Jawajczycy
Jawajczycy (jaw. ngoko wong Jawa, krama tiyang Jawi)[1] – najliczniejszy lud Indonezji, mieszkający głównie w środkowej i wschodniej Jawie.
 Para jawajska w tradycyjnym stroju ślubnym | |
| Populacja |
95 mln (2010) |
|---|---|
| Miejsce zamieszkania | |
| Język | |
| Religia |
większość: islam mniejszość: chrześcijaństwo (protestantyzm, katolicyzm), wierzenia tradycyjne |
| Grupa | |
| Pokrewne | |
Jawajczycy tradycyjnie koncentrują się na obszarach trzech prowincji: Jawy Wschodniej, Jawy Środkowej i Yogyakarty, jednak za sprawą programów transmigracyjnych prowadzonych przez rząd Indonezji mieszkają także w innych prowincjach. Według spisu ludności z 2010 roku ich liczebność wynosi ok. 95 mln[2]. Skupiska ludności pochodzenia jawajskiego zamieszkują także Surinam, Nową Kaledonię i Holandię oraz Singapur i Malezję (gdzie podlegają asymilacji na korzyść tożsamości malajskiej)[3]. Są blisko spokrewnieni z Sundajczykami[4].
Język
edytujWiększość Jawajczyków zamieszkujących Indonezję jest dwujęzyczna – władają zarówno językiem jawajskim, jak i narodowym indonezyjskim[5].
Ich pierwszy język – jawajski – jest największym językiem regionalnym w Indonezji, a zarazem najczęściej używanym językiem austronezyjskim, jeśli chodzi o liczbę rodowitych użytkowników[6]. Jawajczycy, którzy wychowali się poza regionem Jawy lub których rodzice posługują się różnymi dialektami jawajskiego, często preferują indonezyjski jako swój główny język. Jawajski traci na znaczeniu również w rodzinach o mieszanym pochodzeniu etnicznym[7].
Rodzina
edytujTradycyjnie Jawajczycy należą do grup etnicznych z kręgu patrylinearnego systemu pokrewieństwa. System ten jest używany szczególnie podczas nadawania imion arystokracji.
Religia
edytujZdecydowana większość Jawajczyków deklaruje się jako wyznawcy islamu, na który zaczęli się na nawracać od XIV wieku; według jawajskiej tradycji było to za sprawą dziewięciu misjonarzy zwanych Wali Sanga, którzy wybudowali pierwszy meczet w Sułtanacie Demak[8]. Gminy wyznawców chrześcijaństwa (właściwie tylko protestantyzm i katolicyzm) skoncentrowane są w Surakarcie, Magelang i Yogyakarcie. Wśród Jawajczyków znaleźć można również wyznawców buddyzmu i hinduizmu.
Duża część Jawajczyków wyznaje również animistyczną religię kejawen. Są to animistyczne rytuały, z dużymi wpływami buddyzmu i hinduizmu, a także (choć w znacznie mniejszym stopniu) islamu. Wpływy z kultur zewnętrznych zostały przez Jawajczyków wchłonięte i zinterpretowane zgodnie z tradycyjnymi wartościami tego ludu, tworząc unikatową mieszankę.
Zajęcie
edytujW Indonezji Jawajczyków można znaleźć w każdym zawodzie, a szczególnie w administracji publicznej i wojsku. Tradycyjnie był to lud rolniczy. Rozwój rolnictwa uzależniony był zwłaszcza od żyznych, wulkanicznych gleb, pokrywających Jawę.
Przypisy
edytuj- ↑ Suwardi Endraswara, Etnologi Jawa: Penelitian, Perbandingan, dan Pemaknaan Budaya, Yogyakarta: CAPS, 2015, s. 84, ISBN 978-602-9324-71-6, OCLC 930073256 [dostęp 2024-09-18] (indonez.).
- ↑ Kewarganegaraan, Suku Bangsa, Agama dan Bahasa Sehari-hari Penduduk Indonesia Hasil Sensus Penduduk 2010, Badan Pusat Statistik, 2011, s. 31, ISBN 978-979-064-417-5 [dostęp 2013-04-26] [zarchiwizowane z adresu 2017-07-10] (indonez.).
- ↑ Alexander K. Ogloblin: Javanese. W: K. Alexander Adelaar, Nikolaus Himmelmann (red.): The Austronesian Languages of Asia and Madagascar. Abingdon–New York: Routledge, 2005, s. 590–624. DOI: 10.4324/9780203821121. ISBN 978-0-7007-1286-1. OCLC 53814161. (ang.).
- ↑ Sundajczycy, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2020-02-28].
- ↑ James Joseph Errington: Shifting languages: interaction and identity in Javanese Indonesia. Cambridge: Cambridge University Press, 1998. ISBN 978-0-521-63448-9. OCLC 39143040. (ang.).
- ↑ Michael C. Ewing: Grammar and Inference in Conversation: Identifying clause structure in spoken Javanese. Amsterdam: John Benjamins Publishing, 2005, s. 4, seria: Studies in Discourse and Grammar 18. DOI: 10.1075/sidag.18. ISBN 978-90-272-9390-9. OCLC 237390949. [dostęp 2021-10-07]. (ang.).
- ↑ Mark Woodward: Java, Indonesia and Islam. Dordrecht: Springer Science & Business Media, 2011, s. 18, seria: Muslims in Global Societies Series 3. DOI: 10.1007/978-94-007-0056-7. ISBN 978-94-007-0056-7. OCLC 682907520. [dostęp 2021-10-07]. (ang.).
- ↑ Elliot, Javanese Culture : Religion [online], 16 września 2019 [dostęp 2024-01-10] (ang.).