L'an Cichlidé”. 1, s. 58–64, 2001.
↑ Scientific Names where Genus Equals Maylandia. FishBase.org. [dostęp 2012-05-02]. (ang.).
↑ Ad Konings: Back to Nature. Przewodnik po Świecie Pielęgnic z Malawi. Piaseczno: TIGRA System Polska Sp. z o.o., 2003, s. 152–153. ISBN 83-89279-05-3 (z artykułu gatunku)

[itis-1] Maylandia, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[M&F-2] M. K. Meyer, W. Foerster. Un nouveau Pseudotropheus du lac Malawi avec des remarques sur le complexe Pseudotropheus-Melanochromis (Pisces, Perciformes, Cichlidae). „Revue française d'Aquariologie Herpétologie”. 10 (1983) (4), s. 107–112, 1984. (fr.).

[Eschmeyer-3] RonR. Fricke RonR., William NeilW.N. Eschmeyer William NeilW.N., Richard van derR. Laan Richard van derR. (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer’s Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 6 września 2023 [dostęp 2023-09-14] (ang.).

[ZB-4] Pseudotropheus (Maylandia) Meyer & Foerster 1984. ZooBank. [dostęp 2012-05-02]. (ang.).

[Stauffer-5] Stauffer et al. A revision of the blue-black Pseudotropheus zebra (Teleostei: Cichlidae) complex from Lake Malawi, Africa, with a description of new genus and ten new species. „Proceedings of the Academy of Natural Sciences of Philadelphia”. 148, s. 189–230, 1997. (ang.).

[C&G-6] B. Condé, J. Géry. Maylandia Meyer et Foerster, 1984, un nom générique disponible (Teleostei, Perciformes, Cichlidae). „Revue française d'Aquariologie Herpétologie”. 26 (1–2), s. 21–22, 1999. (fr.).

[Ufermann-7] A. Ufermann. Maylandia Meyer & Foerster, 1984 versus Metriaclima Stauffer Jr., Kellog & McKay, 1997. „L'an Cichlidé”. 1, s. 58–64, 2001.

[FB-8] Scientific Names where Genus Equals Maylandia. FishBase.org. [dostęp 2012-05-02]. (ang.).

[9] Ad Konings: Back to Nature. Przewodnik po Świecie Pielęgnic z Malawi. Piaseczno: TIGRA System Polska Sp. z o.o., 2003, s. 152–153. ISBN 83-89279-05-3 (z artykułu gatunku)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]