Galleria Sabauda
Galleria Sabauda (Galeria Sabaudzka) – jedna z najbogatszych w dzieła sztuki pinakotek we Włoszech. Znajduje się w Palazzo dell'Accademia delle Scienze, w Turynie, przy Via Accademia delle Scienze 6.
 Galeria Sabaudzka | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
Via Accademia delle Scienze 6 10123 Torino (Italia) |
| Data założenia |
1832 |
| Zakres zbiorów |
zbiory malarstwa od XIV w. do współczesności |
Położenie na mapie Włoch  | |
 45°04′06,44″N 7°41′03,30″E/45,068456 7,684250
| |
| Strona internetowa | |
Historia
edytujHistoria Galerii sięga bardzo daleko w przeszłość, bo aż do 1497, kiedy to ród Savoia zgromadził pierwsze cenne dzieła nabyte przez lata. Pierwszy katalog tych dzieł pochodzi z 1631[1]. O pasji kolekcjonerskiej rodu Savoia wspominał już w 1590 lombardzki malarz i pisarz Giovanni Paolo Lomazzo w swojej Idea del tempio della pittura. Galeria została założona z woli króla Karola Alberta Sabaudzkiego, i została oficjalnie zainaugurowana 2 października 1832, w dzień jego urodzin. Otrzymała nazwę Galerii Królewskiej (wł. Reale Galleria) i została umieszczona w Palazzo Madama. Mentorem i pierwszym dyrektorem Galerii był Roberto d’Azeglio, który w 1836 zapoczątkował publikację zeszytów katalogu znajdującej się tam kolekcji z reprodukcjami obrazów. Znalazło się w nim 365 dzieł pochodzących z Palazzo Reale i Palazzo Carignano w Turynie oraz z Palazzo Durazzo w Genui
Karolowi Albertowi należy zawdzięczać projekt polityczno-kulturalny, który przewidywał dotację przeznaczoną do wykorzystania na cele Galerii i zachętę do gromadzenia dzieł różnych szkół włoskich i zagranicznych. w 1848 Palazzo Madama stał się siedzibą parlamentu, trzeba więc było znaleźć nową siedzibę dla Galerii. Dopiero w 1865, dzięki wysiłkom Massimo d’Azeglio, który został dyrektorem muzeum po swym bracie Roberto, przeniesiono zbiory na drugie piętro Palazzo dell'Accademia delle Scienze. W 1860 król Wiktor Emanuel II przekazał Galerię narodowi, zlecając zwierzchnictwo nad nią Ministerstwu Oświaty. W 1923 w muzeum było już 625 dzieł[1].
W nowej siedzibie obrazy zostały uporządkowane według chronologii oraz szkół malarskich, z których pochodzą. Specjalną przestrzeń przeznaczono na malarstwo piemonckie XV i XVI w. W 1933, w stulecie powstania, pinakoteka otrzymała definitywnie nazwę Galleria Sabauda. Do rozwoju zasobu zbiorów przyczyniły się darowizny oraz zakup wielu dzieł. Dziś znajduje się tam ponad 700 obrazów zgromadzonych w 7 kolekcjach[2]. Niedawno podjęto decyzję o przeniesieniu Galerii do Manica Nuova w Palazzo Reale, co pozwoli na bardziej adekwatną systematyzację.
Zwiedzanie
edytujGalerię można zwiedzać indywidualnie lub w grupach. Organizowane są też specjalne ścieżki edukacyjne dla dzieci i młodzieży szkolnej.
| Godziny otwarcia | ||||||
| poniedziałek | zamknięte | |||||
| wtorek | 8.30 – 14.00 | |||||
| środa – czwartek | 14.00 – 19.30 | |||||
| piątek – niedziela | 8.30 – 14.00 | |||||
Dzieła udostępnione
edytujUporządkowana chronologicznie ekspozycja podzielona jest ze względu na szkoły malarskie i autorów. Do najbardziej znaczących należą następujące dzieła:
- Szkoły piemonckie z XIV-XVI w.
- Giovanni Martino Spanzotti, Tryptyk Madonna z Dzieciątkiem i świętymi Ubaldem i Sebastianem
- Defendente Ferrari, Poliptyk św. Iwo
- Macrino d’Alba, Madonna adorująca Dzieciątko z aniołami oraz święci Józef, Jan Chrzciciel, Hieronim, Solutore i ofiarodawca
- Gerolamo Giovenone, Nastawa ołtarzowa Buronzo
- Gaudenzio Ferrari, Ukrzyżowanie
- Szkoły włoskie XIV-XVI w.
- Sandro Botticelli, Wenus
- Fra Angelico, Madonna z Dzieciątkiem
- Andrea Mantegna, Madonna z Dzieciątkiem i świętymi
- Piero del Pollaiolo, Archanioł Rafał i Tobiasz
- Filippino Lippi, Trzej archaniołowie i Tobiasz
- Agnolo Bronzino, Portret damy
- Bergognone, Przepowiadanie św. Ambrożego i Konsekracja św. Augustyna
- Giovanni Gerolamo Savoldo, Madonna z Dzieciątkiem i świętymi Franciszkiem i Hieronimem
- Szkoły flamandzka i holenderska oraz kolekcje księcia Eugeniusza Sabaudzkiego
- Jan van Eyck, Stygmaty św. Franciszka
- Petrus Christus, Madonna z Dzieciątkiem
- Hans Memling, Męka Chrystusa
- Rembrandt, Portret starca
- Gerard Dou, Młody Holender w oknie
- David Teniers (młodszy), Gracze
- Kolekcje dynastyczne: od Emanuela Filiberta do Karola Emanuela I (1559–1630)
- Rogier van der Weyden, części boczne Tryptyku Zwiastowania
- Francesco Bassano, Porwanie Sabinek
- Paolo Veronese, Uczta w domu faryzeusza
- Jacopo Tintoretto, Trójca Święta
- Orazio Gentileschi, Zwiastowanie
- Tanzio da Varallo, Jakub i Rebeka
- Guercino, Powrót syna marnotrawnego
- Peter Paul Rubens, Dejanira kuszona przez Furię; Herkules w ogrodzie Hesperyd
- Kolekcje dynastyczne: od Wiktora Amadeusza I do Wiktora Amadeusza II (1630–1730)
- Guido Reni, Apollo obdzierający ze skóry Marsjasza
- Guercino, Herodiada grająca na lutni
- Francesco del Cairo, Herodiada z głową Jana Chrzciciela
- Antoon van Dyck, Portret konny księcia Tommaso di Savoia-Carignano; Synowie Karola I Stuarta
- Sebastiano Ricci, Zuzanna przed sądem Daniela
- Kolekcje dynastyczne: od Karola Emanuela III do Karola Feliksa (1730–1831)
- Bernardo Bellotto, Widok Turynu z Ogrodów Królewskich; Widok na stary most na Padzie i na Turyn
- Kolekcja Riccardo Gualino
- Duccio di Buoninsegna, Madonna na tronie z Dzieciątkiem i dwoma aniołami
- Matteo di Gualdo, Święty Hieronim (dzieło przypisywane temu autorowi)
- Paolo Veronese, Wenus i Mars z Kupidem
Przypisy
edytuj- ↑ a b Galleria Sabauda. [dostęp 2010-10-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-10-08)].
- ↑ Torino Musei. [dostęp 2010-10-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-05-01)].
Bibliografia
edytuj- Paola Astrua, Carlenrica Spantigati, Galleria Sabauda: guida breve, Electa, Milano 2000.