György Cziffra

György Cziffra
Data i miejsce urodzenia	5 listopada 1921 ; Budapeszt
Data i miejsce śmierci	15 stycznia 1994 ; Longpont-sur-Orge
Instrumenty	fortepian
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	pianista
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

György Cziffra (ur. 5 listopada 1921 w Budapeszcie, zm. 15 stycznia 1994^[1] w Longpont-sur-Orge) – węgierski pianista i kompozytor pochodzenia romskiego.

Zasłynął jako wielki interpretator dzieł Ferenca Liszta. Był też wybitnym odtwórcą utworów Fryderyka Chopina i Roberta Schumanna. Dokonał wielu nagrań, m.in. dla wytwórni EMI, Philips i Hungaroton^[2].

Życiorys

Studiował w Akademii Muzycznej im. F. Liszta w Budapeszcie, m.in. u Ernsta von Dohnányi’ego. Za próbę ucieczki z Węgier w czasach stalinowskich, był więziony w obozie pracy w latach 1950–1953. Po wyjściu na wolność wznowił działalność koncertową. W 1956 zbiegł pieszo do Austrii, gdzie w listopadzie dał sensacyjny recital w Brahms-Saal w Wiener Musikverein w Wiedniu. Następnie przeprowadził się z rodziną do Francji, gdzie w 1968 roku uzyskał obywatelstwo francuskie.

Cziffra dokonał wielu transkrypcji utworów orkiestrowych na fortepian, między innymi „Lotu trzmiela” Rimskiego-Korsakowa, wymagających brawurowej techniki pianistycznej.

Po tragicznej śmierci w 1981 roku syna György jr., znanego dyrygenta, pianista ograniczył swoje występy^[3]^[4].

Odznaczony został krzyżem oficerskim Legii Honorowej, krzyżem oficerskim Orderu Narodowego Zasługi i komandorią Orderu Sztuki i Literatury^[5]. W 1993 roku otrzymał krzyż komandorski węgierskiego Orderu Zasługi^[6].

Przypisy

↑ Reuters, Gyorgy Cziffra, Pianist And Artists' Patron, 72, „The New York Times”, 18 stycznia 1994, ISSN 0362-4331 [dostęp 2019-02-12] (ang.).
↑ György Cziffra. discogs.com [dostęp 2020-02-15]
↑ Cziffra i inni, Cannons & flowers : the memoirs of Georges Cziffra, Hexham, Northumberland, England: APR, 1996, ISBN 1-870295-05-6, OCLC 42516375 [dostęp 2019-02-12] .
↑ György Cziffra. pl.chopin.nifc.pl. [dostęp 2016-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-15)]. (pol.).
↑ Mort du pianiste qui réincarna la musique de Franz Liszt [online], L’Humanité, 17 stycznia 1994 [dostęp 2020-02-14] [zarchiwizowane z adresu 2022-05-20] (fr.).
↑ Cziffra György. Cziffra Fesztivál. [dostęp 2020-02-14]. (węg.).

Bibliografia

[1] Reuters, Gyorgy Cziffra, Pianist And Artists' Patron, 72, „The New York Times”, 18 stycznia 1994, ISSN 0362-4331 [dostęp 2019-02-12] (ang.).

[2] György Cziffra. discogs.com [dostęp 2020-02-15]

[3] Cziffra i inni, Cannons & flowers : the memoirs of Georges Cziffra, Hexham, Northumberland, England: APR, 1996, ISBN 1-870295-05-6, OCLC 42516375 [dostęp 2019-02-12] .

[chopin-4] György Cziffra. pl.chopin.nifc.pl. [dostęp 2016-08-14]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-15)]. (pol.).

[5] Mort du pianiste qui réincarna la musique de Franz Liszt [online], L’Humanité, 17 stycznia 1994 [dostęp 2020-02-14] [zarchiwizowane z adresu 2022-05-20] (fr.).

[6] Cziffra György. Cziffra Fesztivál. [dostęp 2020-02-14]. (węg.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]