Mleczaj różowoblaszkowy

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lactarius, Russulaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1800 r. Christiaan Hendrik Persoon i nadana przez niego nazwa naukowa jest aktualna^[1]. Niektóre synonimy:

• Lactifluus controversus (Pers.) Kuntze 1891
• Lactifluus lateripes (Desm.) Kuntze 1891^[2].

Polską nazwę nadała Alina Skirgiełło w 1988 r.^[3]

Kapelusz

Średnica 10–12, czasami nawet do 25 cm, początkowo wypukły, potem coraz bardziej rozpostarty, na koniec płytko wklęsły. Brzeg długo podwinięty. Powierzchnia gładka, omszona, w stanie suchym nieco błyszcząca, w stanie wilgotnym nieco kleista, biała, ale zwykle jasnoróżowo nabiegła, zwłaszcza na środku, czasem z koncentrycznymi, słabo widocznymi, ciemniejszymi, szaroróżowymi pręgami^[4].

Hymenofor

Blaszkowy, blaszki gęste i cienkie, z międzyblaszkami, przyrośnięto-zbiegające, czasem z ząbkiem przechodzącym w postaci niskiej listewki na trzon, czasami (rzadko) rozwidlające się, początkowo białe, potem różowe, w końcu szaroróżowe^[4].

Trzon

Krótki i gruby, o wysokości 2,5–5 cm i grubości 1,5–4,5 cm, zwężający się ku podstawie, początkowo pełny, potem watowaty i komorowaty. Miejsca dotknięte żółkną^[4].

Miąższ

Gruby, biały, u starych okazów pod skórką kapelusza nieco różowawy, a w trzonie nieco żółknący. W pierwszej chwili ma gorzki smak, potem ostro palący. Mleczko wydziela się obficie, jest białe i niezmieniające na powietrzu barwy, w smaku gorzkie i cierpkie^[4].

Wysyp zarodników

Kremowożółtawy^[4].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki 6–7 × 4,5–6 µm, elipsoidalne, pokryte tępymi brodawkami, wolnymi, lub połączonymi grzbietami tworzącymi siateczkowatą strukturę. Podstawki około 42 × 6-8 µm. Cheilocystydy i pleurocystydy rzadkie, o kształcie od wrzecionowatego do maczugowatego i wymiarach 45–60 × 5–7 µm^[4].

Gatunki podobne

Ogólnym pokrojem bardzo podobny jest mleczajowiec chrząstka (Lactifluus vellereus). Odróżnia się od niego cienkimi, gęstymi i jasnoróżowymi blaszkami^[4].

Znany jest w Europie, Ameryce Północnej i Azji, podano jego występowanie także w dwóch miejscach w Ameryce Południowej. Najwięcej stanowisk podano w Europie^[5]. W Polsce W. Wojewoda w 2003 r. przytoczył dziesięć stanowisk, w tym kilka dawnych^[3], w późniejszych latach podano następne^[6]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek wymierający, którego przeżycie jest mało prawdopodobne, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia^[7].

Naziemny grzyb mykoryzowy. Rośnie w różnego typu lasach liściastych i mieszanych^[3], najczęściej w trawiastych i cienistych, w towarzystwie topoli i wierzb, rzadko pod innymi drzewami^[4].