Kazimierz Burczak
Kazimierz Franciszek Burczak[a] (ur. 13 marca 1895 we Lwowie, zm. w kwietniu 1940 w Charkowie) – pułkownik dyplomowany piechoty Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.
pułkownik dyplomowany piechoty | |
Pełne imię i nazwisko |
Kazimierz Franciszek Burczak |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
13 marca 1895 |
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1914–1940 |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Stanowiska |
dowódca pułku |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
Odznaczenia | |
Życiorys
edytujUrodził się 13 marca 1895 we Lwowie, w rodzinie Antoniego i Bronisławy z Jędrychów[2][3]. Ukończył sześć klas gimnazjum we Lwowie i jeden rok Wyższej Szkoły Leśnej w Hranicach[4]. W latach szkolnych działał w tajnym skautingu i w „Zarzewiu”.
Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów Polskich 6 sierpnia 1914. Walczył w 1 pułku piechoty Legionów Polskich. W maju 1915 w bitwie pod Konarami został ciężko ranny. 4 czerwca 1916 wyróżnił się w walkach nad Styrem. W 1917 skończył szkołę oficerską przy 1 pułku piechoty w Zambrowie. Po kryzysie przysięgowym został wcielony do armii austriackiej w stopniu plutonowego i został wysłany na front włoski 30 września 1917, gdzie został ranny. W czerwcu 1918 zdezerterował z wojska austriackiego, wrócił do kraju i podjął działalność konspiracyjną w Okręgu VIII (lubelski) Polskiej Organizacji Wojskowej, jako komendant Obwodu Puławy do 30 lipca do 1 listopada 1918.
W listopadzie 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego. W stopniu podporucznika został przydzielony jako dowódca plutonu do 1 kompanii batalionu zapasowego 5 pułku piechoty Legionów. Następnie od lutego do września 1919 dowódca 3 kompanii batalionu zapasowego 1 pułku piechoty Legionów, później delegowany do szkoły aplikacyjnej oficerów piechoty, zaś od 26 grudnia 1919 do 12 marca 1920 ponownie dowódca 3 kompanii batalionu zapasowego w 1 pułku piechoty Legionów. 13 marca 1920 został awansowany do stopnia porucznika i został dowódcą 10 kompanii w 1 pułku piechoty Legionów. W tej funkcji odbył szlak bojowy w czasie wojny z bolszewikami. Wyróżnił się wówczas m.in. w walkach pod Białymstokiem (m.in. wziął do niewoli ok. 1000 jeńców i 24 karabiny maszynowe). Za swoje czyny z walk legionowych i z wojny z bolszewikami otrzymał Order Virtuti Militari.
Po zakończeniu wojny nadal pełnił służbę w 1 pułku piechoty Legionów. 3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu kapitana ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 843. lokatą w korpusie oficerów piechoty[5]. W latach 1922–1923 pełnił obowiązki dowódcy III batalionu[6]. 1 grudnia 1924 został mianowany majorem ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1924 roku i 228. lokatą w korpusie oficerów piechoty[7]. Po awansie został zatwierdzony na stanowisku dowódcy III baonu[8]. W czasie przewrotu majowego opowiedział się po stronie marszałka Piłsudskiego. W roku szkolnym 1927/1928 dowodził I batalionem Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej[9][10].
W okresie od 2 listopada 1928 do 1 listopada 1930 był hospitantem Kursu Normalnego Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie. Po ukończeniu studiów i uzyskaniu dyplomu naukowego oficera dyplomowanego został przeniesiony do macierzystego 1 pułku piechoty Legionów, na stanowisko dowódcy batalionu. 2 grudnia 1930 prezydent RP nadał mu stopień podpułkownika z dniem 1 stycznia 1931 i 30. lokatą w korpusie oficerów piechoty[11]. W następnym roku pełnił już obowiązki zastępcy dowódcy pułku[12]. Podpułkownik ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1931 w korpusie oficerów piechoty[13]. W 1932 objął stanowisko dyrektora nauk Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie[14]. W lutym 1935 został wyznaczony na stanowisko dowódcy 1 Morskiego Batalionu Strzelców w Wejherowie[15]. W listopadzie 1935 roku został dowódcą 1 pułku piechoty Legionów. Na pułkownika awansował ze starszeństwem z 19 marca 1938 i 31. lokatą[16].
Po agresji Niemiec na Polskę walczył na czele pułku. 14 września 1939 został ranny pod Trzcińcem, a po agresji ZSRR na Polskę dostał się do niewoli sowieckiej. Został osadzony w obozie jenieckim w Starobielsku. Wiosną 1940 roku został zamordowany przez NKWD w Charkowie i pochowany w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach[3], gdzie od 17 czerwca 2000 mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie[17].
W 1933 ożenił się z Zofią Józefą z Andruszewskich, z którą miał syna Zbigniewa (ur. 15 września 1934) i córkę Marzennę (ur. 19 sierpnia 1939)[18].
Postanowieniem nr 112-48-07 Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z dnia 5 października 2007 roku został awansowany pośmiertnie na stopień generała brygady[19][20]. Awans został ogłoszony w dniu 9 listopada 2007 roku w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[21][22].
Upamiętnienie
edytuj- W ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia” w Lutomiersku został zasadzony Dąb Pamięci honorujący Kazimierza Burczaka.
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Złoty Orderu Wojennego Virtuti Militari nr 167 pośmiertnie
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 782[23] – 16 lutego 1921[24]
- Krzyż Niepodległości – 24 października 1931 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[25]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 11 listopada 1934 „za zasługi w służbie wojskowej”[26][27]
- Krzyż Walecznych czterokrotnie[13]
- Złoty Krzyż Zasługi – 10 listopada 1928[28]
- Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921[3]
- Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości[3]
- Odznaka „Za wierną służbę”[29]
Zobacz też
edytujUwagi
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 1 czerwca 1935, s. 60.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 3.
- ↑ a b c d Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 52.
- ↑ Kolekcja ↓, s. 4, 6.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 51.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 125, 412.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 352.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 121.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 123, 177.
- ↑ Lenkiewicz, Sujkowski i Zieliński 1930 ↓, s. 345, 349, 350, 414.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 16 z 3 grudnia 1930, s. 328.
- ↑ Lista oficerów dyplomowanych 1931 ↓, s. 8.
- ↑ a b Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 24.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 802.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 2 z 6 lutego 1935, s. 3.
- ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 465.
- ↑ Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- ↑ Roman Baraniecki "W cieniu Katynia. Wspomnienia Pani Marzenny Burczak.". [dostęp 2012-02-10].
- ↑ M.P. z 2007 r. nr 85, poz. 885.
- ↑ Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 1 [dostęp 2024-08-28] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-27] (pol.).
- ↑ „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”. Portal polskiej Policji. [dostęp 2023-09-15].
- ↑ Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 2024-08-26] (pol.).
- ↑ Kolekcja ↓, s. 3, 7.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 26 lutego 1921, s. 340.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 251, poz. 335.
- ↑ M.P. z 1934 r. nr 259, poz. 337.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 11 listopada 1934, s. 229.
- ↑ M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych w poszczególnych działach pracy dla wojska”.
- ↑ Na podstawie fotografii [1].
Bibliografia
edytuj- Kazimierz Burczak. [w:] Kolekcja Generałów i Osobistości, sygn. I.480.746 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-11-19].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Lista oficerów dyplomowanych (stan z dnia 15 kwietnia 1931 roku). Warszawa: Sztab Główny, 1931.
- Jerzy Ciesielski, Zuzanna Gajowniczek, Grażyna Przytulska, Wanda Krystyna Roman, Zdzisław Sawicki, Robert Szczerkowski, Wanda Szumińska: Charków. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Jędrzej Tucholski (red.). Warszawa: Oficyna Wydawnicza RYTM, 2003. ISBN 83-916663-5-2.
- Wacław Lenkiewicz, Andrzej Sujkowski, Hugo Zieliński: Księga Pamiątkowa 1830 – 29 XI 1930. Szkice z dziejów piechoty polskiej. Ostrów-Komorowo: Szkoła Podchorążych Piechoty, 1930.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.