Helena Zboińska

Ukończyła pensję we Lwowie, gdzie następnie uczyła się śpiewu. W 1894 wyszła za mąż za aktora Ryszarda Ruszkowskiego. Studia wokalne uzupełniała następnie niemal do końca kariery w Warszawie, Wiedniu, Mediolanie i Madrycie. Debiutowała w 1900 w Teatrze Miejskim we Lwowie, gdzie zaangażowana szybko objęła pierwszoplanowe, sopranowe partie liryczne. W 1903 została zaangażowana do WTR, gdzie śpiewała do 1907 głównie partie sopranowe, zarówno liryczne, jak i dramatyczne. Była doskonałą odtwórczynią partii bohaterek wagnerowskich. W tym czasie koncertowała w Wiedniu, m.in. w wiedeńskiej Hofoper. W 1906 wyszła powtórnie za mąż za doktora Ferdynanda Seeligera, sekretarza ministra finansów w Wiedniu.

W styczniu 1907 wystąpiła w Teatro alla Scala w Mediolanie w Zmierzchu bogów Wagnera oraz w kwietniu 1908 jako Helena w Mefistofelesie Boito, w towarzystwie Fiodora Szalapina i pod batutą Toscaniniego^[1]. Do 1914 śpiewała za granicą, we Włoszech, Hiszpanii i Ameryce Południowej. W latach 1914–1916 śpiewała w wiedeńskiej Operze Cesarskiej i Teatrze Narodowym w Pradze. W 1919 przybyła do Warszawy. Zaangażowana do opery na stanowisko „primadonny dramatycznej” występowała na scenie Teatru Narodowego do końca swej kariery. Ostatni raz wystąpiła w 1928 w partii Bony (Zygmunt August).

Po zejściu ze sceny zamieszkała w Krakowie i poświęciła się pracy pedagogicznej w konserwatorium krakowskim, a potem we własnej prywatnej szkole śpiewu. Okupację niemiecką przeżyła w Krakowie. Po wojnie objęła stanowisko profesora PWSM w Krakowie. Jej uczennicami były: Ewa Bandrowska-Turska, Ada Sari, Wanda Wermińska. Była członkiem zasłużonym ZASP.

Córka aktora Marcelego Zboińskiego, żona aktora Ryszarda Ruszkowskiego^[2] i matka aktora Wojciecha Ruszkowskiego^[3].

• 1900–1902 śpiewaczka Teatr Miejski Lwów
• 1903–1907 śpiewaczka Warszawskie Teatry Rządowe Warszawa
• 1907–1908 śpiewaczka Teatro alla Scala Mediolan
• 1908–1914 śpiewaczka za granicą
• 1914–1916 śpiewaczka Opera Cesarska Wiedeń
• 1919–1928 primadonna Teatr Wielki w Warszawie
• 1919–1928 wykładowca prywatna szk.muz.Warszawa
• 1928–1937 wykładowca Konserwatorium w Krakowie
• 1937–1938 własna szkoła śpiewu Kraków

• Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (30 kwietnia 1925)^[4].

• Helena Zboińska-Ruszkowska, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09] .
• „Polscy śpiewacy na scenie La Scali” Adam Czopek