[go: up one dir, main page]

Mączniakowce

rząd grzybów z klasy patyczniaków (Leotiomycetes)

Mączniakowce (Erysiphales H. Gwynne-Vaughan) – dawniej wyróżniany rząd grzybów z klasy patyczniaków (Leotiomycetes,)[1]. W obecnej klasyfikacji według Index Fungorum należące do niego gatunki zostały włączone do rzędu tocznikowców (Helotiales)[2].

Mączniakowce
Ilustracja
Grzybnia Erysiphe alphitoides na liściach dębu
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

patyczniaki

Rząd

mączniakowce

Nazwa systematyczna
Erysiphales H. Gwynne-Vaughan
Fungi: 78 (1922)
Typ nomenklatoryczny

Erysiphe R. Hedw. ex DC. 1805

Klejstotecjum z przyczepkami u Erysiphe alpithoides
Grzybnia i konidiofory Erysiphe necator na skórce zaatakowanej rośliny

Morfologia i rozwój

edytuj

Mączniakowce zbudowane są z rozgałęzionych strzępek. Strzępki są septowane, tzn. podzielone są poprzecznymi przegrodami (septami) na jednojądrowe komórki tworzące wielokomórkową grzybnię. Grzybnia rozwija się wyłącznie na powierzchni zaatakowanych roślin, przytwierdzając się do nich przylgami. Z przylg wyrastają cienkie strzępki wrastające do komórek epidermy zaatakowanej rośliny. Są to ssawki, za pomocą których grzybnia pobiera od gospodarza wodę i substancje odżywcze[3].

Rozmnażają się zarówno płciowo, jak i bezpłciowo. Rozmnażanie bezpłciowe dokonuje się poprzez zarodniki zwane konidiami i odbywa się wczesną wiosną i latem. Zaczyna się, gdy temperatura powietrza wzrasta powyżej około 15 °C. Konidia wytwarzane są w ogromnych ilościach na wzniesionych strzępkach zwanych konidioforami. Zarodniki konidialne przenoszone są poprzez wiatr, krople wody i owady na następne części roślin lub następne rośliny, dokonując ich zakażenia. Rozmnażanie płciowe odbywa się pod koniec lata i jesienią. Na powierzchni porażonych roślin powstają wówczas niewielkie, ciemne i mniej więcej kuliste owocniki typu klejstotecjum. Na owocnikach tych występują różnego rodzaju wyrostki zwane przyczepkami. Ich budowa ma duże znaczenie przy oznaczaniu gatunków. W perytecjach powstają worki, w których wytwarzane są w wyniku gametangiogamii zarodniki zwane askosporami. W jednym perytecjum znajduje się od jednego do wielu worków – w zależności od gatunku. U większości występujących w Polsce mączniakowców askospory zimują na powierzchni roślin, a wiosną rozwija się z nich nowa grzybnia. Wyjątkiem jest np. Neoerysiphe galeopsidis, u którego askospory powstają dopiero wiosną[3].

Znaczenie

edytuj

Mączniakowce są obligatoryjnymi pasożytami roślin, tzn. że mogą się rozwijać tylko na żywych roślinach. Są szeroko rozprzestrzenione na całym świecie. Występują zarówno na roślinach dziko rosnących, jak i na uprawnych. Pasożytują głównie na liściach i owocach roślin wyższych. Wywoływane przez nie choroby nazywane są mączniakami prawdziwymi, w odróżnieniu od „mączniaków rzekomych”, wywoływanych przez grzyby z grupy lęgniowców (Oomycota). Mączniaki prawdziwe są trudne do zwalczenia i wywołują duże szkody w gospodarce człowieka[4].

Systematyka

edytuj
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum

Erysiphales, Leotiomycetidae, Leotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Rodzaje

Według aktualizowanej klasyfikacji Index Fungorum bazującej na Dictionary of the Fungi przed 2020 r. rząd Eryspihales był taksonem monotypowym zawierającym jedną tylko rodzinę z kilkudziesięcioma rodzajami[4]:

Przypisy

edytuj
  1. a b Index Fungorum [online] [dostęp 2016-05-19] (ang.).
  2. CABI databases [online] [dostęp 2020-12-09] (ang.).
  3. a b Flora Polska. Grzyby (Mycota) 15: Ascomycetes, Erysiphales. Sałata B. 1985. PWN, Warszawa-Kraków.
  4. a b Red: Selim Kryczyński, Zbigniew Weber, Fitopatologia. Tom 1. Podstawy fitopatologii, Poznań: PWRiL, 2010, ISBN 978-83-09-01-063-0.