[go: up one dir, main page]

Kyliks (gr. κύλιξ kýliks, łac. calix) – typowa dla ceramiki starogreckiej szeroka, płaska czara służąca do picia wina. Grecka nazwa dosłownie oznacza kielich[1][2].

Czerwonofigurowy kyliks z ok. 500 p.n.e. (British Museum, Londyn)

Historia

edytuj

Kyliks miał postać płytkiej czary umieszczonej na wysokiej nóżce z szeroką podstawą (stopką), z dwoma bocznymi poziomymi uchwytami. Występował w licznych odmianach, był formą szczególnie popularną w ceramice attyckiej drugiej połowy VI w. i V wieku p.n.e. Ze względu na kształt naczynie dekorowane było zarówno zewnętrznie, jak i od wewnątrz, gdzie zwykle umieszczano przedstawienie ujęte w medalion[3]. Wewnętrzną scenę, widoczną dopiero po wypiciu wina, wypełniały swobodne przedstawienia, niekiedy o charakterze erotycznym. Swoisty kształt naczynia umożliwiał picie w pozycji półsiedzącej w trakcie np. sympozjonu[4].

W czasach nowożytnych, od końca XVII wieku kyliksy były naczyniami wyłącznie dekoracyjnymi, popularnymi zwłaszcza w okresie europejskiego klasycyzmu[1].

Przypisy

edytuj
  1. a b Sztuka świata. T. 17: Słownik terminów A-K. Warszawa: Wydawnictwo „Arkady”, 2013, s. 371. ISBN 978-83-213-4726-4. OCLC 829853214.
  2. Mała encyklopedia kultury antycznej A–Z. Wyd. 5. Warszawa: PWN, 1983, s. 397. ISBN 83-01-03529-3. OCLC 16113428.
  3. Maria L. Bernhard: Greckie malarstwo wazowe. Wrocław: Ossolineum, 1966, s. 18, 48, 50.
  4. David Sacks: Encyklopedia świata starożytnych Greków. Warszawa: Wiedza Powszechna, 2001, s. 91.