[go: up one dir, main page]
Wikipedia

Klimontów (Sosnowiec)

dzielnica Sosnowca (od 1975), miasto (1967 - 1975), gromada w pow. będzińskim (1954 - 1967), wieś do 1954
Ten artykuł dotyczy dzielnicy Sosnowca. Zobacz też: inne miejsca o tej nazwie.

Klimontów – wschodnia, duża dzielnica Sosnowca. W latach 1967–1975 samodzielne miasto w powiecie będzińskim, a w 1975 r. włączone do miasta Sosnowiec[2].

Klimontów
Dzielnica Sosnowca
Ilustracja
Kolonia im. Wincentego Pstrowskiego
Herb
Herb
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Miasto

Sosnowiec

Prawa miejskie

1967-1975

W granicach Sosnowca

1975

SIMC

0943546

Powierzchnia

6,13 km²

Populacja (2014)
• liczba ludności


14 739[1]

Strefa numeracyjna

32

Kod pocztowy

41-218

Tablice rejestracyjne

SO

Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole znajduje się punkt z opisem „Klimontów”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Klimontów”
Położenie na mapie Sosnowca
Mapa konturowa Sosnowca, w centrum znajduje się punkt z opisem „Klimontów”
Ziemia50°16′33″N 19°11′41″E/50,275833 19,194722
Multimedia w Wikimedia Commons

Położenie

edytuj

Klimontów pod względem historycznym znajduje się w Zagłębiu Dąbrowskim, administracyjnie jest dzielnicą miasta Sosnowiec.

Graniczy od północy z Zagórzem (rozbudowanym o tereny Klimontowa), od wschodu z Porąbką, od południa z Dańdówką, a od zachodu z Sielcem.

Wschodnim obrzeżem przebiega droga ekspresowa S1 nieposiadająca tutaj węzła.

W dzielnicy wyodrębnia się:

  • Kolonia im. Wincentego Pstrowskiego („Domki fińskie”)
  • Osiedle Zapolskiej
  • Domy robotnicze przy ul. Kraszewskiego z początku XX wieku[3]
  • Osiedle Zielona Dolina
  • Osiedle Wzgórze
  • Osiedle Słoneczne
  • Rabka (ulica Gacka)

Nazwa

edytuj

Nazwa dzielnicy pochodzi od założyciela Klimunta, czyli staropolskiej wersji imienia Klemens. Franciszek Piekosiński wymienia jako zasadźcę osady Klimunta z rodu Lisów żyjącego w XII w.[4].

Jan Długosz w spisanej w latach 1470–1480 księdze „Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis” wymienia Klimontów jako osobną wieś w formach „Clymonthow” oraz „Clymuntow”[5].

Historia

edytuj
Data Wydarzenie
1228 Początki wsi „Klimutów” założonej na polach koło Zagórza[6].
1487 Król Kazimierz IV Jagiellończyk włącza Klimontów, Pogoń i Sielec do swoich dóbr będzińskich[7].
1630 Mieszkańców Klimontowa dziesiątkuje zaraza.
1795–1807 Wieś pod zaborem pruskim.
1807 Utworzenie z części ziem zaboru pruskiego, w tym z Klimontowa, Księstwa Warszawskiego.
1813 Na dzisiejszym rogu ulic Klonowej i Kornela Makuszyńskiego zostają pochowani żołnierze napoleońscy wracający spod Moskwy[7].
1815 Klimontów staje się częścią zaboru rosyjskiego.
5 maja 1863 Pacyfikacja przysiółka Rabka w odwecie za pomoc powstańcom styczniowym[7].
1898–1908 Budowa kopalni w Klimontowie[8].
1914–1918 Klimontów pod okupacją austriacką[9].
maj 1917 Strajk na kopalni[7].
listopad 1918 Milicja Ludowa PPS rozbraja wojska okupacyjne[10].
lato 1919 Epidemia czerwonki[11].
1921 Pożar osiedla i pandemia grypy hiszpanki[11].
marzec 1933 Dziesięciodniowy strajk głodowo-okupacyjny na kopalni spowodowany decyzją o zatopieniu szybów[12].
1 czerwca 1939 Uruchomienie pierwszego połączenia autobusowego na trasie Śródmieście Sosnowca – Maczki.
31 sierpnia 1939 II pluton 26 Eskadry Obserwacyjnej zajmuje lądowisko przy cmentarzu pekińskim[13].
4 września 1939 Stacjonujący od poprzedniego dnia we dworze sztab 55 Dywizji Piechoty oraz dowódca Grupy Operacyjnej „Śląsk” opuszczają Klimontów, który po południu zajmuje Wehrmacht mordują dziewięciu cywili[14].
8 października 1939 Zagłębie Dąbrowskie zostaje zaanektowane przez III Rzeszę[15].
jesień 1939 W Klimontowie tworzą się, wchodzące potem w skład Armii Krajowej, konspiracyjne grupy Związku Orła Białego oraz Polskiej Partii Socjalistycznej[a]. Napływ uchodźców z Górnego Śląska. Odtopienie i uruchomienie kopalni pod nazwą „Bismarck”[16][7].
1942 Swoją działalność w Klimontowie rozpoczyna Polska Partia Robotnicza[17].
1943 Do pracy na kopalni „Klimontów” skierowani zostają brytyjscy jeńcy wojenni. Przesiedlenie miejscowych Żydów do sosnowieckiego Getta[18][19].
24 stycznia 1945 Należący zarówno do Armii Krajowej, jak i Armii Ludowej górnicy ratują miejscową kopalnię przez zatopieniem, a tego samego dnia Armia Czerwona zajmuje Klimontów tracąc przy tym 49 zabitych żołnierzy[7][16][20].
1 maja 1952 Uruchomienie połączenia tramwajowego ze Śródmieściem Sosnowca.
13 listopada 1954 Nadanie statusu osiedla typu miejskiego.
4 marca 1957 Ustanowienie rzymskokatolickiej Parafia Chrystusa Króla[21].
1958–1960 Budowa klimontowskiego kościoła.
1 maja 1959 Uruchomienie połączenia tramwajowego między Klimontowem i Porąbką.
1967 Uzyskanie praw miejskich.
1974 Z połączanie kopalń „Klimontów” i „Mortimer-Porąbka” powstaje KWK „Czerwone Zagłębie”[22].
1 czerwca 1975 Utrata statusu miasta, przyłączenie do Sosnowca jako dzielnica[2].
24 kwietnia 1996 Powstaje Stowarzyszenie Rozwoju Klimontowa[23].
31 grudnia 1998 Zakończenie wydobycia węgla w KWK „Porąbka-Klimontów” (do 1992 „Czerwone Zagłębie”)[24].
10 września 1999 W dzielnicy powstaje Centrum Pediatrii im. Jana Pawła II w Sosnowcu[25].

Osoby związane z Klimontowem

edytuj

Zobacz też

edytuj

Uwagi

edytuj
  1. ↑ Podczas okupacji Polska Partia Socjalistyczna działała pod nazwą „Ruch Mas Pracujących Polski Wolność-Równość-Niepodległość” (do oficjalnej nazwy powrócono 2 maja 1944). W Zagłębiu Dąbrowskim przez cały okres II wojny światowej używano jednak tradycyjnej nazwy partii.

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Lokalny Program Rewitalizacji Miasta Sosnowca na lata 2016 – 2023 [online].
  2. ↑ a b Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 22 maja 1975 r. w sprawie zmiany granic niektórych miast w województwach katowickim i opolskim. [online], isap.sejm.gov.pl [dostęp 2024-02-23].
  3. ↑ Michał Bulsa, Patronackie osiedla robotnicze. Tom 2: Zagłębie Dąbrowskie, Ziemia Rybnicka, Ziemia Wodzisławska, Łódź 2023, s. 49.
  4. ↑ Franciszek Piekosiński, Rycerstwo polskie wieków średnich. Kraków 1901, str. LXV.
  5. ↑ Joannis Długosz Senioris Canonici Cracoviensis, Liber Beneficiorum, Aleksander Przezdziecki, Tom II, Kraków 1864, s. 205.
  6. ↑ Michał Węcel, Klimontów – rys historyczny, „Kurier Miejski” (2/387), www.kuriermiejski.com.pl, luty 2014, s. 8, ISSN 1232-7395 [dostęp 2024-10-08] (pol.).
  7. ↑ a b c d e f Kalendarium [online], klimontow.na12.pl [dostęp 2020-02-11].
  8. ↑ Michał Bulsa, Patronackie osiedla robotnicze. Tom 2: Zagłębie Dąbrowskie, Ziemia Rybnicka, Ziemia Wodzisławska, Łódź 2023, s. 48-49.
  9. ↑ Austriacka okupacja Klimontowa [online], klimontow.na12.pl [dostęp 2020-01-29].
  10. ↑ https://bs.sejm.gov.pl/F?func=find-b&request=000000445&find_code=SYS&local_base=ARS10.
  11. ↑ a b Historia Kopalni Klimontów [online], klimontow.na12.pl [dostęp 2020-02-11].
  12. ↑ W Zagłębiu strajk w kopalni! Górnicy z Mortimera i Klimontowa strajkowali w 1933 | Dziennik Zachodni [online], dziennikzachodni.pl [dostęp 2020-02-11] (pol.).
  13. ↑ Lotnisko polowe na polach koło cmentarza pekińskiego w Klimontowie [online], klimontow.na12.pl [dostęp 2020-01-31].
  14. ↑ Wrzesień '39 w Klimontowie [online], klimontow.na12.pl [dostęp 2020-02-11].
  15. ↑ Była ziemia podludzi. Administracja III Rzeszy Niemieckiej na zajętych ziemiach [online], b2-biznes.pl [dostęp 2020-01-29] (pol.).
  16. ↑ a b Historia Kopalni Klimontów [online], klimontow.na12.pl [dostęp 2020-01-29].
  17. ↑ http://www.24ikp.pl/skarby/felietony/postacie/20100924kociol_ja/tekst600_06.php
  18. ↑ Obóz jeńców brytyjskich w Klimontowie [online], klimontow.na12.pl [dostęp 2020-01-29].
  19. ↑ Historia dzielnicy [online], klimontow.na12.pl [dostęp 2020-02-11].
  20. ↑ Zbigniew Jaskiernia – SOSNOWIEC [online], www.jaskiernia.pl [dostęp 2020-01-31] (pol.).
  21. ↑ Sosnowiec-Klimontów, Parafia pw. Jezusa Chrystusa Króla Wszechświata – Diecezja Sosnowiecka [online], diecezja.sosnowiec.pl [dostęp 2020-09-25].
  22. ↑ KWK Czerwone Zagłębie: postindustrialny spacer po dawnym ruchu Porąbka [ZDJĘCIE] | Sosnowiec Nasze Miasto [online], sosnowiec.naszemiasto.pl [dostęp 2020-01-31] (pol.).
  23. ↑ Wsparcie Społeczne Sosnowiec – Baza NGO – Stowarzyszenia KRS – Stowarzyszenie Rozwoju Klimontowa [online], www.wsparcie.sosnowiec.pl [dostęp 2020-02-11] (pol.).
  24. ↑ Eksploratorzy • Zobacz wątek – KWK Porąbka-Klimontów (Ignacy, Mortimer, Czerwone Zagłębie) w Sosnowcu [online], www.eksploratorzy.com.pl [dostęp 2020-02-11] (pol.).
  25. ↑ https://www.centrum-pediatrii.com.pl/onas/historia.
  26. ↑ Mateusz Załęski, Jacek Siemieński – zapomniany właściciel Zagórza i Klimontowa [online], Twoje Zagłębie, 24 lipca 2016 [dostęp 2023-04-10] (pol.).

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Klimontów_(Sosnowiec)&oldid=74922370”