Malcolm IV
Malcolm IV Dziewica (w języku gaelickim Máel Coluim mac Eanric) (ur. 20 marca 1142, zm. 9 grudnia 1165 w Jedburgh) – król Szkocji od 1153. Malcolm IV był ostatnim królem Szkocji, który posiadał szkockie imię (wszyscy późniejsi nosili imiona angielskie lub łacińskie).
Biogram
edytujMalcolm urodził się 20 marca 1142 r. Pochodził z dynastii Dunkeld; Był najstarszym synem Henryka Szkockiego, earla Northumberland oraz Ady de Warenne, córki Williama de Warenne, 2 earla Surrey. Wychowywany był w przesadnej pobożności, co odbiło się na jego charakterze. Był zniewieściały, słaby i brzydził się wojny. Czas spędzał na modlitwie. Z tych powodów w latach późniejszych nadano mu przydomek Malcolm Dziewica.
Po wczesnej śmierci ojca (1152), Malcolm został wyznaczony na następcę swego dziadka, króla Dawida I Szkockiego (Świętego) i przejął po nim tron w roku 1153. Koronacja odbyła się w Pałacu Scone.
W roku 1157 Malcolm zmuszony został przez króla Anglii, Henryka II, do zawarcia traktatu w Chester. Na jego mocy król Szkocji przekazał Anglii uzyskane wcześniej przez Dawida I hrabstwa: Cumberland z Carlisle, Westmorland i Northumberland oraz złożył Henrykowi hołd lenny. W zamian uzyskał potwierdzenie swych praw do hrabstwa Huntingdon. Był to praktycznie nowy podział granic między Anglią a Szkocją.
Przez całe panowanie Malcolm zmagał się z niepokojami wywoływanymi przez naczelników klanowych i możnowładztwo, niechętne wpływom anglo-normańskim. Kontynuował osiedlanie angielskich i francuskich rycerzy jako lenników, rozbudował kancelarię królewską, wspierał rozwój Kościoła. W roku 1159 uczestniczył w wyprawie Henryka II na Tuluzę. Pod koniec życia pokonał Celtów z Galloway i lorda Hebrydów Somerelda (1164).
Zmarł w młodym wieku z niewyjaśnionych przyczyn 9 grudnia 1165 w Jedburgh. Nie miał żony ani dzieci. Po nim na tron Szkocji wstąpił jego brat Wilhelm I Lew. Istnieje jednak legenda mówiąca, że Malcolm miał jednak nieznaną z imienia córkę, która zaręczyła się z Henrykiem, księciem Capui, synem Williama I sycylijskiego i Małgorzaty z Nawarry.
Genealogia
edytuj| 4. Dawid I (1084 – 1153) król Szkocji od 1124 |
||||||
| 2. Henryk Szkocki (1114 - 1152) earl Northumberland (1139 – 1152) |
||||||
| 5. Maud Huntingdon | ||||||
| 1. Malcolm IV | ||||||
| 6. William de Warenne 2 earl earla Surrey |
||||||
| 3. Ada de Warenne (1120 - 1178) | ||||||
| 7. Elisabeth de Vermandois | ||||||
Bibliografia
edytuj- Małgorzata Hertmanowicz-Brzoza, Kamil Stepan, Słownik władców świata, Kraków: Wydawnictwo Zielona Sowa, 2005, ISBN 83-7435-077-6, OCLC 749692036.
- G. Macaulay Trevelyan, Historia Anglii, Warszawa 1963.
- Stefan Zabieglik, Historia Szkocji, Gdańsk: Wydaw. DJ, 2000, ISBN 83-87227-07-2, OCLC 68648857.