Krakelura

Krakelura (fr. craquelure) – charakterystyczna siatka spękań tworząca się na powierzchni obrazu olejnego. Może powstawać w warstwie werniksu, ale także w warstwach malarskich, a nawet w gruncie. Powstaje w wyniku upływu czasu, niewłaściwego przechowywania i działania czynników atmosferycznych bądź wskutek technicznych wad wykonania (nieprawidłowego przygotowania farb lub zaprawy)^[1]. Rysunek krakelur i ich głębokość jest pomocniczym źródłem ustaleń w badaniach nad autentycznością dzieła^[2].

Zobacz hasło krakelura w Wikisłowniku

Zjawisko to dotyczyć może również malarstwa temperowego, fresków, rzeźb polichromowanych, lecz także ceramiki, w której spękaniu ulega szkliwo^[2].

W ceramice znane również jako krakle (fr. craquelé), powstające w wyniku przypadkowych defektów, starzenia się szkliwa bądź efektu wywołanego sztucznie i mającego zdobić wyroby z porcelany, fajansu lub garncarskie. Są wynikiem zróżnicowania współczynnika rozszerzalności masy naczynia i pokrywającego ją szkliwa^[1] albo zastosowania dwóch szkliw o różnych stopniach kurczliwości^[2].

Pod względem technicznym efekt spękania w dekoracji ceramiki doprowadzili do szczególnej doskonałości Chińczycy. Rozróżniali oni m.in. rzadszą siatkę spękań (nazywaną „kleszczami kraba”) i gęściejszą („rybia ikra”)^[1]. Rysunek krakelur podkreślano czasem przez nacieranie szkliwa sadzą^[2].