Jean Massieu

Urodził się w zamożnej rodzinie w wiosce Semens, w okolicy Cadillac (Żyronda)^[3][6]. Jego ojciec był królewskim notariuszem. Jean był najmłodszym z sześciorga rodzeństwa (miał trzy siostry i dwóch braci)^[7]. Wszystkie dzieci były niesłyszące – porozumiewały się gestami^[3][8]. Po zapisaniu do szkoły dla głuchoniemych, prowadzonej w Bordeaux przez ojca Sicarda, szybko nauczył się pisać i czytać w języku francuskim^[9].

W roku 1789 Roch-Ambroise Sicard został dyrektorem szkoły dla głuchoniemych w Paryżu, założonej w roku 1755 przez jego zmarłego mistrza – twórcę francuskiego języka migowego nazywanego „ojcem głuchych”, ojca L’Épée^[10][11] (ustawą z 21–27 lipca 1791 szkołę podniesiono do rangi instytucji państwowej, współcześnie L'Institut National de Jeunes Sourds de Paris)^[12][13]. Wyjeżdżając do Paryża zabrał ze sobą swojego głuchoniemego ucznia, a wkrótce asystenta, Jeana Massieu^[3][8][14]. Sicard podjął zadanie kontynuacji pracy zmarłego mistrza, ojca L’Épée – opracowywanie słownika znaków (Dictionnaire général des signes)^[15][16]. Jego młody niesłyszący asystent, którego uczył czytania i pisania w języku francuskim, uczył swojego nauczyciela znaków języka migowego^[17][9]. Prawdopodobnie w tym okresie współpracy narodziła się znana sentencja wdzięcznego młodego ucznia^[9][18][d]:

Gdy Sicard został aresztowany i uwięziony jako osoba podejrzana o sympatyzowanie z obalonym królem, Ludwikiem XVI i przewidywano wyrok kary śmierci, Jean Massieu zorganizował protest wychowanków Instytutu. Głusi studenci wystąpili przed sądem w obronie Sicarda, co okazało się skuteczne – został uwolniony^[17].

W roku 1797 (okres panowania Dyrektoriatu, rok bitwy pod Rivoli) Massieu – wówczas 25-letni asystent Sicada – został nauczycielem niesłyszącego 12-letniego chłopca, Laurenta Clerca (1785–1869)^[14], przyszłego przyjaciela i współpracownika^[17].

W marcu 1815 roku, po powrocie Napoleona z Elby (zob. 100 dni Napoleona), Sicard ze swoimi niesłyszącymi asystentami (Massieu i Clerc) wyjechał z Paryża do Anglii, gdzie przeprowadzał – z ich pomocą – wykłady i demonstracje opracowanych w paryskim instytucie metod nauczania głuchoniemych^[20][21]. W Londynie Sicard, Massieu i Clerc spotkali Thomasa Gallaudeta, zamierzającego utworzyć pierwszą szkołę dla niesłyszących w Stanach Zjednoczonych. Odbyli z nim liczne prywatne rozmowy oraz zaprosili go do swojego paryskiego instytutu. Rozmowy doprowadziły Clerca do podjęcia decyzji o wyjeździe do Ameryki, gdzie stał się inicjatorem i organizatorem rozwoju edukacji niesłyszących (utrzymywał kontakt ze swoim mentorem i przyjacielem)^[17][22][e].

Po śmierci ojca Sicarda (1822) Jean Massieu był uważany za jego naturalnego następcę na stanowisku dyrektora L'Institut National de Jeunes Sourds, jednak został zmuszony do rezygnacji i wyjazdu z Paryża (jest to wiązane ze skandalem obyczajowym z udziałem dwóch młodych dziewcząt). Został instruktorem, a następnie kierownikiem szkoły dla głuchych w Rodez. W następnych latach założył podobną szkołę w Lille – pierwszą szkołę dla głuchych w północnej części Francji (zob. Nord-Pas-de-Calais, Flandria)^[8].

Zmarł w Lille 22 lipca 1846 roku^[8].

• 1808 – Jean Massieu, Nomenclature ou Tableau general des Noms, des Adjectifs enonciatifs, actifs, ... : en francais et en anglais ; avec l'Alphabet grave des Sourds-Muets^[23]
• 1815 – Jean Massieu, Laurent Clerc, Roch Ambroise Cucurron Sicard, Jean Henrique Sievrac, Andrés Daniel Laffon de Ladébat, Recueil des définitions et réponses les plus remarquables de Massieu et Clerc, sourds-muets, aux diverses questions quileur ontété faites dans les séances publiques de M. l'Abbé Sicard, à Londres: auquel on a joint l'alphabet manuel des sourds-muets, le discours d'ouverture de M. l'Abbé Sicard, et une lettre explicative de sa méthod^[20][21]
• 1815 – A Collection of the Most Remarkable Definitions and Answers of Massieu and Clerc, Deaf and Dumb, to the Various Questions Put to Them, at the Public Lectures of the Abbé Sicard^[24]

Jean Massieu został w roku 1999 patronem nowej szkoły dla głuchoniemych w Arlington (Teksas) – Jean Massieu Academy (JMA). Do Akademii są przyjmowane dzieci niesłyszące i niedosłyszące, oraz ich słyszące rodzeństwo i rówieśnicy. Nauczanie jest prowadzone z małych grupach, w trybie dwujęzycznym – w języku angielskim i amerykańskim języku migowym (ASL). Ten dwujęzyczny, integracyjny system edukacji sprzyja zmniejszeniu barier komunikacyjnych, występujących w środowisku życia absolwentów szkoły^[25][26].

• Oliver Sacks: Zobaczyć głos. Podróż do świata ciszy (Seeing Voices. A Journey into the World of the Deaf 1989). przeł. A.Małaczyński. Poznań: Zysk i S-ka, 1998. ISBN 978-83-7506-739-2.

• History of British Sign Language > Early Deaf Education > Jean Massieu. ucl.ac.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-26)].; na www University College London; tekst z wersją migową
• Charles Katz, Massieu, World's 1st Deaf Teacher. handspeak.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-16)]. na www.handspeak.com; tekst z wersją migową
• Jean Massieu, First Deaf Teacher in France; artist: Nancy Rourke; painting – Oil On Canvas
• wporte1, Jean Massieu. biografia w wersji migowej (YouTube, 15 cze 2009)
• Four famous teachers of the deaf; Finger spelling. Washington, D.C: Collection: gallaudetuniversity-deafrarematerials, 1800. Brak numerów stron w książce
• Sophia Rosenfeld, A Revolution in Language : The Problem of Signs in Late Eighteenth-Century France. Stanford University Press, 1 sie 2003